Dammen, sluizen en stuwen verdelen ons water en beschermen ons zo tegen overstromingen. Ook houden ze water zoveel mogelijk vast bij lage waterstanden. Een groot deel van Nederland ligt onder de zeespiegel en veel rivieren vinden er hun weg naar zee.
Een echte dam werkt hetzelfde als de dam die je zelf gaat bouwen. Het water wordt tegengehouden door sterk materiaal, zoals stenen en beton, en wordt voorzichtig doorgelaten naar de andere kant. Op die manier blijft het stromende water onder controle.
Een dam is een dwars door een water gelegen afsluiting, bedoeld om vissen te vangen, water te keren of te beheersen ten behoeve van bijvoorbeeld inpoldering, energieopwekking voor met name de mijnindustrie, of wegenaanleg. Natuurlijke dammen worden gebouwd door bevers en stuwdammen door mensen.
De belangrijkste nadelen van waterkracht zijn: Stuwdammen en stuwmeren veranderen de leefomgeving van allerlei planten en dieren in de omgeving. Deftig gezegd: het ecosysteem loopt schade op. Ook de mens kan last hebben van stuwmeren, bijvoorbeeld doordat een dorp onder water komt te staan.
Redenen voor de aanleg kunnen zijn als regulator en voorraad voor irrigatie of drinkwater of voor de opwekking van elektriciteit. Met het grote verval dat op deze manier ontstaat kan een turbine worden aangedreven die een generator laat draaien. Op deze manier wordt schone elektrische energie opgewekt.
De Drieklovendam in de Jangtsekiang is de grootste waterkrachtcentrale en dam ter wereld en bevindt zich stroomafwaarts van de Drie Kloven, in de Chinese provincie Hubei. De constructie begon in 1994 en de stuwdam was in 2006 voltooid; de scheepslift was eind 2015 operationeel .
Een dijk scheidt het water van het land en een dam scheidt water van water.
Elektriciteit opwekken
Het water wordt naar een turbine geleid via een smalle buis, waardoor de druk toeneemt. Het water drukt tegen de bladen van een in de buis opgenomen turbine die hierdoor draait. De turbine drijft een generator aan. Deze zet bewegingsenergie om in elektriciteit.
'Botulisme, dat veroorzaakt wordt door kadavers van dieren, kan zelfs verlamming van het aangezicht en de ademhalingsspieren veroorzaken. ' Het water van meren, plassen en kanalen is vaak heel troebel.
Stuwdammen zijn voor miljoenen mensen van levensbelang. Ze voorzien onder meer in stroom en drinkwater. Maar er kleven ook nadelen aan: gevaarlijk infectieziektes gedijen goed in de omgeving van stuwdammen.
In China, het land met de meeste stuwdammen ter wereld, hebben al meer dan 23 miljoen mensen zich naar andere gebieden moeten verplaatsen. De stuwdam projecten van FMO zijn slechts twee van de vele projecten die te kampen heeft met verzet.
De 13 Deltawerken zijn Nederlands grootste verdedigingssysteem tegen hoogwater uit de zee. De Deltawerken bestaan uit verschillende typen waterkeringen: stormvloedkeringen, sluizen en dammen.
Als je met een schijf de overkant van het bord bereikt, wordt het een dam (twee schijven op elkaar). Een dam heeft veel meer mogelijkheden dan een schijf. Hij mag zowel voor- als achteruit. Ook kan hij over een diagonaal over meerdere velden in een keer bewegen.
Een dam mag een losstaande schijf of dam slaan die verder op dezelfde diagonaal staat. Er mag dan zelf bepaald worden op welk veld achter het geslagen stuk de dam tot stilstand komt. Als de dam op een veld tot stilstand kan komen waar er weer verder geslagen kan worden, mag de slag in dezelfde beurt vervolgd worden.
Slaan met de dam
Een dam mag namelijk net zo ver schuiven als hij kan op de schuine lijnen, waar hij op staat. De witte dam in het plaatje mag bijvoorbeeld naar veld 11, 7, 2, 21, 27, 32, 38, 43 en 49. Hij mag dus zowel vooruit als achteruit.
Ja, slaan is verplicht. Dit is een belangrijk verschil tussen schaken en dammen: bij schaken mag je slaan, bij dammen moet je slaan.
Met lekker weer zoeken mensen graag verkoeling en ontspanning in de grote rivieren en kanalen, maar dit kan levensgevaarlijk zijn en is ook verboden. Zo is het niet toegestaan om te zwemmen in vaargeulen en bij bruggen, sluizen en havens.
Er zijn op aarde zo'n 800000 stuwdammen, de eerste stuwdam werd zo'n 3000 jaar voor christus gebouwd, en was al 15 meter hoog! Een stuwdam moet een heleboel gewicht kunnen weerstaan, namelijk al het water dat zich achter de stuwdam bevindt. Daarom is het erg belangrijk dat de dam stevig genoeg is.
Met een bijna perfect ronde vorm, helderblauw water en 74 meter diepte behoort deze tot de diepste meren van Duitsland.
Waterkracht kent wel nadelen. Stuwdammen kunnen plaatselijke ecosystemen aantasten; verder zijn uitgebreide voorzieningen nodig om te voorkomen dat veel vissen sterven doordat ze niet langs de centrales kunnen komen.
Getijdenenergie is energie die wordt gewonnen uit waterkracht. Door gebruik te maken van hoogteverschillen in waterstand bij eb en vloed wordt energie opgewekt. Het hoogteverschil kan soms wel enkele meters zijn. Tijdens vloed wordt het opkomende water tegengehouden met een dam of verzameld in een reservoir.
De gemiddelde investering voor een waterkrachtcentrale bedraagt € 3.000,- tot € 4.000,- per kW. Voor een middelgrote waterkrachtcentrale van 10 MW komt dit neer op een totaal van € 35 miljoen.
Deltawerken: bescherming tegen hoogwater vanuit zee
De Deltawerken in Nederland zijn gebouwd om ons land te beschermen tegen hoogwater vanuit de Noordzee. Een groot deel van Nederland ligt immers onder de zeespiegel. Ook vindt het water via de vele grote rivieren door ons land hun weg naar zee.
Vooroevers zijn delen van een dijk die onder water liggen. Door deze vooroeververdedigingen te verstevigen, verkleinen we de kans op overstromingen. Rijkswaterstaat controleert de waterkeringen. De keringen die niet in orde zijn, verstevigen we.
Een dijk is eigenlijk een scheiding tussen land en water. De naam Afsluitdijk zou correct zijn als het hele IJsselmeer werd drooggelegd. Echter, door de verandering van de plannen is het een dam geworden, een scheiding tussen twee wateren. Eigenlijk is er dus sprake van een afsluitdam.