Het was de bedoeling om deze mensen uit te wisselen voor geld of Duitse krijgsgevangenen. Het werd ook wel “uitwisselkamp” genoemd en de omstandigheden waren hier iets beter: Iedereen mocht zijn of haar bagage houden (1 koffer/rugtas) evenals de eigen kleren (met jodenster! Vandaar de naam “Sterkamp”)
Auschwitz-Birkenau
De ergste en meest bekende verzameling van concentratie- en vernietigingskampen is Auschwitz-Birkenau. Auschwitz I begon als een kamp voor krijgsgevangen.
In het concentratiekamp zijn meer dan zes miljoen mensen opgesloten en - de meesten - ook vermoord. Slechts 196 konden ontsnappen. Vorige maand overleed de oudste ontsnapte: Kazimierz Piechowski (96) die in een auto en met SS-kleren buitenreed.
Soorten kampen
Er zijn verschillende soorten concentratiekampen. Werkkampen, doorvoerkampen, vernietigingskampen, interneringskampen en reserveringskampen. De bekendste varianten zijn de werkkampen en vernietigingskampen. In de werkkampen werden de gevangenen ingezet om arbeid te verrichten.
In 1943 worden Hannah, haar zusje Gabi, haar vader en haar grootouders opgepakt en direct naar Westerbork gestuurd. Alleen Hannah en Gabi zouden de oorlog overleven. Haar moeder was al tijdens de oorlog overleden toen zij een miskraam kreeg.
Het voornaamste verschil: Hannah Goslar (92) overleefde de oorlog wel. Nu er deze week een film over hen uitkomt, vertelt ze over hun jeugd. Ze zaten samen in de zandbak. Ze kochten ijsjes, hielden van touwtjespringen en spanden een netje over de tafel om te kunnen tafeltennissen.
Willem van Maaren was de verrader.
Otto Frank en de helpers klagen hem in 1947 aan bij de politieke recherche omdat ze hem verdenken van verraad. Onderzoek levert echter geen bewijs op voor zijn schuld. Van Maaren bestrijdt de beschuldigingen en wijst een schikking van de hand. De kantonrechter verwerpt de aanklacht.
Tijdens de bezetting van Nederland duikt de Joodse Anne Frank in 1942 onder voor de nazi's. Na twee jaar wordt ze ontdekt. In 1945 sterft ze in concentratiekamp Bergen-Belsen.
Maar ons land kende geen kampen met gaskamers zoals die bestonden in de Duitse vernietigingkampen. Het eerste kamp in Nederland was bij Schoorl, waar vanaf februari 1941 vooral joden, communisten en politieke gevangenen van anti-revolutionaire huize werden opgesloten.
In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit met de Duitse inval in Polen. Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Nederland binnen. Binnen 5 dagen is de strijd afgelopen. De Nederlandse regering gaat in ballingschap en vestigt zich in Londen.
Toegangskaartjes voor Auschwitz zijn gratis. Wil je een rondleiding met gids, dan kost dit natuurlijk wel geld. Kaartjes moet je van te voren reserveren! Dat kan via visit.auschwitz.org.
Gaskamers zijn de afgesloten ruimten in concentratie- en vernietigingskampen waarin grote aantallen mensen, voornamelijk Joden, Sinti en Roma en gehandicapten, door middel van een giftig gas, meestal blauwzuur, groepsgewijs vermoord werden.
Auschwitz was een concentratiekampcomplex dat tijdens de Tweede Wereldoorlog door nazi-Duitsland rondom de Poolse stad Oświęcim (Duits: Auschwitz) in het geannexeerde deel van Polen werd opgezet.
Het duurde nog steeds vrij lang (ca. 20 minuten), en de bestuurder kon de gevangenen horen roepen en bonzen wanneer ze zich realiseerden dat ze vergast werden.
Het ruikt enigszins naar amandelen, maar niet sterk genoeg om erop te kunnen vertrouwen dat het geroken wordt voor het fataal is. De pellets geven, zodra ze aan de open lucht blootgesteld worden, het blauwzuur af als damp.
Gevangenen krijgen weinig en slecht eten. Het voedsel bestaat uit waterige koolsoep en brood. Soms is het eten niet eens gaar, andere keren is het bedorven. Mensen hebben zo'n honger dat ze alles eten wat ze krijgen.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
Bij Zyklon B (of blauwzuurgas) gaat het om een snelwerkend gif, 'eigenlijk bedacht als ongediertebestrijding in gesloten ruimten'. Het gas dringt na inhalatie meteen door tot de uithoeken van het longweefsel, wat leidt tot blokkade van de zuurstofopname.
Op 27 januari 1945 werd het concentratiekampcomplex Auschwitz-Birkenau bevrijd door het Rode Leger (de Sovjet-soldaten red.). Het ging om de drie hoofdkampen van het complex in de buurt van het stadje Auschwitz (Oświęcim in het Pools).
Naast de acht onderduikers, werden ook de mannelijke helpers Johannes Kleiman en Victor Kugler op 4 augustus 1944 opgepakt. Slechts drie van hen overleven de oorlog: Johannes Kleiman, Victor Kugler en Otto Frank.
Duitsland. Anne Frank, of voluit Annelies Marie Frank, werd in 1929 geboren in Frankfurt am Main. Haar ouders, Otto en Edith Frank zijn beiden joods en wanneer de nazi's aan de macht komen in Duitsland besluit vader Otto om als eerste te emigreren naar Nederland.
Van de 28.000 Joodse onderduikers in de Tweede Wereldoorlog worden er 8000 ontdekt en afgevoerd naar concentratiekampen. Ook Anne Frank en haar familie worden gearresteerd. Sommige onderduikers worden verraden door bekenden, die daar geld voor krijgen van de Duitsers.
Het bedrijfspand van Otto bestaat uit twee delen. Een voorhuis en een achterhuis. Op de bovenste verdiepingen van het achterhuis verblijven de acht onderduikers. Als Otto Frank in juni 1945 als enige van de onderduikers terugkeert uit Auschwitz, is het Achterhuis leeg en kaal.
De laatste aantekening in het dagboek van Anne dateerde van 1 augustus 1944. Drie dagen later, op 4 augustus, viel de Sicherheitsdienst het huis binnen. Alle onderduikers werden gearresteerd en afgevoerd. Eerst werden ze naar kamp Westerbork in Drenthe gebracht, van waaruit ze getransporteerd worden naar Auschwitz.