Zo worden ze gelinkt aan een verstoorde hormoonbalans, verhoogde cholesterol, verminderd geboortegewicht, een lagere kans om zwanger te worden, invloed op de groei en het gedrag van kinderen. Het internationale kankeronderzoekinstituut IARC beschouwt PFOS als 'mogelijk kankerverwekkend'.
Hoge dosissen PFOS hebben langetermijneffecten zoals een verstoorde hormoonbalans, een aangetast zenuwstelsel en immuunsysteem, en volgens sommige studies ook kanker (al is er over het verband met kanker nog geen sluitend bewijs).
De meeste informatie over de schadelijke effecten van PFAS is afkomstig van PFOA en PFOS. Uit onderzoek blijkt dat deze stoffen leverschade veroorzaken, effect hebben op ons immuunsysteem, schadelijk zijn voor de voorplanting en voor de ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook zijn ze mogelijk kankerverwekkend.
De stoffen kunnen bijvoorbeeld effect hebben op het immuunsysteem, op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kunnen PFAS een effect hebben op cholesterol in het bloed, effecten op de lever geven en nier- en testiskanker veroorzaken.. De stoffen kunnen verder schadelijk zijn voor de natuur.
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn chemische verbindingen die door de mens worden gefabriceerd. Het is een verzamelnaam voor meer dan 6.000 stoffen. Ook PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) behoort tot de grote PFAS-familie.
Sommige poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) kunnen een risico voor uw gezondheid vormen. Zo kunnen PFAS het immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken. Het hangt af van hoeveel u binnenkrijgt, hoe vaak en hoe lang. Dat verschilt dus sterk van persoon tot persoon.
Dat de Greenpan pannen PFAS-vrij zijn is te herkennen aan het groene 'PFAS-free non-stick' label. De pannen van Greenpan hebben een PFAS-vrije keramische Thermolon anti-aanbaklaag.
Volgens de normen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid zit er veel te veel PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in eieren afkomstig van hobbykippen. De kippen krijgen de schadelijke stoffen binnen als ze buiten lopen.
Het PFAS-vrije alternatief
Koken in pannen die gemaakt zijn met schadelijke chemische stoffen? Dat kan anders! GreenPan ontwikkelde in 2007 al de eerste pannen met een PFAS-vrije keramische antiaanbaklaag, genaamd Thermolon™. Die is gemaakt op basis van natuurlijke materialen, zoals diamant en een afgeleide van zand.
Uit het Amerikaanse onderzoek, waarbij 231 producten werden onderzocht, blijkt dat 63% van de geteste foundations en 58% van de oogproducten, 47 procent van de mascara's en 55% van de lipproducten een hoog gehalte aan fluor bevatten.
Bij een calamiteit is PFAS-houdend blusschuim in afvalwater terecht gekomen. Zuivering over een actief koolfilter bleek een geschikte methode om alle geanalyseerde PFAS-verbindingen vrijwel volledig te verwijderen. Fluorhoudend blusschuim wordt in Nederland in grote hoeveelheden opgeslagen en gebruikt.
3M in België
Drie vestigingen: verkoop en marketing in Diegem, productie in Zwijndrecht (specialty materials) en Nijvel (schuurmiddelen).
Verbod op onder andere PFOS en PFOA
Zo is PFOS sinds 2008 verboden in veel toepassingen. PFOA en een aantal stoffen die daarop lijken, zijn sinds 2020 verboden voor producten voor consumenten, zoals antiaanbakpannen.
De PFOS verspreiden zich via de atmosfeer en de oceanen. Zo komen ze in de bodem en in het water terecht. Van daar kunnen ze in een menselijk lichaam, in dieren of in gewassen opgenomen worden. Als de PFOS in (dier)voeding terechtkomen, raken ze alsnog tot bij de mens.
Op oefenterreinen van de brandweer (in gemeenten, industrie, vliegvelden, ...) en sites waar een grote brand werd geblust met fluorhoudend blusschuim is er een groot risico op verontreiniging van bodem en grondwater.
Pfas zijn daarnaast veel gebruikt in het vuil- en waterafstotend maken van regen- en buitensportkleding, papier met een afstotende coating, zoals bakpapier en pizzadozen, cosmetica, flosdraad, meubels en tapijt.
Ze bevatten ook te veel dioxineachtige pcb's en - in mindere mate - zware metalen, zoals lood. In enkele eieren werd ook het gevaarlijke insecticide DDT gevonden, dat al jaren verboden is. Bij normale consumptie van deze eieren (2 à 3 per week) is er evenwel geen direct gevaar voor de volksgezondheid.
Een bron van PFAS zijn afvalstoffen die ontstaan bij de toepassing van de GenX-techniek. Deze bevinden zich in het afvalwater dat wordt geloosd. Een product van de GenX-techniek is teflon (polytetrafluoretheen), dat toegepast wordt als antiaanbaklaag in pannen.
Een van de bekendste producten van antiaanbaklaag pannen is Tefal. Deze geeft op hun website aan dat Tefal pannen geen gevaarlijke stoffen bevatten zoals PFOA, PFOS of C8. Maar dat ze de veilige stof PTFE gebruiken. PTFE behoort wel tot de PFAS-groep, maar is door de EFSA, WHO en FDA goedgekeurd om veilig te gebruiken.
De keramische pan is de uitkomst voor mensen die gezonder willen en van koken houden. De keramische pan heeft erg veel voordelen ten opzichte van de teflon pan. Los van het feit dat deze geen schadelijke stoffen bevat welke in het lichaam of het milieu komen, wordt het eten op een veel gezondere manier bereidt.
Pannensets van Fissler, Demeyere en Le Creuset zijn de merken die de hoogste kwaliteit pannen maken. Deze pannen gaan met goed onderhoud decennia mee en bieden je qua comfort en kookgemak zeker waar voor het geld. Het overwegen waard als je op zoek bent naar hoogwaardige pannen waar je heerlijk mee kan koken.
If You Care bakpapier is door zijn samenstelling duurzamer en composteerbaar. Het ongebleekte bakpapier is volledig chloor- en gifvrij met een laagje natuurlijke siliconen voor het gebruiksgemak. Ook in het productieproces worden geen giftige stoffen gebruikt. Zonder PFAS!
PTFE is wereldwijd uitgebreid onderzocht op zijn bestanddelen, en er zijn geen aanwijzingen dat er andere stoffen in zitten die schadelijk zijn voor de mens. Wel is bekend dat PTFE, oftewel teflon, heel zacht is en daardoor makkelijk slijt.
Daarnaast kunnen PFOS-deeltjes ook in het milieu terechtkomen door het afvalwater dat de chemische industrie loost. Bij de lozing komen de PFOS-deeltjes eerst in waterlopen terecht - het oppervlaktewater - maar daarna kunnen ze zich ook gaan verspreiden naar het dieper gelegen grondwater.