Er bestaan verschillende genderidentiteiten: de meest bekende zijn man en vrouw.Daarnaast bestaan ook trans vrouw, trans man, genderqueer, non-binair, agender,.. Meestal worden genderidentiteiten verzameld in twee grote groepen: transgender en cisgender.
Bij de meeste meercellige en sommige eencellige organismen zijn er twee seksen: vrouwelijk en mannelijk. De vrouwelijke sekse is gedefinieerd als de sekse met de grootste geslachtscellen.
Zelfstandige naamwoorden hebben een woordgeslacht (ook wel grammaticaal geslacht of genus genoemd). Dat woordgeslacht bepaalt de keuze van het bepaald lidwoord en speelt ook een rol bij de keuze van de meeste voornaamwoorden. Het Nederlands kent drie woordgeslachten: mannelijk, vrouwelijk en onzijdig.
Genderidentiteit omvat de genderervaring, wat inhoudt dat iemand zichzelf als vrouwelijk, mannenlijk, allebei of geen van beide kan identificeren. De meest bekende genders zijn: Cisgender: Iemand van wie de genderidentiteit overeenkomt met het bij de geboorte toegewezen geslacht.
Geslacht/sekse: de biologische kenmerken die bepalen tot welk geslacht je behoort. Denk hierbij aan chromosomen, hormonen en geslachtskenmerken. Gender: de kenmerken, eigenschappen, talenten en verwachtingen die we toekennen aan vrouwen en mannen.
Het geslacht wordt bepaald bij de geboorte. Het is vaak enkel en alleen gebaseerd op wat de artsen visueel waarnemen bij de geboorte, en wordt als zodanig vastgelegd op de geboorteakte. Hierbij hanteren artsen normen over hoe een lichaam er uit moet zien om een pasgeborene als jongen of meisje te registreren.
'Sekse' verwijst naar een biologisch onderscheid in lichamen. Zo hebben de meeste mannen in élke cel van hun lichaam XY-chromosomen en de meeste vrouwen XX-chromosomen. Dit kleine chromosoomverschil zorgt voor een groot lichamelijk onderscheid tussen mannen en vrouwen - piemels en vulva's!
Cisgender betekent: 'niet transgender'. Dus: je bent geboren als jongen, en je voelt je ook jongen. Of je bent geboren als meisje, en je voelt je ook meisje.
Spelling. De afkortingen (of letterreeksen) lhbt, lhbtq, lhbtqia+ enz. worden allemaal met kleine letters geschreven. Dat is omdat het afkortingen van gewone woorden zijn (lesbisch/lesbienne, homo, transgender, enz.)
Cisgender of cisseksueel (verkorte vorm cis) betekent een genderidentiteit die overeenkomt met het geboortegeslacht. Het is de tegenhanger van transgender en transseksueel, waarbij het geboortegeslacht en de genderidentiteit niet overeenkomen.
Een non-binair persoon is iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw en zich beter voelt bij een andere, niet-binaire, genderidentiteit. Dit uit zich soms in de genderexpressie, door mannelijke en vrouwelijke kenmerken te combineren of net te verwerpen.
Soms wordt een baby geboren en is het niet mogelijk om direct het geslacht vast te stellen. Dit gebeurt ongeveer 30 tot 50 keer per jaar in Nederland. In sommige gevallen is het voor de geboorte bekend dat het kindje een onduidelijk geslacht heeft maar meestal is dit geheel onverwachts en voor ouders een grote schok.
Intersekse personen zijn geboren met mannelijke en vrouwelijke geslachtskenmerken. Iemand heeft bijvoorbeeld een niet volgroeide penis en een vagina-ingang of baarmoeder. Of iemand is geboren met een vulva en een grote clitoris die op een penis lijkt.
Transgender (T)
Ook agender, gender fluïde, en andere gendervariaties vallen hieronder. Agender is iemand die geen man of vrouw is. Iemand die zich het ene moment meer man en het andere moment meer vrouw voelt, noemen we gender fluïde. Sommige transgenders willen een operatie ondergaan om het geslacht te veranderen.
Sommige jongeren noemen zichzelf panseksueel. Dat betekent dat ze op mensen verliefd worden en dat het niet uitmaakt of iemand nou een meisje, een jongen of iets ertussenin is. 'Pan' betekent namelijk 'alles' in het Grieks. Meer over lesbisch, homo, bi.
Iemand die non-binair is voelt zich niet thuis in de 'binaire' hokjes man of vrouw. Non-binair is eigenlijk een parapluterm: het wordt gebruikt voor alle genders die buiten de tweedeling man/vrouw vallen. Sommige non-binaire mensen noemen zich bijvoorbeeld gender non-conform, agender of genderfluide.
Panseksualiteit wordt ookwel omniseksualiteit genoemd. Bij panseksualiteit is er sprake van seksuele, romantische of emotionele aantrekking tot alle geslachten en genderidentiteiten (psychologisch geslacht, of je je een man of vrouw voelt).
De I staat voor intersekse, mensen die geboren zijn met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. Deze kenmerken kunnen tussen personen heel erg variëren. De meeste intersekse mensen identificeren zich binnen de binaire genderverdeling.
De naam FLINTA* ontlenen wij aan de Berlijnse queerscene. FLINTA* betekent: Female, Lesbian, Intersex, Trans en Agender. De * staat voor iedereen die in geen van voornoemde categorieën past, maar toch structureel onderdrukt wordt in de cispatriarchale samenleving waar we allemaal in leven.
Non-binair en genderqueer
Je kunt je bijvoorbeeld non-binair noemen: dat betekent dat je niet het een of het ander bent; je ontstijgt de tweedeling. Genderqueer betekent eigenlijk ook dat je geen vaste genderidentiteit hebt, of dat je tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid beweegt.
Genderfluid of gender fluid
Het betekent iets als "vloeibaar geslacht". Het gaat er in feite om dat we mensen niet zomaar op kunnen delen in slechts mannen en vrouwen. Tussen man en vrouw zitten namelijk nog allerlei variaties. Genderfluid is een term voor mensen die zich niet geheel man of vrouw voelen.
Probeer mee te leren wat non-binariteit net betekent voor jouw kind en waar je kind zelf informatie vindt. Ook wanneer je kind zichzelf als non-binair identificeert, kan je de adviezen op deze pagina rond 'transgender' gebruiken. Daarnaast kan je ook terecht bij zorgverleners met expertise rond het transgenderthema.
Mik Bron identificeert zich helemaal niet als man of vrouw: hij is agender.
Er bestonden ook enkele, voor in die tijd, transgender personen die heersten in de geschiedenis. Koning Ashurbanipal van Assyrië bracht in de 7e eeuw v. Chr. veel tijd door in vrouwenkleding, wat later misbruikt werd als reden om hem omver te werpen.