De geuzen waren aanvankelijk Nederlandse edelen, tegenstanders van de Spaanse koning Filips II. Later verwees de term specifiek naar de strijders die te land of te water het leger van de koning bevochten.
In 1566 komt een groep edelen in opstand tegen de vervolging van protestanten door de Spanjaarden. Zij noemen zichzelf 'geuzen', wat in feite 'bedelaars' betekent. Geus verandert in een strijdnaam voor iedere tegenstander van de Spaanse onderdrukking.
De benaming geuzen komt van het Franse gueux, wat betekent schooiers, bedelaars. Het is inmiddels een geuzennaam voor de protestanten geworden. De oorsprong van de naam ligt in een gebeurtenis op 5 april 1566, in de grote zaal van het paleis van de landvoogdes Margaretha van Parma in Brussel.
Willem van der Marck Lumey was de leider van de Watergeuzen en één van de bevrijders van Brielle. Hij was berucht en wreed.
Nederland gedenkt de protestantse terreur in Den Briel. Deze havenstad werd in 1572 door de geuzen op de katholieke Spanjaarden veroverd. De geuzen bestonden uit protestantse verarmde adel, werkloze zeelui en misdadigers. In feite waren het piraten die schepen plunderden en dorpjes aanvielen langs de kust.
Geus (meervoud: geuzen) is een benaming en een deels in onbruik geraakt mild scheldwoord voor een protestant persoon. Deze benaming is ontstaan in de 16e eeuw en werd met regelmaat gebruikt door de katholieken in de Nederlanden.
Hij is een van de belangrijke figuren uit de Nederlandse geschiedenis: Willem van Oranje, de vader des vaderlands, prins van Oranje, Willem de Zwijger. Zijn verzet tegen de Filips II vormt het begin van de Tachtigjarige Oorlog en leidt tot het ontstaan van de Republiek der Nederlanden.
Einde Opstand
Het leger van de Republiek boekte in de jaren daarna een aantal belangrijke overwinningen op het Spaanse leger. In 1648 werd de Vrede van Münster getekend en eindigde de Tachtigjarige Oorlog. De Republiek der Nederlanden was vanaf dan een onafhankelijke staat en werd internationaal erkend.
De Opstand, ook wel bekend als de Tachtigjarige Oorlog, duurde van 1568 tot 1648. Het verzet begon naar aanleiding van de invoering van een belastingmaatregel en de harde vervolging van protestanten. Al snel werd het echter een algehele opstand tegen de Spaanse machthebber in de Nederlanden, Filips II.
Maar het was niet tachtig jaar volop oorlog. In 1609 werd namelijk een bestand gesloten, waarbij de strijdende partijen afspraken de wapens (voorlopig) neer te leggen. Deze vrede duurde twaalf jaar en heet daarom het Twaalfjarig Bestand. Als we zo rekenen duurde de Tachtigjarige Oorlog dus 80-12 = 68 jaar.
De Watergeuzen waren de verzetsstrijders die tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden vochten. De Watergeuzen bestonden uit verarmde adel, maar ook uit vluchtelingen die zich bij het verzet tegen Spanje hadden aangesloten. Geus betekent 'armoedzaaier' of 'schooier'.
Geuzen en papen (1550-1648)
Een strijd die voor altijd verbonden is aan de naam van Willem van Oranje. In deze oorlog tussen katholieken en protestanten moet hij een keuze maken tussen zijn eigen belangen en die van de Spaanse koning. Daarbij heeft hij de hulp van het volk hard nodig.
De term werd door de royalisten echter overgenomen als geuzennaam. Op...... Geuzennaam = Een geuzennaam is een erenaam die men zichzelf geeft, terwijl deze oorspronkelijk door anderen als scheld- of spotnaam werd gebruikt.
Que ce n'estoyent qu'un tas de gueux.” Hoe de precieze passage in het Frans ook luidde, duidelijk is dat de edelen die tegen het Spaanse gezag in opstand kwamen, in april 1566 aangeduid werden als 'geuzen', ofwel bedelaars, sloebers, armoedzaaiers. Deze benaming namen ze kort erna als geuzennaam over.
Alva had een groter leger. Maar Willem van Oranje wist dat de protestantse bevolking wel mee zou helpen vechten, omdat zij een hekel hadden aan Alva. Samen met opstandelingen, die de (water)geuzen worden genoemd, wilden zij de Spanjaarden verdrijven. De oorlog begon met de Slag bij Heiligerlee in 1568.
De beëdiging van het verdrag door de Spaanse en Nederlandse onderhandelaars (Gerard Terborch, 1648) De ondertekening van het vredesverdrag van Münster - de zes onderhandelaars met opgeheven vingers v.l.n.r. Willem Ripperda, Frans van Donia, Adriaen Clant tot Stedum, Adriaen Pauw, Johan van Mathenesse en Barthold van ...
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Deze krijgt de naam Bataafse Republiek (1795-1806). Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurde slechts vier jaar (1806-1810). In 1813 herwon Nederland zijn onafhankelijkheid.
1 april 1572 is voor Brielle, maar ook voor de rest van ons land, een belangrijke dag geweest. Want toen verloor de Spaanse veldheer Alva 'zijn bril'.
Willem (Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn postume bijnaam Willem de Zwijger en in Nederland vaak Vader des Vaderlands genoemd. Zijn oorspronkelijke naam is Wilhelm.
De moeder van Farnese, Margaretha van Parma, was ook al landvoogdes geweest, van 1559-1567. Farnese was een uitstekend strateeg en had een plan bedacht om de Vlaamse en Brabantse steden af te sluiten van hun exportgebied. Dit wilde hij bereiken door de kustgebieden en de Scheldemonding te veroveren.
De Nederlandse Opstand begon met de Beeldenstorm van 1566, door onvrede onder de protestanten tegen over de katholieken en de katholieke overheersing. Koning Filips II liet protestanten streng straffen. Edelen, waaronder Willem van Oranje, kwamen in opstand.
Het Beleg van 's-Hertogenbosch in 1629 was een door de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden groots opgezette belegering van de door onder Spaans gezag staande stad 's-Hertogenbosch tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
Willem van Nassau wordt in 1533 geboren op een kasteel in Duitsland. Hij is de oudste zoon van de graaf van Nassau. Van huis uit spreekt Willem Duits en hij wordt opgevoed in het protestantse geloof.
Willem II, Prins van Oranje-Nassau, is van 1840 tot 1849 Koning der Nederlanden, Groothertog van Luxemburg en Hertog van Limburg. Beeld: E. Boeijinga Koning Willem II, geschilderd door Jan Adam Kruseman, 1842, olieverf op doek. Willem wordt op 6 december 1792 geboren in 'Het Oude Hof' in Den Haag.
Willem van Oranje staat bekend als onze Vader des Vaderlands. Niet omdat hij maar liefst 15 kinderen kreeg, maar omdat hij in de 16e eeuw zo'n belangrijke rol speelt in de opstand tegen de Spaanse koning Filips II.