De vanillepeul vaak ook vanilleboon genoemd wordt geplukt als het nog onrijp is. Vervolgens word het in heet water ondergedompeld. Daarna worden ze voor een lange periode onder de zon gedroogd. Na het drogen krijg je een vanillestokje met daarin duizenden kleine zwarte zaden, soms ook merg genoemd.
Wat is vanille? Vanille is het smaakvolle, aromatische merg van behandelde bonen van de vanille-orchidee. De bonen, ook wel peulen genoemd, worden onrijp geplukt, vochtig verhit en daarna langzaam gedroogd.
Imitatie vanille is afkomstig van synthetische vanilline, die de smaak van natuurlijke vanilline nabootst. Vanilline is één van de componenten die vanille haar buitengewoon smaakboeket geeft.
De prijs van vanille is de laatste jaren sterk opgelopen. Inmiddels kost een stokje van 2 gram bij de supermarkt 3 euro. Per kilo komt dat neer op 1500 euro. Vanille is een van de duurste specerijen ter wereld omdat de vraag veel groter is dan het aanbod.
Bourbon vanille is één van de beste soorten vanille. Veel chefs en patissiers gebruiken het liefst alleen maar deze vanille, vanwege zijn perfecte smaak. Het dankt zijn naam aan het eiland waar deze vanille oorspronkelijk vandaan komt – het eiland Réunion – dat vroeger Bourbon heette.
Een goede en raadzame manier van bewaren is om de stokjes in een luchtdichte verpakking op een koele, donkere plaats te bewaren, luchtdicht is niet per se vacuüm, maar bijvoorbeeld een dichtgeritst plastic zakje. Als u het op deze manier bewaart, kunnen uw vanillestokjes tot 1 jaar goed blijven.
Van oudsher is vanille-extract zelfs een middel om ziektekiemen aan te pakken. Naast antioxidanten en antibacteriële stoffen bevat vanille-extract ontstekingsremmende stoffen. Dat is goed nieuws voor onze gezondheid, want ontstekingen liggen aan de basis van veel ziekten.
Vanille is een van de duurste specerijen ter wereld. De bloemen van de orchidee worden tegenwoordig overal ter wereld met de hand bestoven en daarmee bevrucht. Dit is een arbeidsintensief proces. Vervolgens zit tussen het moment van bestuiven en de uiteindelijke verkoop ruim een jaar de tijd.
De grootste productiegebieden van vanille zijn Madagaskar, Réunion en Mauritius, waar de hoge kwaliteit vanille vandaan komt. Mindere kwaliteit vanille kan ook komen uit Mexico, Java en Tahiti.
Vanille-aroma is gemaakt van vanilline, dat is een synthetische smaakstof met een vanillesmaak en geur. Vanille-extract: dit extract wordt gemaakt op basis van echte vanillestokjes, water en ethanol (alcohol). Alcohol onttrekt de vanillesmaak uit de boon waardoor je een pure vanillesmaak krijgt.
Castoreum of bevergeil heeft geen E-nummer. Volgens de Europese wetgeving moet Castoreum op het etiket worden aangeduid als 'aroma'. Als er sprake is van minimaal 95% natuurlijke bestanddelen mag het aangeduid worden als 'Natuurlijk aroma'.
Castoreum of 'bevergeil' is een stof afkomstig uit de geslachtsklier van bevers. Het wordt als smaakstof gebruikt voor koekjes, cake, roomijs en andere producten met vanillesmaak en is doorgaans enkel op het label te zien onder de noemer 'natuurlijke smaakstof'.
En dat Vanille verslavend is? Het actieve ingrediënt in vanille, vanillinezuur, werkt namelijk stimulerend op de hersenen. Vandaar dat dit goedje verwerkt zit in ijs, yoghurt, cola, chocolade, gebak, parfum en zelfs in sigaretten en we bij het consumeren steeds denken: 'WE WANT MORE'.
Naast vanillestokjes heb je ook nog vanillesuiker, met synthetisch vanillearoma (vanilline). Dit is op smaak gebrachte fijne suiker met vanillesmaak. Een ander alternatief is vanille-aroma of -essence.
In de bron staat het volgende: Variatie op vanillestokje: 1 tl vanille-essence of 2 zakjes vanillesuiker (gebruik dan iets minder griessuiker). Je kan het dus gewoon gebruiken ter vervanging.
De vanille-orchidee (Vanilla planifolia) levert de specerij vanille(stokjes), die niet alleen wordt verwerkt in levensmiddelen, maar ook in onder andere tabak en parfum. Van vanille wordt beweerd dat het een afrodisiacum is. De plant komt oorspronkelijk uit Mexico.
Er zijn drie bekende soorten. Vanille uit Madagascar noemen we 'bourbon vanille', maar ook vanille uit Tahiti is erg beroemd. Tot slot bestaat er Mexicaanse vanille.
Ideaal is het de orchidee in een verwarmde kas te kweken, met veel licht en waar een hoge luchtvochtigheid kan worden gecreëerd. In de handel wordt de echte vanille ook aangeboden als bourbon-vanille of Mexicaanse vanille. De echte vanille ontwikkelt maar weinig takken, die 10 tot 15 meter lang kunnen worden.
De karakteristieke vanillesmaak doet het uitstekend in zoete bakgerechten. Steeds vaker kom je het ingrediënt in smoothies en shakes tegen. Vanillepoeder is dan ook een gezond alternatief voor suiker, omdat het kruid van de vanille-orchidee van zichzelf al zoetig smaakt.
Voor 1 kilogram vanille -het echte spul, niet het synthetische- betaal je dezer dagen 600 Amerikaanse dollar (ongeveer 550 euro) en meer. Daarmee is het zelfs duurder dan een kilogram zilver.
Geschiedenis. De vanille was een goed bekende smaakstof in Meso-Amerika in de tijd vóór Columbus, en werd door Spaanse conquistadores naar Europa gebracht. In het oude Mexico werden de Totonaken, in de regio nu bekend als Veracruz, beschouwd als producenten van de beste vanille.
De Europese bevers zijn strikt beschermd, maar op hun neven in Canada en de Verenigde Staten kan worden gejaagd. Eén van de producten van die jacht bleek inderdaad de anaalklieren van bevers te zijn. Gezegd wordt dat het uit deze klieren gewonnen bevergeil wordt gebruikt in producten met een vanillesmaak, zoals ijs.
Een vanilla-extract bevat sterke antioxidant eigenschappen. Dat duidt erop dat stoffen in vanille elkaar ondersteunen in hun medicinale werking. Antioxidanten zijn belangrijk om vrije radicalen, potentiële welvaartsziektenveroorzakers, uit te schakelen.
Welke toetjes zijn gezond? Een bakje vla of vruchtenyoghurt is niet heel gezond. Er zitten vaak veel vetten en suikers in. Een schaaltje vla bevat 4 suikerklontjes en het verschil tussen een schaaltje vruchtenyoghurt en een schaaltje gewone yoghurt is al snel 3 suikerklontjes.
Alternatieven voor vanille-extract
Als u verse vanillestokjes gebruikt, komt één vanillestokje overeen met ongeveer 1 à 2 theelepels vanille-extract. Om vanille-extract te vervangen door vanillepoeder, heb je ongeveer twee gram poeder nodig ter vervanging van twee theelepels essence.