Jeuk is een gevoel van de huid, dat u de drang geeft om te krabben of te wrijven. Soms zeggen mensen wel dat jeuk erger is dan pijn. Jeuk kan zo erg zijn dat men tot bloedens toe krabt. Jeuk kan vele oorzaken hebben.
Er werd aangenomen dat jeuk een extreem lichte variant van pijn was. Maar in 2009 bewezen onderzoekers van de universiteit van Washington dat jeuk- en pijnsignalen verschillende wegen afleggen in het zenuwstelsel. Het zijn dus wezenlijk verschillende sensaties.
Bekende factoren zijn: water, zeep, droge lucht, warmte, transpiratie, wol, alcohol en uw algehele conditie. Ook uw psychische gesteldheid kan van invloed zijn op jeuk. Zo kunnen bijvoorbeeld spanningen of stress jeuk verergeren.
Jeuk kan uw dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden. Krabben kan even helpen om de jeuk te verminderen. Maar door veel te krabben kan uw huid kapot gaan, uw huidaandoening verergeren en de jeuk toenemen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van jeuk - krabben - jeuk.
Jeuk door warmte in bed
Als u slaapt, verliest u een bepaalde hoeveelheid vocht. Dit vocht moet opgenomen worden door het beddengoed en de matrashoes. Als dat onvoldoende gebeurt, dan blijft het vocht op de huid, kunnen we afkoelen en kan de huid ontsteken en jeuken.
Raadpleeg je huisarts bij hevige jeuk tijdens het slapen om de oorzaak te vinden. Goede hygiëne is belangrijk, net als aangepast beddengoed. Draag luchtig zittende nachtkleding, bij voorkeur van katoen, dat niet schuurt. Zorg ervoor dat de huid niet te droog is en gebruik een anti-allergene voedende crème.
Lokaal verdovende middelen, ofwel lokale anaesthetica, maken de huid gevoelloos en verminderen tijdelijk pijn en jeuk zoals bij muggenbeten, galbulten en waterpokken. Voorbeelden zijn capsaïcine, lidocaïne en pramocaïne. Menthol wordt vanwege zijn verkoelend effect vaak gecombineerd met lidocaïne.
Het jeukende gevoel geeft aan dat het genezingsproces aan de gang is. Een jeukende wond ontstaat doordat er tijdens de wondgenezing een vochttekort ontstaat rondom de wond.
Symptomen van jeuk van binnenuit
Jeuk van binnenuit herken je doordat je niet het gevoel hebt dat je huid jeukt. De jeuk zit dieper en lijkt echt vanuit je lichaam te komen. Bij jeuk van binnenuit zie je geen duidelijke oorzaak aan de huid. Krabben geeft dus geen verlichting.
Dan zou appelazijn je daar wel eens vanaf kunnen helpen. Het heeft namelijk een antiseptische werking, dat wil zeggen: een ontstekingsremmende werking (het doodt bacteriën en schimmels) en verbetert de zuurgraad van je huid.
Vermijd bewerkte voedingsmiddelen – zoals eten uit pakjes en kant-en-klaarmaaltijden – en gehydrogeneerde vetten. Probeer bijvoorbeeld om vette vis en avocado standaard in je weekmenu op te nemen. Deze producten bevatten veel omega 3, een belangrijke vetsoort die je huid hydrateert.
Deze zenuw stuurt een seintje naar de hersenen dat er iets niet in orde is. Daarom ga je vanuit daar krabben. Als je gaat krabben komt het stofje serotonine vrij in je hersenen. Serotonine is een gelukshormoon, wat ervoor zorgt dat je het krabben lekker gaat vinden.
De wond gaat jeuken omdat er een vochttekort ontstaat rondom de wond. Ondanks de jeuk: probeer er niet aan te krabben! Tip: Tik er zacht met het zachte deel van je vingertop op. Dit stilt vaak al licht de jeuk.
De huid is de enige plek waar je jeuk kunt voelen. In de organen binnen in het lichaam, zoals het hart, de nieren en de lever, kan dat niet. Via meer dan een miljoen zenuwuiteinden in de huid kan het jeuksignaal binnenkomen.
Hoe ernstig de aandoening is hangt af van de aanleiding waardoor de jeuk ontstaan is. Meestal is een korte tijd van het hebben van jeuk niet ernstig en zeker niet wanneer u weet waardoor de jeuk veroorzaakt werd, zoals door een muggenbeet of door een brandnetel. Soms kan de jeuk ernstig toenemen of langdurig aanhouden.
Dan gaat het vaak om een onschuldig kwaaltje. Maar als het blijft doorzetten, dan kan er sprake zijn van eczeem, een schimmelinfectie of een borstontsteking. Als je dus voelt dat het niet helemaal in orde is na de zwangerschap, neem dan contact op met je huisarts.
Belangrijk daarbij is dat het erom gaat dat u zich bewust wordt van het krabben en niet dat u er al mee stopt. Daarom mag diegene die u erop attent maakt dat ook niet boos of streng zeggen. Het is belangrijk dat het op een vriendelijke manier gezegd wordt. Bijvoorbeeld: "Weet je dat je zit te krabben?".
Zit er een korst op dan kun je deze soepel houden door er vaseline op te smeren. Smeer geen vaseline op een open wond. Als dit niet praktisch is (bijvoorbeeld in verband met kleding) en bij diepere schaafwonden kun je de schaafwond afdekken met metaline of ander niet aan de wond klevend verband.
Vaseline. Gebruik minstens 5 dagen lang vaseline om de gewonde huid vochtig te houden. Vaseline voorkomt dat de wond uitdroogt; uit onderzoek is gebleken dat die droogte juist weefselschade en dus een vertraagde wondgenezing veroorzaakt.
De vaseline crèmes of zalven werken echter beter, bij een erg droge huid. Deze crèmes of zalven houden de huid soepel en voorkomen verdere uitdroging van de huid. Klachten als jeuk, schilfering, kloven en branderige plekken verminderen en andere klachten, zoals eczeem, verergeren minder snel.
Voor mensen die op dit moment last hebben van jeukende bultjes door de eikenprocessierups, heeft dr. Thio de gouden tip: "Corticosteroïdencrème, ook wel hormoonzalf genoemd. Corticosteroïden remmen de ontstekingsreactie in de huid en helpen ook goed tegen de jeuk."
Jeuk kan veel verschillende oorzaken hebben: huidaandoeningen, geneesmiddelen, systemische aandoeningen of psychogeen.
Warmte uitslag is een (jeukende) huiduitslag die ontstaat na blootstelling aan (extreme) warmte. Warmte uitslag staat ook bekend als “hitte uitslag”, “warmte-allergie” , “zweetuitslag” of “warmte bultjes” . De Engelse benaming is “prickly heat” of “sweat rash”. De medische term voor warmte uitslag is miliaria.
Meestal zijn er jarenlang geen of weinig klachten, waardoor de ziekte toevallig wordt vastgesteld. Bij gevorderde cirrose kunnen veralgemeende jeuk, geelzucht en leververgroting optreden. De jeuk komt voor over heel het lichaam en in eerste instantie alleen 's avonds.
Jeuk is een complex en lastig te controleren probleem bij nierpatiënten. Veel patiënten hebben er last van, maar artsen begrijpen nog niet volledig waar de jeuk vandaan komt. Waarschijnlijk spelen zowel schadelijke stoffen als afweerreacties een rol.