Wisselingen in stemming of juist onverschilligheid. Overzicht verliezen in drukke situaties zoals op het werk (bij complexe situaties) of in het huishouden. Gedragsveranderingen zoals minder remmingen en/of initiatiefverlies (
Net als oudere patiënten hebben jongere patiënten met dementie een veel kortere levensverwachting. Sterker nog: het verloop is bij jongdementen zelfs sneller. De levensverwachting bij jongdementie is gemiddeld 6 jaar. Het aantal jaar dat iemand leeft na de diagnose varieert van 1 tot 11 jaar.
We spreken van jongdementie wanneer de eerste symptomen voor de leeftijd van 65 jaar optreden. Mede door de vergrijzing van de samenleving in West-Europa kan deze leeftijdsgrens worden opgetrokken tot de leeftijd van 70. Dementie op jonge leeftijd begint meestal tussen de 40 en 65 jaar.
De MMSE bevat vragen die een indruk geven van het geheugen, de oriëntatie in tijd en ruimte, concentratie, rekenen, taal en visueel inzicht. In de test wordt onder andere gevraagd of je naaste een paar opdrachtjes kan uitvoeren en enkele woorden kan onthouden. Het afnemen van de test duurt ongeveer tien minuten.
Al vroeg in het ziekteproces wordt het leren van nieuwe dingen en het onthouden van wat net gezien of gehoord is, moeilijker. Het gedrag verandert. De persoon met dementie gaat zich steeds minder sociaal gedragen.
Symptomen van dementie herkennen. De eerste verschijnselen van dementie verschillen per persoon en per ziekte. Het valt op dat iemand terugkerende geheugenklachten, gedragsproblemen en veranderingen in karakter heeft. Iemand heeft bijvoorbeeld moeite om te onthouden welke dag het is, of wordt sneller boos.
De bloedtest toont een eiwit aan dat exclusief voorkomt bij de ziekte van Alzheimer. De test kan dus niet uitsluiten dat iemand aan een andere vorm van dementie lijdt. Daarom zijn er verschillende testen nodig om te kijken of iemand dementie heeft, en zo ja, welke vorm van dementie hij heeft.
Indeling fases van dementie
Een andere veel gebruikte indeling is de omschrijving van de vier fases van ik-beleving bij dementie; de bedreigde ik of cognitieve fase; de verdwaalde ik of emotionele fase; de verborgen ik of psychomotore fase; de verzonken ik of zintuiglijke ervaring.
De vaakst voorkomende oorzaken van dementie op jonge leeftijd zijn: de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale degeneratie, dementie bij de ziekte van Parkinson en dementie met lewy bodies. Dementie voor je 65 jaar bent, in de volle bloei van je leven, raakt het gezin en de familie extra hard.
Voor (jong)dementie, in welke vorm dan ook, bestaat geen genezende behandeling. Momenteel is enkel symptomatische medicatie beschikbaar. Bepaalde ziekteverschijnselen, zoals veranderingen in het gedrag, kunnen dus wel met medicijnen worden behandeld.
Symptomen van geheugenverlies
Naast het verlies van je geheugen, kun je geheugenverlies ook herkennen aan andere symptomen: Desoriëntatie/verwarring. Ongecoördineerde bewegingen (bijvoorbeeld meerdere malen tegen een tafel aanstoten). Valse herinneringen.
De meest voorkomende soorten dementie zijn:
Ziekte van Alzheimer. Vasculaire dementie. Frontotemporale dementie. Lewy body dementie.
Bij vasculaire dementie kan het verloop geleidelijk of juist plotseling gaan. Personen met vasculaire dementie kunnen plotseling achteruitgaan door een beroerte of een reeks kleine beroertes (TIA's). Zolang er zich geen nieuwe beroertes voordoen, kan iemand daarna weer een tijd stabiel blijven.
Mensen die bezig zijn met gezonde voeding, letten vaak ook op andere dingen. Zoals voldoende bewegen en niet roken. En dat heeft allemaal weer invloed op gewicht, hoge bloeddruk en de kans op suikerziekte. Allemaal risicofactoren voor dementie.
Wat kun je beter niet doen? Probeer jouw naaste niet te veel te corrigeren of tegen te spreken. Dat confronteert de persoon met dementie met wat hij niet meer weet of kan. Hard praten, snel praten of juist fluisteren.
Nachtrust mensen met dementie verbeteren
Ze functioneren minder goed en het kan zorgen voor eiwitopstapeling en daardoor verdere achteruitgang. Mensen met dementie worden overdag vaak minder actief en vallen dan soms zelfs in slaap. Door die 'middagdutjes' zijn ze 's avonds niet moe genoeg om goed te kunnen slapen.
Behandeling van dementie
Overleg altijd goed met de huisarts of geriater of de medicijnen jouw naaste kunnen helpen. Lees meer over medicijnen bij dementie. Er zijn ook andere vormen van behandeling die je naaste kunnen helpen. Bijvoorbeeld voldoende beweging, dagbesteding en muziektherapie.
Dementie is in de meeste gevallen niet erfelijk. De ziekte komt wel vaak voor. Maar liefst een op de vijf mensen krijgt dementie. Hoe ouder iemand wordt, hoe groter de kans is dat hij dementie krijgt.
Vergeetachtigheid, geheugenverlies en dementie zijn niet hetzelfde. Vergeetachtigheid is een onschuldig verschijnsel waarbij iemand zich tijdelijk iets niet kan herinneren. Bij geheugenverlies zijn er herinneringen en informatie echt uit het geheugen verdwenen.
Vooral kleine beschadigingen, zoals bij vasculaire dementie, worden op een mri beter zichtbaar. De ct en de mri kunnen echter niets zeggen over het functioneren van de hersenen.
Stress en dementie
Stress verhoogt de productie van stresshormonen, beschadigt de hippocampus, beïnvloedt leer- en geheugenprocessen en verlaagt de afweer. Al deze factoren zijn al eens in verband gebracht met dementie. Stresshormonen kunnen nog jaren na traumatische ervaringen in het bloed worden gevonden.
Personen met een beginnende dementie ervaren de realiteit nog zoals zij is. Ze ervaren daardoor ook hun eigen tekortkomingen. Elke probleemsituatie wordt een confrontatie met zichzelf, want het herinnert hen eraan dat er iets aan de hand is. Dit besef is heel stresserend en wekt veel onrust en angst op.
Eerst worden 3 woorden ingeprent, vervolgens wordt de kloktest uitgevoerd, uiteindelijk worden de drie woorden opnieuw opgevraagd. Noem de volgende woorden en vraag de patiënt deze te herhalen en te onthouden. Hij mag ze maximaal driemaal herhalen.
Een deel van de studies vindt dat mensen die een mediterraan dieet volgen, minder vaak dementie ontwikkelen. Ook lijkt het dat het dieet betere mentale vermogens (cognitie) geeft. Het mediterraan dieet bevat veel groentes, fruit, volkoren producten, peulvruchten en onverzadigde vetten (noten of olijfolie).
Mild cognitive impairment (MCI)
Mild Cognitive Impairment betekent milde cognitieve stoornis. Het kan een voorstadium zijn van dementie, maar dat hoeft niet. De klachten kunnen ook overgaan.