Psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA), in het Engels psychogenic non-epileptic seizures (PNES), zijn aanvalsgewijze veranderingen van bewustzijn of gedrag en/of neurologische verschijnselen (zoals bewegingen, sensaties of gevoelens). Deze vertonen vaak klinische gelijkenis met epileptische aanvallen.
Psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA) zijn aanvallen waarbij kinderen vreemde vaak schokkende bewegingen maken en/of afwezig zijn die veel lijken op epileptische aanvallen, maar een ontlading zijn van allerlei emotioneel opgebouwde spanningen.
De meest voorkomende psychiatrische aandoeningen bij epilepsie zijn depressie, angst en psychoses . (Zie de onderstaande tabel.) De psychiatrische symptomen die kenmerkend zijn voor het neurogedragssyndroom van epilepsie (d.w.z. het syndroom van Morel) worden over het algemeen op de volgende manieren onderscheiden: Atypisch voor de psychiatrische stoornis.
Psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA) zijn het gevolg van emotionele reacties. Zulke aanvallen worden daarom ook wel 'emotionele spanningsaanvallen' genoemd. Hoewel ze op epileptische aanvallen lijken, gaan PNEA niet gepaard met epileptische storingen in de hersenen.
Epilepsie is geen geestesziekte.De overgrote meerderheid van de mensen die ermee leven hebben geen cognitieve of psychologische problemen.
Slaapgebrek, stress en drinken van teveel alcohol kunnen uitlokkende factoren zijn bij epilepsie. Probeer, voor zover dit kan, deze uitlokkende factoren te vermijden. Per epilepsiesoort en per persoon zullen de uitlokkende factoren verschillen.
U staat onder hevige spanning. Daardoor geeft een kleine gebeurtenis al heftige emoties bij u (bijvoorbeeld woede of verdriet). U bent erg in de war, u weet niet meer hoe u om kunt gaan met normale dingen in het leven. U bent volledig uitgeput door de psychische spanningen, waardoor u (bijna) niets meer doet.
Soms lijkt iets op epilepsie, maar is het iets anders. Denk aan flauwvallen, spierschokken of hyperventilatie. Die 'aanvallen' beschrijven we kort. Maar eerst beschrijven we PNEA: psychogene (functionele) niet-epileptische aanvallen.
Symptomen. Epilepsie ziet er bij iedere patiënt anders uit. Zo raakt de één bewusteloos, valt en gaat schokken met armen en benen. Andere patiënten krijgen een vreemd gevoel in hun maagstreek, gaan steeds dingen oppakken of geluiden maken.
PNEA zijn aanvallen die lijken op epilepsie maar worden veroorzaakt door psychische spanningen. Of een aanval epileptisch is of niet, kan een neuroloog zien aan de verschijnselen tijdens de aanval. De neuroloog werkt hiervoor met een video-monitor in combinatie met een EEG.
Epilepsie is een hersenaandoening die het gevolg is van een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch evenwicht in de hersenen. Hierdoor ontstaan aanvallen die van persoon tot persoon kunnen verschillen en waarvan de verschijnselen afhangen van de plaats waar de elektrische verstoring optreedt.
Het is belangrijk dat je niet alleen, of lang alleen, bent in bepaalde situaties. Bijvoorbeeld als je in bad gaat of gaat zwemmen. Zorg dat er dan in ieder geval iemand in de buurt is. Vermijden van gevaarlijke situaties; zoals vissen aan de waterrand, hoog klimmen in een klimrek, alleen fietsen naar school.
Bekende uitlokkende factoren zijn: vermoeidheid door een tekort aan slaap; voor of na grote spanningen/emoties; na overmatig alcoholgebruik; voor en tijdens de menstruatie (hormonale veranderingen) en; door sterke wisselingen van temperatuur, zoals bij koorts. Veel mensen met epilepsie zijn lichtflitsgevoelig.
Wat is Na een epileptische aanval? Een epileptische aanval (insult) wordt veroorzaakt door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Aanvallen verschillen van persoon tot persoon, omdat er verschillende oorzaken zijn voor een epileptische aanval.
Patiënten met stille epilepsie zijn tijdens een aanval alleen maar afwezig. Ze staren wat voor zich uit en zien eruit alsof ze aan het dagdromen zijn. De hersenen staan als het ware even op stand-by. Patiënten zien en horen niet meer wat er om hen heen gebeurt.
Bij personen die plotseling en voor korte tijd stotteren, onsamenhangend praten of zelfs helemaal ophouden met spreken, kan – vooral wanneer stress als uitlokkende factor wordt aangegeven – een psychogene spraakstoornis worden vermoed.
Tijdens de aanval
Iemand doet dan onbewuste dingen zoals lopen, friemelen, smakken, aan kleding trekken of dingen verplaatsen. Prikkelbaar gedrag kan ook voorkomen bij epileptische aanvallen die ontstaan in het deel van je hersenen dat je emoties regelt.
Focale epilepsie is geassocieerd met een hoger risico op dementie, in vergelijking met beroerte of migraine. Dit effect wordt verder versterkt door een hoog cardiovasculair risico, zo blijkt uit een analyse van UK Biobank-data. De UK Biobank bevat gegevens van meer dan 500.000 personen.
Soms is er een 'aanloop' en kan iemand de aanval voelen aankomen. Dat kan zijn doordat diegene bijvoorbeeld iets ziet (bijvoorbeeld gekleurde bollen, sterretjes), iets ruikt wat er niet is, of een vreemd gevoel vanbinnen ervaart (bijvoorbeeld een opstijgend warm gevoel vanuit de buik).
We onderscheiden epileptische aanvallen tussen focale en gegeneraliseerde aanvallen. Bij een focale aanval is er epeliptische activiteit aanwezig in een gedeelte van de hersenen. De rest van de hersenen functioneren op dat moment normaal.
Een goede nachtrust is erg belangrijk. Slaap en epilepsie reageren op elkaar. Vermoeidheid kan zorgen dat iemand meer epileptische aanvallen krijgt.
Het woord 'psychogene' betekent dat de oorzaak psychologisch van aard is. Samen gaat het dus om aanvallen die op flauwvallen lijken, maar het niet zijn en die een psychologische oorzaak hebben. In de medische wereld worden voor deze aanvallen ook andere namen gebruikt.
Voorbeelden van ernstige psychische ziektes: ernstige depressie, een psychose, autisme en een bipolaire stoornis. Of een verslaving aan bijvoorbeeld alcohol of drugs. Vaak krijg je al een behandeling. Meestal van meerdere behandelaars.
Mentale uitputting betekent dat je psychisch aan de latten zit. Jouw geest zit er doorheen, je trekt het niet meer. Je voelt je niet meer opgewassen tegen de situatie en je bent even niet meer bestand tegen het leven. Het duidt dus op jouw geestelijke toestand.