Maar wat doen bomen dat ze zo belangrijk zijn? Meer dan je denkt! Bomen helpen de lucht die we inademen te zuiveren, ze filteren het water dat we drinken en ze bieden leefruimte voor dieren. Bomen voorkomen overstromingen en erosie en helpen de bodem te vullen met voedingsstoffen die nodig zijn voor de landbouw.
Neen, zonder planten (bomen) kunnen wij niet leven. Bomen zorgen voor zuurstof en elk mens heeft zuurstof nodig om te leven. Zonder bomen zal de mens ophouden te bestaan.
Bomen spelen een grote rol in het CO2 gehalte in de atmosfeer. Zo lang een boom groeit neemt deze CO2 op. Deze opname verschilt sterk per boom maar is gemiddeld 22 kilo aan CO2 per jaar. De opslag is tijdelijk want als bomen doodgaan komt de CO2 weer in de lucht, door rotting of verbranding.
De Van Dale (online) geeft als definitie van een boom: 'houtachtig gewas met een zeer groot wortelgestel en een enkele, stevige, houtige en zich secundair verdikkende, overblijvende stam, die zich pas op zekere hoogte boven de grond vertakt'.
Bomen halen CO2 uit de lucht en vormen die via fotosynthese om tot zuurstof en plantmateriaal. Fotosynthese is het proces waarbij planten, onder invloed van zonlicht, water en koolstofdioxide omzetten in glucose (C6H12O6) en zuurstof.
"Een beetje boom is al gauw 8.000 euro waard." Dat een boom grote ecologische waarde heeft is bij de meeste mensen wel bekend. Maar boomtaxateur Joost Verhagen legt uit dat het voortijdig kappen van bomen ook nog eens flink wat geld kost. De kennis over de baten van een boom kan beter, vindt Verhagen.
Grote gevolgen. Bossen houden onze aarde gezond; ze leveren voedsel, schoon water, medicijnen en ze beschermen ons als een groen schild tegen klimaatverandering. Ontbossing heeft dus grote gevolgen voor ons en de natuur. Hoe meer bomen we kappen, hoe meer CO2 er vrijkomt en hoe sneller de aarde opwarmt.
Zoals de boomsoort en de plek waar de boom staat. De oudste boom ter wereld is waarschijnlijk al meer dan 4.700 jaar oud en staat in Amerika.
Het zijn onze laatste 'oerbomen'. Het gaat om soorten als de laurierwilg, de ruwe iep en de egelantier. Van veel van deze boomsoorten bestaan ook gecultiveerde exemplaren. Maar die zijn veel minder klimaatbestendig dan de oorspronkelijke bomen en struiken, en veel minder van belang voor de biodiversiteit.
Het uiterlijk en de verscheidenheid van bomen op aarde zijn het resultaat van een lange evolutie. Meer dan een miljard jaar geleden waren de eerste planten aantoonbaar kleine groene algen die in de oceaan leefden.
Een boom neemt ongeveer 25 kg CO2 op per jaar
Dit is gebaseerd op de schatting dat één kubieke meter hout net iets minder dan een ton CO2 absorbeert. Maar eigenlijk neemt een boom gemiddeld tussen de 10 en 40 kg CO2 op per jaar, afhankelijk van een heleboel factoren.
Volgens de onderzoekers blaast een gezonde Amerikaanse stadsloofboom met een stamdiameter van ongeveer 0,5 meter per dag grofweg 125 gram zuurstof de lucht in. Volgens dezelfde studie heb je gemiddeld dertig stadsbomen nodig om het jaarlijkse zuurstofverbruik van een volwassen mens te compenseren.
Het massaal planten van bomen op landbouwgrond kan er daarbovenop voor zorgen dat de wereldwijde voedselprijzen tegen 2050 met 80% stijgen. Vooral de armste en kwetsbaarste mensen, zoals boeren, boerinnen en inheemse volken, worden getroffen. Zij lopen het risico dat hun kostbare land wordt afgepakt.
Meer dan je denkt! Bomen helpen de lucht die we inademen te zuiveren, ze filteren het water dat we drinken en ze bieden leefruimte voor dieren. Bomen voorkomen overstromingen en erosie en helpen de bodem te vullen met voedingsstoffen die nodig zijn voor de landbouw.
Planten zijn anders dan dieren. Ze hebben geen hersenen, geen zenuwen en geen centraal zenuwstelsel. Ze kunnen geen pijn voelen of bewust op een externe prikkel reageren. Planten kunnen reageren op trillingen, zonlicht of chemische stimuli, maar dit zijn autonome reacties, geen bewuste.
Bomen kunnen insecten herkennen, temperatuurschommelingen onthouden, voedingsstoffen delen en met elkaar communiceren, legt hij uit.
De oudste boom is volgens hen metingen de Marialinde in Oisterwijk. Deze staat op het plein De Lind achter het gemeentehuis en telt 632 jaren.
Met de naam Hyperion is deze mammoetboom (Sequoia sempervirens) met ruim 115 meter hoog de hoogste boom ter wereld. Hij staat langs de kust in het Redwood National Park in het Noordwesten van Californië. En hij groeit nog steeds, ongeveer 25 cm per jaar.
De leeftijdsverwachting van een boom is net zoals bij dieren per soort verschillend. Zo wordt de Nederlandse beuk 100 tot 150 jaar oud, terwijl de eik de 200 jaar kan halen. Vaak halen ze die leeftijd niet, zegt Henk Siebel, bossenspecialist bij Natuurmonumenten.
De boom hol is van binnen en het is dus niet mogelijk is om de jaarringen te tellen. De leeftijd blijft een schatting: sommigen beweren dat de boom wel meer dan 1000 jaar oud kan zijn, maar deskundigen houden het op 400 tot 500 jaar.
De wurgende vijgen: Ta Prohm, Angkor Wat
De beroemdste boom van allemaal is de boom die Ta Prohm heeft opgeslokt.
Zwaargewichten in de Achterhoek
Een voorbeeld van zo'n boom die zeldzaam is vanwege zijn omvang is de mammoetboom bij Huize Veldzicht in Brummen. Met een stamomtrek van 8 meter en 54 centimeter mag deze woudreus zich de dikste boom van Nederland noemen.
Deze lucht bestaat voor 23 procent uit zuurstof en hiervan halen we per ademteug één derde zuurstof uit, zodat je uiteindelijk jaarlijks op een verbruik zit van dik 700 kilo zuurstof. Een volwassen boom produceert in die tijd 100 kilo zuurstof dus heb je per persoon zeven à acht volwassen bomen nodig.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken zijn algen de grootste producent van zuurstof. Tussen de 70 en 80 procent van de zuurstof wordt geproduceerd door algen.
De voorraad zuurstofatomen op aarde raakt dus nooit op. De atomen wisselen alleen steeds van plek. Soms zijn ze bijvoorbeeld onderdeel van gasmoleculen als CO2 of van een geoxideerd gesteente, op andere momenten zitten ze als O2 (het zuurstofgas dat we inademen) in de lucht.