U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
De politie mag alleen aanhouden als u verdachte bent van een strafbaar feit. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld bij een verdenking van terrorisme. Dan gaat het om zo'n ernstig strafbaar feit dat ook een aanwijzing genoeg is. Er hoeft dan nog geen duidelijk vermoeden te zijn.
Als u bent gearresteerd als verdachte, wordt u overgebracht naar het politiebureau voor verhoor door de politie. De uren tussen middernacht en 09.00 uur 's ochtends worden niet meegeteld, waardoor de politie u in totaal dus maximaal 18 uur in hechtenis kan houden. Overigens kan de politie u 's nachts wel horen.
Sinds 1 maart 2017 mag de politie u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto's te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek.
Wanneer de officier van justitie wil dat de verdachte nog langer in voorarrest blijft, doet hij een vordering tot inbewaringstelling. De rechter-commissaris beslist op de vordering. Meestal wordt de vordering tot inbewaringstelling gelijktijdig met de rechtmatigheidstoets behandeld.
Mag u een politieverhoor weigeren? Ja, natuurlijk! Veel mensen denken dat het verplicht is om op uitnodiging van de politie te verschijnen, maar dat is het zeker niet! U mag gewoon weigeren om naar het politieverhoor te komen.
Na maximaal 3 dagen en 18 uur na je aanhouding, is er een zitting bij de rechter-commissaris. Die toetst of je geschorst kan worden en naar huis mag (vaak onder voorwaarden, zoals huisarrest en contact- of gebiedsverbod en/of onder begeleiding van jeugdreclassering).
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Een aanhouding betekent dat iemand door een overheidsinstantie van zijn vrijheid wordt beroofd. Een aanhouding gebeurt over het algemeen door de politie. Iemand kan worden aangehouden omdat deze een strafbaar feit heeft gepleegd of de politie kan een inhechtenisneming verrichten om de orde te handhaven.
Het is de politie in beginsel niet toegestaan om een woning te betreden in de nachtelijke uren van 0.00u tot 6.00u (artikel 7 lid 1 Awbi). De enige uitzondering hierop is wanneer dit dringend noodzakelijk is, en ook specifiek in de machtiging is opgenomen dat ook op die tijden de woning kan worden betreden.
Tegenwoordig heerst er enige verwarring over wat men nou wel of niet mag zeggen tegen een agent. Een agent is een ambtenaar in functie en in beginsel is het strafbaar om deze te beledigen. Burgers mogen elkaar overigens ook niet beledigen, maar voor het beledigen van een agent geldt een hogere straf.
Je mag vluchten. Dat is je recht. Het is aan de Politie jou staande te krijgen. Hoewel een stopteken negeren wel gaat vallen onder het weigeren van bevel in functie.
Het voorarrest kan dus in totaal uiterlijk 110 dagen duren: maximaal 2 keer 3 dagen inverzekeringstelling; maximaal 14 dagen bewaring; maximaal 90 dagen gevangenhouding.
Soms mag de politie je op straat fouilleren, bijvoorbeeld als ze een gegronde reden hebben om te vermoeden dat je een wapen draagt, als je wordt aangehouden of bij sommige openbare bijeenkomsten. Een fouillering mag in geen geval willekeurig gebeuren. Vanaf 15 jaar moet je verplicht je identiteitskaart op zak hebben.
De politie mag alleen preventief fouilleren in de daarvoor aangewezen veiligheidsrisicogebieden. Dit zijn gebieden met een hoog aantal wapenincidenten en/of een ernstige mate van (vuur)wapengebruik. In deze gebieden geldt ook een messenverbod.
Sta ik gesignaleerd? Op de website van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) kunt u controleren of u nog een verkeers- of andere boete heeft openstaan, DNA-materiaal moet afstaan of een straf moet uitzitten. Staat er voor u een signalering open, meld u zich dan met uw legitimatiebewijs bij een politiebureau.
Burgerrechten zijn rechten die door nationale en internationale overheden (zoals de Verenigde Naties) gegarandeerd behoren te worden, en die de burgers van een bepaald land of gebied zekere garanties verschaffen. Voorbeelden zijn het recht op privacy, demonstratie en een eerlijk proces wanneer men aangeklaagd wordt.
Op grond van artikel 53 van het Wetboek van Strafvordering is bij ontdekking van een strafbaar feit iedereen bevoegd om een verdachte aan te houden.
Beledigen is het opzettelijk aanranden van iemands eer en goede naam. Het doel moet zijn om daar ruchtbaarheid aan te geven. Dat was hier het geval omdat het in het openbaar, waar anderen bij waren, geroepen werd. De maximumstraf is zes maanden of een boete die kan oplopen tot 8.300 euro.
Als de politie u vraagt een getuigenverklaring af te leggen op een politiebureau, bent u dit niet verplicht. Als de rechter u vraagt om te getuigen, bent u dit wel verplicht. U getuigt dan tijdens het gerechtelijk vooronderzoek bij de rechter-commissaris (onderzoeksrechter), of tijdens de zitting bij de strafrechter.
Gaat u zonder geldige reden niet naar het verhoor? Dan bent u strafbaar. De rechter-commissaris kan u door de politie laten ophalen en u toch verhoren. Tijdens het verhoor bij de rechter-commissaris heeft u rechten en plichten als getuige.
Bel de lokale politie.
Sommige politiebureaus hebben een specifiek telefoonnummer dat je kunt bellen om erachter te komen of iemand gearresteerd is. Als je dit nummer niet kunt vinden kan de persoon aan de lijn van het algemene niet-noodnummer je vertellen wat je moet doen.
De verdachte die in beperkingen zit, verblijft 23 uur per dag op zijn cel. Hij mag een uur alleen luchten. De verdachte wordt zo veel mogelijk geisoleerd gehouden van de medegedetineerden. En zoals gezegd hebben de beperkingen ook tot gevolg dat de verdachte geen contact mag opnemen met de buitenwereld.