Vanuit een gezondheid perspectief is olie een stuk gezonder dan boter om mee te bakken. Olie bevat veel minder verzadigde vetten dan boter. Ook met die reden in ons achterhoofd is het altijd beter om voornamelijk te werken met olie in plaats van boter.
Maar hoe bak je het gezondst? Volgens hoogleraar Levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel (Wageningen University & Research) kun je het best met olie bakken en braden. "In oliën zitten onverzadigde vetten. Die zijn beter dan de verzadigde, die in boter en andere harde vetten zitten.
Minder verzadigd vet met halvarine en margarine
Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet kan je risico op hart- en vaatziekten verlagen. Wij adviseren daarom halvarine of margarine uit een kuipje of fles te gebruiken.
Samengevat is dit de conclusie. Als je een olie of vet niet verhit, dan zijn olijf-, koolzaad-, soja-, arachide-, zonnebloem-, maïsolie en andere plantaardige oliën de betere keuzes. Dat is omdat ze vooral onverzadigde vetten bevatten en zo helpen de verzadigd vet consumptie te beperken.
Dat verzadigde vetten in roomboter gezond zijn blijkt uit onderzoek; ze kunnen bijdragen aan sterke botten, een gezonde lever- en longfunctie en een sterk afweersysteem. Ook de onverzadigde vetten maken roomboter gezond. Deze geven je snel een vol gevoel en verhogen de vetverbranding.
"We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Eet je gemiddeld 2000 kcal per dag, is dit berekend op zo'n 22 gram verzadigd vet per dag, voor mannen ligt dt per 2500 kcal neer op zo'n 28 gram verzadigd vet per dag. Dir zou voor een vrouw neerkomen op zo'n 20 gram roomboter per dag.
Het wordt gezien als een gezonder alternatief op roomboter en andere boters, Velen vroegen zich af wat er dan, naast het verschil in smaak, zo anders, beter en gezonder is aan geitenboter. Eigenlijk is er weinig verschil i.v.m roomboter. Het enige echte grootste verschil zit hem in de melk.
Kies daarom voor halvarine, margarine of vloeibare boter. Deze botersoorten bevatten in verhouding meer onverzadigde vetzuren en minder verzadigde vetzuren dan roomboter, kokosvet, harde margarine of bak- en braadvet uit een pakje.
In gewone olijfolie kunt u rustig bakken en braden. Maar extra vierge olijfolie kunt u beter alleen gebruiken voor koude gerechten. Wanneer u 'extra vierge' olijfolie verhit, verbranden er stoffen die in de olie zitten. Dit is ongezond en op de lange termijn zelfs kankerverwekkend.
Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd. De smaak gaat grotendeels verloren na verhitting. Ook kan deze olie boven de 180 graden ontbinden en kunnen ongezonde stoffen ontstaan. Zorg er bij de bereiding voor dat de olie niet begint te roken of te dampen.
Of die palmolie zorgt voor harde boter, weten de fabrikanten, aldus de boer. Maar ja, die houden hun geheimen geheim. Dus reist Ersin Kiris naar een expert op het gebied van diervoeding, Jan Speerstra. Die geeft 'dieetadvies' en ja, met dat palmvet is de fabrikant blij omdat die er goede boter van kan maken.
Olijfolie versus boter
Olijfolie is niet beter voor de lijn dan boter, maar wel beter voor de gezondheid. Oliën hebben namelijk als voordeel dat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten. Die zijn goed voor je cholesterol: ze houden het slechte LDL-cholesterol laag en helpen zo hart- en vaatziekten voorkomen.
Een halve eetlepel (wat overeenkomt met 7 gram) olijfolie per dag blijkt bovendien al afdoende, al is meer nooit verkeerd. “Ongeveer 40 gram per dag levert de meeste gezondheidsvoordelen op,” zegt onderzoeker Marta Guasch-Ferre in een interview met Scientias.nl.
Schadelijke transvetten
Bij het vast maken van vloeibare vetten bijvoorbeeld (zoals bij margarine gebeurt) ontstaan bijvoorbeeld transvetten. Net als verzadigde vetten dragen transvetten bij aan het slechte LDL cholesterol en daarmee aan een verhoogde kans op hart- en vaatziektes.
Roomboter bevat zowel vitamine A, D en E, maar ook veel verzadigd vet en vormt daarom geen verstandige basis binnen een gezond voedingspatroon. Verzadigd vet wordt namelijk binnen onderzoeken in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Vandaar dat het ook wel wordt gezien als het ongezonde vet.
Naast de gezonde verzadigde vetten bevat roomboter ook veel butyraten, een vetzuur die infectieremmende eigenschappen bevat en je spijsverteringsstelsel beschermd tegen ontstekingen. Deze stof biedt je darmen dus extra bescherming. Ook bevat roomboter vitamine K, een transportmiddel voor calcium.
Boter bevat een aantal belangrijke in vet oplosbare vitamines. Zo bevat halvarine vitamine A en D welke noodzakelijk zijn voor het gezichtsvermogen, de vernieuwing van huidcellen, luchtwegen en het maagdarmkanaal. Vitamine A en D zorgen bovendien voor de bot-opbouw en een goede weerstand.
Zij stellen dat je roomboter beter kunt vervangen door zachte margarineproducten zoals Blue Band Halvarine. Sowieso is het overkoepelende advies om meer plantaardige (zoals margarine) en minder dierlijke producten (zoals roomboter) te gebruiken vanwege het positieve effect op de gezondheid.
Welke boter heeft geen palmolie? Shea boter is een plantaardi g vet die gewonnen wordt uit de vruchten van de karité boom. Deze boom groeit niet op plantages, maar vrij op de Afrikaanse savanne. Zo is shea een duurzame alternatief voor palmolie.
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Soms staat er grasboter op de verpakking. Grasboter is gemaakt van melk uit de periode dat de koeien in de wei lopen en vers gras eten.
8. De winnaar is Monini GranFruttato Selezione Speciale Olio Extra Vergine di Oliva. Die is algemeen verkrijgbaar voor €9,32. De testers beoordeelden deze olie met een 7,3 en vonden hem Italiaans, niet scherp maar mild pittig en de smaak bleef lekker lang hangen.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
En op basis van dit criterium zijn arachideolie en olijfolie de grote winnaars. De eerste barst van de omega 9, een vetzuur dat erom bekend staat een grote rol te spelen bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dankzij zijn neutrale smaak is dit de perfecte kandidaat-frituurolie.