Met een kopie van uw identiteitskaart waarop uw naam, geboortedatum en burgerservicenummer staan, kunnen fraudeurs bijvoorbeeld een lening aanvragen of een telefoonabonnement afsluiten. Het gevolg is dat u rekeningen ontvangt voor zaken die u niet heeft gekocht. Laat uw ID-kaart niet zomaar kopiëren.
Denk aan online een telefoonabonnement of bankrekening afsluiten met een kopie van je identiteitsbewijs. Daardoor neemt de kans op identiteitsfraude toe. Een oplichter heeft dan alleen nog een kopietje van jouw ID nodig. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI) krijgt elk jaar vele honderden meldingen.
Als u een identiteitsbewijs (uit)leent, om bijvoorbeeld alcohol of sigaretten te kopen, dan pleegt u identiteitsfraude. Dit is strafbaar en u kunt daarnaast in het Register paspoortsignaleringen (RPS) komen te staan.
Met de app KopieID kunt u in een kopie van uw identiteitsbewijs de identiteitsgegevens doorstrepen die organisaties niet nodig hebben of niet mogen verwerken. Dit kan bijvoorbeeld het burgerservicenummer (BSN) zijn maar ook een pasfoto of handtekening.
Als u vermoedt dat u slachtoffer bent van identiteitsfraude, moet u direct een aantal maatregelen nemen. Laat direct uw bankpasjes of creditcards tijdelijk blokkeren en doe aangifte bij de politie. Welke maatregelen u verder moet nemen, hangt af van het type fraude.
Bij identiteitsfraude (id-fraude) misbruiken criminelen persoonlijke gegevens die ze bemachtigen via een online advertentie, social engineering of met een phishing e-mail. Hiermee worden bijvoorbeeld bankrekeningen geopend op uw naam, waarnaar crimineel geld kan worden doorgesluisd.
Slechts enkele organisaties mogen een kopie van uw identiteitsbewijs maken. Uw werkgever en banken mogen dit bijvoorbeeld. In de praktijk vragen ook andere organisaties een kopie van uw legitimatiebewijs. U bent niet verplicht om die aan hen te geven.
Zij baseert zich op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat berekende dat 1,5 procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder slachtoffer was van identiteitsfraude.
Om de ID-check te kunnen uitvoeren heeft u een geldig Nederlands identiteitsbewijs nodig en een telefoon of tablet met NFC-lezer. De NFC-lezer leest informatie van de chip van uw identiteitsbewijs. Of uw telefoon of tablet een NFC-lezer heeft, ziet u in de specificaties van het apparaat.
Meld het bij uw gemeente als uw paspoort of identiteitskaart gestolen is of als u deze kwijt bent. De melding heet een verklaring van vermissing. Zonder deze verklaring kunt u geen nieuw reisdocument aanvragen.
Identiteitsfraude straf
De maximale straf voor identiteitsfraude is 5 jaar gevangenisstraf of een geldboete van € 82.000. Wanneer u fraude pleegt met biometrische persoonsgegevens, bijvoorbeeld vingerafdrukken van iemand anders achterlaten op een plaats delict, dan wordt er zwaarder gestraft.
Een kopie van een ID-kaart is geen geldig legitimatiebewijs. Je kunt dus alsnog een boete krijgen voor het niet kunnen tonen van een geldig legitimatiebewijs. Als je 16 jaar of ouder bent is de boete € 90. Ben je onder de 16 jaar dan is de boete € 45.
Waarom moeten banken dit? Dat heeft te maken met de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft). Financiële instellingen zijn hierdoor namelijk wettelijk verplicht om de identiteit van nieuwe en bestaande klanten te controleren en de klantgegevens actueel te houden.
Spoofing. Met enkel wat persoonsgegevens, zelfs met een burgerservicenummer (BSN), is het bij de meeste organisaties voor criminelen niet mogelijk om zomaar een overeenkomst te kunnen sluiten. Vaak is er meer nodig, zoals een (veilige) kopie van uw identiteitsbewijs.
Je rekeningnummer is een gegeven van dezelfde orde als bijvoorbeeld je naam en adres. Deze informatie publiek maken houdt in principe geen gevaar in. Wanneer bijvoorbeeld liefdadigheidsorganisaties een geldinzameling organiseren, zullen ze langs zoveel mogelijk kanalen hun rekeningnummer verspreiden.
Als je wachtwoord te makkelijk is of als je computer niet de laatste beveiligingsupdates heeft, kan iemand anders toegang krijgen tot je systeem. Zo kunnen je bankgegevens, identiteit en andere gevoelige informatie worden overgenomen. Vervolgens kan er geld worden gestolen of je kan het doelwit van afpersing worden.
Bedrijven kunnen geld van uw rekening halen met automatische incasso's. Vaak werkt dat handig, maar soms wordt er onterecht of teveel afgeschreven.
Vooropgesteld wordt dat de politie op grond van artikel 8 van de Politiewet bevoegd is tot het vorderen van inzage van een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht van personen, voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk is voor de uitvoering van de politietaak.
Een agent in burger dient zich altijd te legitimeren. Een agent in uniform dient zich te legitimeren op verzoek. De agent hoeft daarbij zijn legitimatie NIET af te geven maar slechts te tonen. Bovenstaande geldt uiteraard slechts indien de situatie het toelaat.
Een geldboete is in Nederland minimaal € 3 en maximaal € 900.000.
Identiteitscontrole alleen met reden
De politie mag alleen uw identificatiebewijs vragen als daar een goede reden voor is. Dat is het geval als de politie redelijkerwijs uw identiteit nodig heeft om haar taak uit te voeren. Dus als u strafbare feiten pleegt of betrokken bent bij een verkeersongeluk.
Oplichters in het strafrecht en aangifte doen tegen oplichting of fraude. Oplichting is in Nederland strafbaar. Wie voor oplichting wordt veroordeeld, riskeert een geldboete of een gevangenisstraf tot vier jaar.
Tot 18 jaar: € 36,95. Vanaf 18 jaar: € 68,50. Tot 18 jaar: € 88,55. Vanaf 18 jaar: € 120,10.