Verkennend lezen is een snelle, eerste indruk krijgen van de tekst. Leerlingen willen zich oriënteren of ze een tekst wel of niet willen gaan lezen. Ze lezen de tekst dus nog niet diepgaand. Ook zouden ze hun leeshouding moeten bepalen, maar dat doen veel leerlingen niet.
Verkennend lezen. Bij het verkennend lezen van een boek of artikel lees je op een systematische manier specifieke delen van de tekst. Op basis hiervan maak je een voorstelling van het specifieke onderwerp (inclusief afbakening naar tijd en plaats), de vraagstelling en de hoofdgedachte.
Verkennend lezen
Als je op zoek bent naar bepaalde informatie, dan selecteer je wat wel en niet bruikbaar is voor wat je moet weten. Op deze manier kun je snel bepalen wat het onderwerp van de tekst is. (Je let op: titel, plaatjes, vetgedrukte woorden, etc.)
Je kunt een tekst op verschillende manieren lezen: oriënterend, zoekend, globaal of actief. Daarnaast kun je grote hoeveelheden tekst op verschillende manieren samenvatten.
Onder leestechniek verstaan we alle technieken die leerlingen nodig hebben om tekens om te kunnen zetten tot klanken en om deze klanken te kunnen vertalen tot woorden, zinnen en teksten die ze kunnen begrijpen. Op de basisschool wordt veel aandacht besteed aan het leren lezen.
Met behulp van deze video leer je alles over vijf verschillende leesstrategieën: oriënterend lezen, globaal lezen, studerend lezen, zoekend lezen en kritisch lezen. We vertellen je waarom je deze strategieën moet begrijpen en hoe je het zelf kunt toepassen.
Goed kunnen lezen is erg belangrijk. Tijdens je studie en later als je werkt, zul je merken dat teksten steeds moeilijker worden. Het is daarom belangrijk dat je leesvaardigheid en tekstinzicht geoefend worden. Leesvaardigheid is ook een belangrijk onderdeel van centraal examen.
Als je op zoek bent naar de hoofdgedachte van een tekst, zoek je naar de belangrijkste informatie die de schrijver over het onderwerp geeft. Als je dat in één of twee zinnen navertelt, heb je de hoofdgedachte te pakken!
De 7 tekstdoelen
Nou: informeren, instrueren, adviseren, overtuigen, activeren, emotioneren en inspireren.
Er worden vaak vier tekstdoelen onderscheiden: amuseren, informeren, overtuigen en overhalen/activeren.
Naast een goede leesvaardigheid helpt lezen ook om ons concentratievermogen te trainen. Neurologische studies van o.a. Stanford University concluderen dat lezen een cognitief proces is waarbij hersenen de gelezen tekst omzetten in betekenis en informatie, wat concentratie vereist.
Om begrijpend lezen te onderwijzen zijn er veel manieren. Drie daarvan zijn: Strategisch leesonderwijs, waarbij aandacht wordt besteed aan het aanleren en gebruiken van leesstrategieën. Inhoudsgericht leesonderwijs, met veel aandacht voor het maken van een mentale representatie van een tekst.
Een leesstrategie is een hulpmiddel om iets in een tekst beter te begrijpen. Een leesstrategie is dus geen leesdoel. Het doel van lezen is immers om iets in de tekst beter te begrijpen. Tekstkenmerken zoals kopjes, alinea's, en dergelijke zijn ook geen leesstrategieën.
Als je de tekst in detail moet begrijpen, kun je de strategie van intensief lezen gebruiken. Met die strategie lees je de tekst met volle concentratie voor bepaalde leerdoelen. Als je bijvoorbeeld een verslag voor je werk leest, kun je het misschien gewoon doorbladeren om het te begrijpen.
Doordat je veel leest, doe je veel (nieuwe) informatie op.Hierdoor vergroot je ook je kennis van de wereld. Als je je leesvaardigheid vergroot, worden andere (school)vakken ook makkelijker. Je kunt een tekst van bijvoorbeeld geschiedenis of aardrijkskunde veel sneller en beter begrijpen.
De gemiddelde lezer leest 150 tot 250 woorden per minuut. Twee tot vier keer zo snel lezen is zeker mogelijk. Echter, in wetenschappelijk onderzoek wordt heel vaak gesproken over een gemiddelde leessnelheid van 180 tot 300 woorden per minuut. Dit verschil is verklaarbaar.
Een mooie formule voor een goede slotzin is om terug te grijpen op de aandachtstrekker van het begin van je betoog. We noemen dit een cirkelrede: dit stijlmiddel maakt het betoog tot een afgerond geheel. Een ander stijlmiddel is om een boodschap, wens of laatste zin krachtig uit te spreken als drieslag.