Een vulkaan is een berg die in verbinding staat met het binnenste van de aarde. Daarbinnen is het bloedheet, zó heet dat in de mantel steen smelt.Dat vloeibare gesteente heet magma en ligt niet gewoon stil. Het klotst, borrelt en stroomt naar boven.
Eigenlijk is een vulkaan alleen maar een gat of een scheur in de grond, waar gloeiend vloeibaar gesteente en gas uit komt. Dit vloeibare gesteente heet lava. In de wolken die bij een vulkaanuitbarsting te zien zijn, zitten as en losse stenen die tot heel hoog in de lucht geschoten kunnen worden.
Vulkaanuitbarstingen brengen veel stof en zwavelgassen (zwaveldioxide) in de atmosfeer. Uit zwavelgassen kunnen via chemische reacties sulfaatdeeltjes ontstaan. De grotere deeltjes vallen vrij snel terug naar de aarde, kleinere deeltjes kunnen veel langer “rondhangen” voordat ze verdwenen zijn.
In het kort
De meeste vulkanen ontstaan aan de grenzen van de aardplaten. Waar die platen tegen elkaar botsen, of juist uit elkaar bewegen, kan gesmolten gesteente (magma) naar het aardoppervlak stromen. Diep in de aarde zijn de temperaturen extreem hoog, waardoor er magma en gassen naar boven worden gedrukt.
Een dode of uitgedoofde vulkaan is een vulkaan waarvan wetenschappers hebben vastgesteld dat de kans op nieuwe erupties (vrijwel) afwezig is. Het zijn vulkanen waarbij de aardkorst in de loop der tijd dusdanig is dichtgegroeid dat er geen magma meer doorheen kan komen.
Leer alles wat je moet weten over de vulkaanuitbarstingen van 2024 in Sundhnukagigar, IJsland.
Het mantelmateriaal, dat een pluimvorm vormt die 500 tot 1000 km breed is, wellt op en creëert een hot spot onder een bepaald punt op aarde. Vanwege de ongebruikelijke hitte van dit mantelmateriaal smelt het en vormt magma net onder de aardkorst.
“Dat goud komt uit het magma in de ondergrond”, legt professor vulkanologie Karen Fontijn (ULB) uit in De Wereld Vandaag op Radio 1. “Dat magma is een mix van gasvormige warme deeltjes en zware metalen als koper, goud, zink en lood. Wanneer vulkanen gassen uitstoten, dan komt er water, CO2 en zwavel vrij.
Het ijs zal het warme water hebben afgekoeld, dus nu kan het het ijs lang niet meer zo effectief smelten. In een vulkaan bevindt zich veel gesteente (ijs) rondom een kleinere hoeveelheid magma (het warme water in de analogie), dus is er niet genoeg energie om veel gesteente te smelten.
Als je dat nog niet hebt gedaan, zou je dat moeten doen! De 'rook' die je uit een vulkaan ziet komen, is eigenlijk een mix van voornamelijk waterdamp, koolstofdioxide en zwavelgassen (en as, tijdens een uitbarsting en afhankelijk van de vulkaan).
Temperatuur en viscositeit
Op het moment dat lava aan de oppervlakte komt heeft het normaal gesproken een temperatuur tussen 700 °C en 1200 °C. De viscositeit van lava is 100.000 keer zo groot als die van water. De viscositeit bepaalt hoe de lava stroomt. Lava met een hoge viscositeit is erg stroperig.
Schiet eruit, als lava
Het antwoord is Spews .
"We hebben twee vulkanen, een daarvan is de Zuidwalvulkaan in de Waddenzee en de ander ligt in de Noordzee." De twee vulkanen waren zo'n 150 miljoen jaar geleden actief, maar zijn nu dood.
De grond rondom een vulkaan is vaak heel vruchtbaar, want in de as en gestolde lava zitten namelijk stoffen waar planten heel hard van groeien.
In Nederland zit je op een kilometer diepte niet in de lava, maar is de aarde wel veel heter dan aan de oppervlakte. Van deze aardwarmte maken we gebruik van beschikbare waterbronnen.
Magma is gesmolten gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevind. De temperatuur van de magma ligt meestal tussen de 650 en 1100 graden Celcius. De meeste magma stolt onder het aardoppervlak waarbij stollingsgesteente ontstaat. Magma kan ook tijdens een vulkaaneruptie aan de oppervlakte komen.
Vulkanen produceren of herbergen direct of indirect afzettingen van aluminium, diamanten, goud, nikkel, lood, zink en koper . We gebruiken de meeste van deze materialen elke dag en consumeren er in de loop van ons leven een aantal van (via de producten die we kopen en gebruiken) in grote hoeveelheden.
Het meeste goud op aarde wordt gevonden in Noord en Zuid-Amerika. Daarnaast kun je goud vinden in China, Rusland, Australië en Indonesië. In Zuid-Afrika is ook goud gevonden. In Nederland is goud te vinden, alhoewel dit een stuk minder is dan in de bovengenoemde werelddelen en landen.
Het korte antwoord op de vraag of lava kan opraken, is: nee, niet zolang de aarde is zoals ze nu is. Stel je de aarde voor als een perzik: de kern is de pit, de aardkorst is de huid en de aardmantel daartussen vormt het vruchtvlees.
Obsidiaan- Deze glimmende zwarte steen is vulkanisch glas of obsidiaan. Het ontstaat als lava heel snel stolt.Net als glas heeft obsidiaan hele scherpe breukvlakken. Dit maakte het gesteente ideaal voor stenen werktuigen.
Nieuw onderzoek suggereert dat er zich zo'n 1800 mijl onder onze voeten een laag gesmolten gesteente of magma bevindt, ingeklemd tussen de kern van de aarde en de onderste mantel. De theorie dat het binnenste van de aarde ooit minder vast en vloeibaarder was dan oorspronkelijk werd gedacht, krijgt een boost door recent onderzoek.
Actuele uitbarstingen: restricties Etna vulkaan
Dit worden ook wel paroxismen genoemd. Als gevolg hiervan is de topkrater op 3300 meter hoogte al sinds juli 2021 gesloten via Etna Zuid. Via Etna Nord was de topkrater sinds begin 2024 weer geopend.
Nevado del Ruiz, Colombia . Tachtig mijl ten westen van Bogotá, Colombia, strekt de Nevado del Ruiz vulkaan zich uit tot meer dan 17.000 voet in de lucht. De vulkaan wordt beschouwd als een van de gevaarlijkste ter wereld en veroorzaakte een van de dodelijkste vulkaanuitbarstingen ooit.