Antarctica is de koudste plaats op de Aarde. Op 10 augustus 2010, zakte de temperatuur tot 93,2°C onder nul.
Siberisch koud
De koudste plek op aarde waar mensen wonen, is het noordoosten van Siberië. Daar staat het kouderecord op 67,8 graden onder nul. De laatste keer dat die temperatuur werd gemeten was in 1933.
De laagste temperatuur die we ooit op aarde hebben gemeten is 89,2 graden Celsius onder nul. Dus -89,2°C. Dat was bij het Vostok Station, een Russisch onderzoekstation op Antarctica. Maar het schijnt op sommige plekken zelfs nog kouder te zijn geweest.
Verchojansk, Siberië, staat te boek als de koudste bewoonde plek op aarde. De inwoners zijn daar al lang aan gewend.
In Siberië wordt het 's winters met gemak 30 of zelfs 40 graden onder nul. Maar waar je in Nederland zelf de temperatuur in huis bepaalt, doet in Rusland de overheid dat. En die stoken er flink op los: in Russische huizen is meestal zo'n 25 graden.
Bij droge lucht is de afname ongeveer 1 graad per 100 meter, bij vochtige lucht is dat ongeveer 0,6 graden. Na of aan het eind van een heldere nacht met weinig wind kan de temperatuur tot een bepaalde hoogte ook toenemen met de hoogte. Dit heet een 'inversie'.
Het woestijnklimaat kent een groot temperatuurverschil tussen dag en nacht. Overdag is het tussen de 25 en 45 °C en 's nachts kunnen de temperaturen in enkele gebieden onder het vriespunt dalen.
Rusland kent, op het tropisch klimaat na, alle klimaten, varierend van het arctisch klimaat in het noorden tot het subtropisch klimaat in het zuiden. Het meest voorkomend is het landklimaat. In het uiterste noorden van Rusland heerst een pool- en toendraklimaat. De winter duurt daar van november tot april.
Deze begint bij de 'absoluut' laagste temperatuur, 0 kelvin (-273,15°C). Op het nulpunt staan alle deeltjes in een gas helemaal stil. Omdat de beweging van deeltjes gerelateerd is aan temperatuur, zou niets kouder kunnen zijn dan 0 kelvin.
39 graden is al uniek
Op 24 juli werd het 75(!) jaar oude hitterecord van Warnsveld gebroken toen het in Eindhoven39,3 graden werd. Ook dat was een barrière want nooit eerder werd er in ons land 39 graden gemeten. Tot op de dag van vandaag zijn 24, 25 en 26 juli 2019 de enige dagen geweest met maxima boven 39 graden!
Wat is extreme koude? In extreme kou moet de mens de lichaamstemperatuur toch rond de 37°C kunnen handhaven. Er zijn er veel werksituaties waarin regelmatige blootstelling aan koude voorkomt, zowel in gebouwen als in de buitenlucht (in de winter).
1: Mawsynram (India) Met een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 11.872 mm per jaar, is Mawsynram nipt de natste plek van India. Ter vergelijking: in de natste gemeente van Nederland (Apeldoorn) valt er jaarlijks gemiddeld 925 mm.
In het Russische dorp Ojmjakon - het koudste dorp ter wereld - zijn ze wel wat gewend, maar de kou is daar nu zo extreem dat zelfs een thermometer die er speciaal voor toeristen was geplaatst het begeven heeft. De laagste temperatuur ooit gemeten in Ojmjakon is -67,7 graden Celsius. Dat record stamt uit 1933.
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
In het noorden zijn oktober en november warme maanden als gevolg van de zomerregens (het zogenaamde Zuid-Afrikaanse 'regenseizoen'). In het hoger gelegen binnenland vriest het regelmatig, in het bergachtige zuidoosten zelfs meer dan 100 nachten per jaar.
Je moet niet raar opkijken als de temperatuur van de Sahara in de nacht zo'n twintig graden lager is dan overdag. Zelfs temperaturen onder het vriespunt komen voor. Want zo gaat dat in de woestijn: overdag is het heet, 's avonds is het koud. Tenminste, in de woestijnen rond de evenaar dan.
Onbetwist de heetste plek op onze aardbol is de Dasht-e Lut woestijn in Iran. Hier werd ooit een record temperatuur gemeten van 70,7°C. Leven is er niet, zelfs bacteriën houden het hier voor gezien op deze een na droogste plek op aarde (alleen delen van de Atacama-woestijn in Chili zijn droger).
De temperatuur in het vliegtuig kan sterk verschillen. Buiten het vliegtuig kan het namelijk -27 graden zijn, maar ook wel -15 graden. Het heeft effect op de warmte binnenin het vliegtuig.
Met de Boeing 737 vliegen we meestal tussen de 11 en 12 kilometer hoogte. Dit doen we omdat de motoren efficiënter werken in een koude omgeving. En koud is het op deze hoogte zeker, namelijk rond de -56 graden Celsius.
Zo is het op een berg van 3000m hoogte gemiddeld kouder dan op 2000m hoogte, maar warmer dan op 4000m hoogte. Maar waarom eigenlijk, en hoeveel graden scheelt het dan? De tweede vraag is het gemakkelijkst te beantwoorden: de stelregel is dat het 6 graden kouder wordt met iedere 1000m stijgen, ofwel 0.6°C per 100m.
Het droogste plekje ter wereld is, volgens gegevens van de WMO, Arica, een stadje met nog geen 200.000 inwoners in het noorden van Chili. Over een periode van 59 jaar viel er jaarlijks gemiddeld slechts 0,76 millimeter regen, dus minder dan 1 millimeter!
Thailand in januari
Heb jij wel eens nagedacht over een vakantie naar het koninkrijk Thailand? In dit Aziatische land geniet je in de wintermaanden van de warmte, met een gemiddelde maximum temperatuur van 30 graden!