PROGRAMMA SPRINGTIJ FORUM 2022. Het versnellen van de duurzame transitie in Nederland. Dat is de missie van Springtij. We willen mensen informeren, confronteren en inspireren om zelf in actie te komen en te kiezen voor verandering.
Afhankelijk van de lokale geografische omstandigheden (topografie) zorgt dat in mindere of meerdere mate voor eb en vloed. Als de zon, de aarde en de maan op een rechte lijn staan, is de waterberg extra hoog. De getijden zijn dan extremer. Het water komt gemiddeld hoger en dat noemen we springtij.
Tijdens springtij bereikt het water zijn hoogste stand. Komt hier een storm overheen dan komt het water nog hoger. Gemiddeld eens in de twee jaar hebben we een lage stormvloed, die de dijken gemakkelijk aankunnen.
Springtij komt voor wanneer de maan en de zon op een lijn staan ten opzichte van de aarde, en de zwaartekracht van de beide lichamen dus samen aan de watermassa op aarde trekt. De getijden op aarde worden veroorzaakt door de maan en in mindere mate door de zon.
De wind kan het water langs de kust nog hoger opstuwen en wanneer het boven bepaalde hoogtes komt, is sprake van stormvloed. Valt de storm ook nog samen met springtij, dan komt het water nog hoger. Dit noemt men springvloed. Doodtij is het tegenovergestelde van springvloed.
Springtij treedt eens in de ongeveer 15 dagen op en volgt gemiddeld ruim twee etmalen op het moment dat de getijkrachten van de maan en die van de zon dezelfde richting hebben en elkaar maximaal versterken.
Reacties. Het getij zoals het in Nederland wordt waargenomen wordt vooral veroorzaakt door de invloed van maan en zon op het water van de Zuidelijke IJszee, de enige plek op aarde waar de vloedgolf niet wordt gedempt door een landmassa. Daarom treedt springtij in Nederland 2 tot 2½ dag na volle maan op.
Springtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op. Het volgt ongeveer 48 uur na volle maan en na nieuwe maan. De getijdenstroom is tijdens springtij sterker zijn dan gemiddeld. Het tegenovergestelde van springtij is doodtij.
Doordat de aarde in 24 uur één maal om haar as draait, is het per etmaal tweemaal hoog water en ook tweemaal laag water. De aarde draait als het ware onder de twee vloedbergen door. Doordat de maan in ongeveer een maand om de aarde draait, is de maan in dat ene etmaal ook een stukje opgeschoven.
Laagwater is het tijdstip waarop het waterpeil minimaal is. Vallend water, afgaand tij of eb is een periode van ongeveer 6 uur, wanneer de waterstand daalt. Ook wordt hiermee de getijdestroom in deze periode aangeduid. Rijzend water, opkoment tij of vloed is een periode van ongeveer 6 uur, wanneer de waterstand stijgt.
Het getij ontstaat door aantrekkingskracht van hemellichamen (zon en maan) zo ontstaat hoog en laag water, eb en vloed. De hoogte van het getij wordt gemeten naar N.A.P. Dit is een nulpunt afgeleid van het gemiddelde vloed-niveau van het IJ in de 17e eeuw in Amsterdam.
Doodtij (eerste en laatste kwartier)
Wanneer de zon en de maan haaks op elkaar staan, ontstaat er doodtij. Dit betekent dat de zon en de maan het water twee kanten op trekt. Dit verdeelt het water gelijkmatiger over de aarde, waardoor de vloed minder hoog en eb minder laag wordt.
Omdat de aarde zelf ook nog in z'n geheel naar de maan getrokken wordt, en de waterlaag door haar losse 'gladde' massa iets achterblijft bij de beweging van de aarde, wordt deze er in feite vanaf 'geslingerd', en hoopt het water zich daar aan de kant het verst van de maan dus ook op.
Het Getij is de nieuwe iPhone- en Android app, die iedere watersporter op de hoogte houdt van de eb- en vloedtijden in de Noordzee, Waddenzee, de rivieren en Zeeuwse wateren. De app maakt gebruik van de data van alle 84 getijmeetpunten.
Magnetische maan
De maan draait om de aarde en trekt het water op aarde naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond, waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan, dan wordt het eb.
Elke gemiddeld 6.15 uur verandert het tij. Dat betekent als het nu net eb (laagwater) is geworden, dat het over zes uur en een kwartier weer vloed (hoogwater) wordt.
Zodra de zon en de maan ten opzichte van de aarde in elkaars verlengde staan, worden hun krachten gebundeld en trekken zij meer water aan. Dit gebeurt tijdens volle maan en nieuwe maan. Dit noemen wij springtij.
In quasi volledig afgesloten zeebekkens zoals de Middellandse Zee of de Baltische Zee is het tijverschil nog kleiner dan op de wereldoceanen, omdat ze zo ingesloten liggen dat de getijgolf nauwelijks binnen- en buitengeraakt.
De hele periode van rijzend water, dus meteen vanaf het moment van laagwater, heet vloed. Het tijdsverschil tussen het begin van de ene vloed en het begin van de daaropvolgende vloed is gemiddeld 12 uur en 25 minuten.
De periode waarin het verschil tussen hoog en laag water het kleinst is, wordt doodtij genoemd. Hoog water is bij doodtij minder hoog dan gemiddeld en laag water minder laag dan gemiddeld. Doodtij treedt ongeveer eens in de 14 dagen op, ongeveer 48 uur na het eerste kwartier en na het laatste kwartier van de maan.
Vollemaan is geen zeldzaam verschijnsel, en we kunnen het dan ook regelmatig zien vanaf de aarde. De maan doet er 29,53059 dagen over om zijn vier fasen te doorlopen. Dat betekent dat het ten minste één keer per maand vollemaan is. De volgende vollemaan is in Nederland en België op 9 oktober 2022.
Een ring van licht rond de zon of de maan noemt men een halo. Dit verschijnsel komt voor wanneer zon- of maanlicht wordt gebroken door ijskristallen. Dit verschijnsel wijst er dus op dat er hoge bewolking aanwezig is (cirruswolken).
Eb en vloed worden hoofdzakelijk veroorzaakt door aantrekkingskracht van de maan. De zwaartekracht van de maan (en die van de zon in mindere mate) trekt aan de aarde, maar ook aan het water van de aarde. Hierdoor verplaatst het water naar de maankant van de aarde. Het is daar dan vloed.
Reacties. Door aantrekkingskracht van de maan op de aarde (en omgekeerd) wordt het water in de zee richting de maan getrokken. Door de draaing van de aarde & van de maan om de aarde krijg je 2 keer per dag een 'vloedgolf' langs.