Er zijn 12 paar hersenzenuwen die rechtstreeks uit de onderkant van de hersenen komen en 31 paar ruggenmergzenuwen. De hersenzenuwen verbinden de hersenen vooral met de hoofd en nekstreek. De ruggenmergzenuwen splitsen zich steeds verder op in vertakkingen door het hele lichaam.
Onder hersenzenuwen of craniale zenuwen worden de zenuwen verstaan die rechtstreeks uit de hersenen en hersenstam ontspringen. Hersenzenuwen worden hiermee onderscheiden van de rugzenuwen, die uit het ruggenmerg ontspringen.
Wat is de nervus vagus? De nervus vagus staat ook wel bekend als de zwervende zenuw of tiende hersenzenuw. Deze belangrijke zenuwbaan ontspringt uit de hersenstam en vertakt zich vandaaruit richting de oren, hals, longen en het hart.
12e hersenzenuw: de nervus hypoglossus (motore functie)
Deze zenuw zorgt voor het aansturen van de tongspieren. Wanneer deze zenuw aan een kant uitvalt dan wordt de tong naar de aangedane kant uitgestoken.
De nervus vagus is een zenuw die uit de hersenen komt en naar organen in de borstkas en buik gaat. De mens heeft een linker en een rechter nervus vagus, onder elk sleutelbeen. Ze geven allebei vooral informatie door in de richting van het lichaam naar de hersenen.
Zingen, neuriën, gorgelen
Onderzoek heeft aangetoond dat zingen, neuriën en zelfs gorgelen kan helpen de nervus vagus te stimuleren (1). Zing dus gerust mee met je favoriete nummer of neurie je dag door om relaxt te blijven. Gorgelen kan je daarnaast standaard twee keer per dag doen bij het tandenpoetsen.
De nervus vagus is de 'tiende hersenzenuw'. Het is de belangrijkste parasympathische zenuw van ons autonome zenuwstelsel en de zenuw speelt een belangrijke rol bij ontspannen en herstellen. Zo vormt deze zenuw een belangrijke schakel in de connectie tussen lichaam en geest, waarover hieronder meer.
De zwervende zenuw maakt deel uit van het autonome zenuwstelsel, het systeem dat de functies van ons lichaam regelt waar we niet over na hoeven te denken (ademhaling, hartslag, spijsvertering, hormonen), dingen die we op onbewust niveau doen, ook wel het parasympatische deel genoemd.
Afhankelijk van de oorzaak van de verlamming kan er spontaan herstel optreden. Dit herstel vindt meestal binnen een half jaar plaats. In veel gevallen keren de oogspierfuncties volledig terug.
De nervus vagus stuurt signalen in de richting van de verschillende organen van het lichaam, maar meer nog geleidt hij informatie over de toestand van de organen naar het centrale zenuwstelsel. 80-90% van de zenuwvezels in de nervus vagus zijn afferente of sensorische zenuwcellen.
De achtste hersenzenuw brengt normaal signalen uit het gehoors- en evenwichtsorgaan, dat ligt in het rotsbeen, over naar het gehoors- en evenwichtscentrum in de hersenen. De meest voorkomende beginklachten zijn dan ook eenzijdige gehoorsdaling en oorsuizen.
De hersenzenuwen ontspringen paarsgewijs aan de hersenen en lopen naar tal van weefsels en organen in het lichaam. Het lichaam telt twaalf paar hersenzenuwen, die verschillende organen innerveren (van zenuwwerking voorzien), zoals de zintuigen, de weefsels en organen in de borstkast en de buikholte.
Rechter tekening: de oogzenuw, chiasma opticum en tractus opticus zijn onderdeel van hersenzenuw II (voor het verzenden van beelden van het oog naar de hersenen) en hebben geen relatie met de oogspieren).
De twaalfde zenuw is de nervus hypoglossus (N XII), een motorische zenuw die bewegingen van de tong tijdens het spreken en slikken aanstuurt.
De Nervus Vagus daalt via de hals af naar beneden, daar heeft hij takken die het strottenhoofd, de slokdarm en de luchtpijp bezenuwen. Verder naar beneden loopt de zenuw naar de borst en vertakt daar richting het hart en longen.
De nervus vagus, ook wel de zwervende zenuw genoemd, is een lange zenuw die vanuit je hersenstam een connectie heeft met verschillende gebieden in jouw lichaam, zoals jouw hart, keel, maag en darmen.
De sacrale zenuwen regelen de blaas- en darmwerking. Als de communicatie tussen de sacrale zenuwen en de hersenen verstoord is, kan dat tot problemen met de darm- en blaascontrole leiden.
Die balans is mogelijk te herstellen door een zenuw te stimuleren die het hartritme vertraagt. Vooral een bepaalde zenuw lijkt hiervoor geschikt. Die heet de nervus vagus. Deze zenuw vertakt naar verschillende delen van het lichaam, waaronder je oor én je hart."
Het sympatisch zenuwstelsel wordt geactiveerd tijdens stressvolle en gevaarlijke situaties en het parasympatisch zenuwstelsel wordt vervolgens geactiveerd zodat we weer kunnen ontspannen en herstellen. Ter verduidelijking: bij stimulatie van de nervus vagus vertraagt de hartslag.
Waar het sympatisch zenuwstelsel is gekoppeld aan dagelijkse acties zoals opstaan, lopen, zitten, eten en drinken, zorgt het parasympatisch zenuwstelsel voor onbewuste acties in het lichaam zoals slapen, spijsvertering, ademen en zuurstof binden. Het parasympatisch zenuwstelsel zorgt voor rust en herstel na een actie.
De aansturing vanuit de hersenstam gaat onbewust en staat niet onder invloed van de wil. Er is hier sprake van reflexen. De sensorische zenuwen van het autonome zenuwstelsel monitoren het inwendig milieu. Impulsen vervoerd door deze sensorische zenuwen komen niet aan in de hersenschors, maar in de hersenstam.
De 'Polyvagal theory', in het Nederlands: 'Polyvagaal theorie' beschrijft hoe dat werkt. De Polyvagaal theorie gaat ervan uit dat er evolutionair drie delen van het autonome zenuwstelsel zijn, die de respons op acute stress regelen. Het oudste systeem heeft als overlevingsstrategie om te doen alsof je dood bent.
Wat is Nervus Vagus Stimulatie (NVS)?
Bij nervus vagus stimulatie implanteren we een soort pacemaker op die zenuw. Deze pacemaker geeft stroompjes af die door de zenuw naar de hersenen gaan. Hierdoor kunnen de epileptische signalen van de hersenen worden beïnvloed.