Generatief luisteren is het meest vernieuwende niveau. Het is een vorm van empatisch luisteren waarbij je je verplaatst in het perspectief van de ander zonder te oordelen. Vanuit de verbinding die hierdoor ontstaat, brengt het je in contact met wat er werkelijk speelt.
Luisteren is een uitdrukkingsvorm van erkenning en respect; het zet het licht op de ander en biedt ruimte om (er) te zijn. Door goed te luisteren creëer je de mogelijkheid voor de ander om zichzelf beter te horen; goed luisteren zorgt voor geruststelling en comfort.
Een goede luisteraar laat de ander aan het woord en onthoudt wat er gezegd wordt. Je bent ook alert op wat de ander niet met woorden zegt, maar impliciet probeert aan te geven. Luistervaardigheid is dus het vermogen om oplettend te zijn tijdens het communiceren met anderen.
Voorbeelden van valkuilen bij luisteren:
je wilt een goede indruk maken en onderbreekt je gesprekspartner/klant en maakt diens zin af. je voelt je onzeker wanneer je manager aangeeft dat hij niet veel tijd heeft. je denkt dat je korting moet geven omdat de klant over prijzen begint te praten.
Passief luisteren is: Aanhoren wat de ander tegen u zegt, zonder dat u zich daadwerkelijk inspant om te begrijpen welke 'boodschap' er misschien verborgen zit achter de woorden van degene met wie u contact hebt. U bent eigenlijk meer bezig met wat u zelf te zeggen hebt.
- zich een mening willen vormen; - een bepaalde handeling willen uitvoeren; - een spel mee willen spelen.
Actief luisteren is niet alleen horen wat de ander zegt, maar ook proberen te begrijpen wat de ander zegt. Bovendien stellen luistervaardigheden je in staat de ander te laten weten dat je luistert, de ander zijn verhaal te laten vertellen, en, wanneer dat nodig is, te laten verduidelijken.
Bij passief luisteren hoor je de spreker praten, maar doe je verder niets. Bij actief luisteren gebruik je een patroon waarbij je op een positieve manier betrokken blijft bij je gesprekspartner. Je hoort niet alleen dát er iets gezegd wordt, je probeert ook daadwerkelijk te begrijpen wát er gezegd wordt.
Luister niet met de intentie om je eigen overtuiging bevestigd te krijgen, maar om iets te weten te komen. Neem een ontvankelijke houding aan waarin je echt wilt luisteren en oprecht wilt begrijpen wat de ander vertelt. Stel een diepere vraag. Stel een reflectievraag.
Luister zonder oordeel: Concentreer je op de inhoud van wat A zegt en observeer hoe hij het vertelt; gebaren, mimiek, stem, etc. Observeer om het straks terug te kunnen geven."
Deze 4 onderdelen samen vormen je kernkwadranten. Een kernkwadrant bestaat uit: je kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie.
Een kernkwaliteit is 'hoe je bent' en dat is wat anders dan hoe je soms 'doet'. Anders gezegd: je kunt je anders gedragen dan hoe je eigenlijk bent. Je doet je soms anders voor dan hoe jij de dingen voelt en ervaart. En dat kan gevolgen hebben voor jouw communicatie en hoe je overkomt op anderen.
' Maar als iemand vraagt of je luistert en dan drie losse woorden uit haar relaas herhalen: dat is het tegenovergestelde van luisteren. Het is erkennen dat je het gepraat van de ander vooral beschouwt als een irritant dreinend geluid op de achtergrond, met af en toe een uitschieter.
Luisteren vraagt weinig van onze hersencapaciteit. Er is genoeg ruimte over om met onze gedachten af te dwalen. Dat doen we vooral bij mensen die we liefhebben of goed kennen. We denken te weten wat ze gaan zeggen.
Luisteren is een kwaliteit oftewel een kernkwaliteit. Waarom een kwaliteit? Omdat luisteren iets is wat bij je persoonskenmerken hoort of niet. Je bent van nature een goed luisteraar of je bent dat niet.
De competentie: Luisteren houdt in dat je goed en actief kunt luisteren en dat dit prioriteit heeft op het moment dat je dingen bereikt wilt krijgen in een gesprek. De juiste concentratie is hierbij van belang, want je moet ook de juiste vragen kunnen stellen om meer informatie te verkrijgen.
Laat iemand uitpraten
Assertief communiceren, betekent ook: luisteren. Luister naar wat een ander te zeggen heeft, totdat hij of zij klaar is met het hele verhaal. Als je de ander interrumpeert, ook al heb je voor je gevoel belangrijke informatie, dan vind jij je eigen verhaal belangrijker dan dat van een ander.
bereid je vragen niet voor terwijl de ander praat: doe dit voor het gesprek of haak in op wat werd gezegd. praat niet over jezelf, laat de ander praten en stel vragen: hou het kort als het over jezelf gaat, zo interessant ben je nu ook weer niet.
Actief luisteren bestaat uit: iemand je volle aandacht geven, belangstelling tonen, iemand de ruimte geven zijn verhaal te doen, laten merken dat je aandachtig bent met een samenvatting, vragen stellen, doorvragen en feedback geven. Het lijkt vanzelfsprekend, maar ben jij een goede luisteraar?