Eenzaamheid is aantoonbaar in de hersenen. Je kunt het meten aan de hersenactiviteit. Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen, is dat te zien. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen.
Symptomen eenzaamheid
Als je eenzaam bent, voel je je niet verbonden met anderen, met de omgeving, met de wereld. Daar kunnen allerlei gevoelens en gedragingen bijkomen. Dit zijn voorbeelden van symptomen die horen bij eenzaamheid: Een verdrietig, leeg, machteloos of angstig gevoel.
Zij vertelde dat er drie soorten eenzaamheid zijn: existentiële, emotionele en sociale eenzaamheid.
Je kunt je eenzaam voelen als je je niet verbonden voelt met andere mensen. Je mist bijvoorbeeld een band met anderen of je hebt minder contact met mensen dan je zou willen. Hierdoor kun je je alleen, onzeker of verdrietig voelen. Een gevoel van eenzaamheid kun je vergelijken met een gevoel van honger.
Eenzaamheid kan daarnaast zorgen voor mentale en lichamelijke klachten. Je hebt bijvoorbeeld weinig zelfvertrouwen, denkt negatief over jezelf, gaat met tegenzin naar school of werk of slaapt slecht. Eenzaamheid kun je ook herkennen omdat het ontstaat na een heftige gebeurtenis.
Eenzaamheid zorgt er vaak voor dat je je geïsoleerd of afgesloten voelt, alsof je van anderen bent afgesneden . Dit kan zelfs gebeuren als je fysiek bij mensen bent, zoals op school of op het werk. Een gebrek aan betekenisvolle connecties kan ervoor zorgen dat je je afgescheiden en alleen voelt.
Iedereen kan te maken krijgen met eenzaamheid, van jong tot oud. Het gevoel van 'erbij horen' en 'ertoe doen' is voor ieder mens een basisbehoefte. Eenzaamheid is niet alleen een naar gevoel, het is ook lastig om over te praten. Ook leidt het tot gezondheidsrisico's en minder meedoen in de samenleving.
Jongvolwassenen tussen de 18 en 22 jaar zijn de eenzaamste leeftijdsgroep. Het aantal mensen dat alleen woont, is de afgelopen decennia met meer dan 30% toegenomen. Sociale isolatie is net zo schadelijk voor de gezondheid als het roken van 15 sigaretten per dag. Eenzaamheid kan het risico op vroegtijdig overlijden met wel 50% verhogen.
Het probleem van eenzaamheid ontstaat als je niet in staat bent het op te lossen. Dan wordt eenzaamheid een chronisch gezondheidsprobleem dat leidt tot een ongelukkig en ongezond en kort leven. Daar moet je wat aan doen en daar heb je hulp bij nodig.
Als iemand zich eenzaam voelt, is de kans groter dat hij of zij zichzelf probeert af te leiden met andere dingen in het leven . Dus als je collega het altijd over zijn of haar postzegelverzameling heeft, of altijd alleen op exotische stedentrips vliegt in plaats van de weekenden thuis door te brengen, dan voelt hij of zij zich misschien alleen.
Een chronisch gevoel van eenzaamheid is even ongezond als het roken van een pakje sigaretten per dag. Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer.
Eenzaamheid zorgt voor overtollige stresshormonen, wat leidt tot een verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk en bloedsuikerspiegel . Eenzaamheid vermindert ook het aantal antilichamen dat we produceren om infecties te bestrijden en kan ons vatbaarder maken voor kanker.
We weten uit eerder onderzoek dat mensen die zich eenzaam voelen meer kans hebben om hersenziekten als dementie te ontwikkelen. Er zijn daarnaast steeds meer aanwijzingen dat eenzaamheid samenhangt met het volume en de structuur van de hersenen.
Ouderen van 85 jaar en ouder voelen zich eenzamer dan ouderen van 75 tot en met 84 jaar. Van de 85-plussers voelt 63% zich eenzaam, bij 74-84 jarigen is dit 52%. Uit deze gegevens blijkt dat onder 85-plussers ongeveer even veel vrouwen als mannen zich eenzaam voelen (respectievelijk 63% en 62%, niet in figuur).
Alleen zijn vs eenzaamheid
Toch zijn het twee verschillende dingen. Zo kun je iemand zijn die veel alleen is, zonder dat je daar last van hebt of je er slecht door voelt. Alleen zijn is een fysieke staat waarbij er dus geen andere mensen om je heen zijn.Dit terwijl eenzaamheid meer een emotionele staat is.
Je voelt je niet verbonden met andere mensen. En dat is een rotgevoel. Je hebt minder contact met andere mensen dan je eigenlijk zou willen. Maar je kan je ook eenzaam voelen als er wel mensen om je heen zijn.
Chronische eenzaamheid kan leiden tot depressie, alcoholverslaving, hart- en vaatziekten, slaapproblemen en vroegtijdig overlijden. In veel gemeenten geldt eenzaamheid als een belangrijk maatschappelijk vraagstuk, maar hoe kun je eenzaamheid op een duurzame en systematische manier aanpakken?
Chronische eenzaamheid is gevaarlijk. Het maakt dat mensen niet meer goed in staat zijn met anderen om te gaan. Mensen trekken zich terug uit de sociale omgeving. Daarmee is de oplossing (meer verbindingen hebben) steeds minder bereikbaar.
Eenzaamheid is het onaangenaam gevoel dat je krijgt wanneer je ontevreden bent over je relaties. Eenzaamheid is niet alleen onaangenaam, het is ook stresserend. Je lichaam ervaart het als een bedreiging en dus gaat het meer stresshormonen aanmaken.
Enerzijds kunnen genetische factoren meespelen. Anderzijds speelt een verandering in of het verlies van sociale contacten, activiteiten of werk vaak een rol. Ook gezondheidsproblemen, persoonlijkheidskenmerken en verwachtingen over sociale contacten kunnen bijdragen aan een ervaring van eenzaamheid.
Sommige onderzoeken suggereren dat eenzaamheid stress kan verhogen. Het wordt ook geassocieerd met een verhoogd risico op bepaalde psychische problemen. Bijvoorbeeld depressie, angst, een laag zelfbeeld en slaapproblemen . Mijn angst en depressie isoleren me van mensen en weerhouden me ervan om de dingen te doen die ik graag zou willen doen.
De eenzame hersenen
Bij eenzame jongvolwassenen hebben de hersengebieden die verband houden met sociale cognitie en empathie een kleinere dichtheid aan witte stof (een groot netwerk van zenuwvezels dat de uitwisseling van informatie en communicatie tussen verschillende hersengebieden mogelijk maakt).