Nierstenen zijn steentjes van onopgeloste afvalstoffen in de urine. Soms raakt een steentje vast in de urinewegen. U krijgt dan 1 of meer aanvallen van heftige pijn in uw zij of buik. Het steentje plast u meestal binnen enkele uren tot dagen vanzelf uit.
Risicofactoren voor nierstenen
Te veel calciumuitscheiding in de urine: vaak voorkomend. Te veel oxalaatuitscheiding in de urine: vaak het gevolg van een overmaat aan oxalaatbevattende voeding, soms een complicatie bij darmziekten, zoals de ziekte van Crohn. Te veel uitscheiding van urinezuur met de urine.
Nierstenen kunnen de nieren beschadigen en tot chronische nierinsufficiëntie leiden. Wat kunt u doen om het risico te beperken? Volgens de statistieken krijgen 5 tot 10% van alle mensen minstens één keer in hun leven last van nierstenen.
Oorspronkelijk zitten de steentjes in de nier zelf, maar soms komen ze los en gaan ze met de urine mee in de urineleider. Kleine stenen kun je meestal gewoon uitplassen. Soms komen ze echter vast te zitten in de urinewegen en beletten ze de afvoer van de urine.
Dit komt door te weinig drinken, diarree of overmatig zweten; • Een te hoge uitscheiding van mineralen door de nieren waardoor de kans op steenvorming groter is. Voorbeelden zijn: calcium, oxalaat en urinezuur; • Gebruik van bepaalde medicijnen; • Veel eiwitten (vlees) eten; • Veel zout eten.
De nieren zijn betrokken bij de aanmaak van nieuwe rode bloedcellen. Bij nierschade kan een tekort aan rode bloedcellen ontstaan. Dit heet bloedarmoede. Door de bloedarmoede kunt u zich (extra) moe en lusteloos voelen.
Een vastzittende steen kan een felle krampachtige pijn veroorzaken. Dit kan gepaard gaan met bewegingsdrang (niet stil kunnen zitten) en misselijkheid. Dit wordt ook wel koliekpijn genoemd. Vaak zit er ook bloed in de urine.
Dieet: Goed: fruit, groente, ei, vezelrijke voeding, lacto-vegetarisch dieet (u eet geen vlees, vis, schelpdieren, gevogelte en eieren maar gebruikt wel zuivelproducten). Beperk: eiwitrijke voeding: vlees en vis (ansjovis, makreel, haring), voeding met veel oxalaat: ijsthee, rabarber, postelein, chocolade en spinazie.
Een urineonderzoek is het eerste basisonderzoek bij vermoeden van een niersteen. Het kan de aanwezigheid van rode bloedcellen, witte bloedcellen, bacteriën en soms urinekristallen. De aanwezigheid van bloed in de urine en flankpijn is sterk verdacht voor nierstenen.
Drink zo min mogelijk mineraalwater met bicarbonaat (HC03) en weinig natrium, citrus drank (verdunnen met water). Mineraalwater, nier/blaasthee, kruidenthee en fruitthee mag u gewoon drinken. Drink maximaal twee koppen koffie en zwarte/groene thee per dag. Drink geen suikerrijke dranken en alcohol.
Een niersteen kan een continue pijn of hevige pijnaanval in de lendenen geven. Dit wordt een niersteenkoliek genoemd. Vaak kunt u tijdens zo'n pijnaanval niet rustig zitten, bent u ook misselijk en moet u eventueel braken. Soms zit er bloed in de urine.
Percutane nefrolitholapaxie - Als de niersteen in de nier te groot is of niet met de niersteenvergruizer te vergruizen is, bestaat een kijkoperatie via de huid tot de mogelijkheden (zie folder 'Behandeling van een grote steen in de nier'). Tijdelijke katheter - Soms lukt het niet meteen om een steen te verwijderen.
Alcohol stimuleert de uitscheiding van urine, waardoor deze minder geconcentreerd is. Overmatige alcoholconsumptie daarentegen, stimuleert de calcium uitscheiding, wat het risico op nierstenen juist verhoogt. Het specifiek gunstige effect van bier zou verklaard kunnen worden door de hop.
Pijn aan de nieren zorgt over het algemeen voor pijn in de onderrug. De nieren liggen achter in ons lichaam. Ze liggen ingekapseld in de spieren en vlakbij de ruggengraat. Dat er pijn in de onderrug ontstaat vanwege nierpijn is dan ook niet vreemd.
De nieren zijn belangrijke organen. Ze kunnen meten of het lichaam voldoende, te veel, of te weinig vocht heeft. Is er te veel vocht in het lichaam, dan maken ze veel urine en als er een tekort is, dan maken ze maar weinig urine aan. Veel drinken betekent dus ook veel plassen.
Zo heeft cafeïne een positief effect op je nieren, waardoor dagelijkse koffieconsumptie volgens nieuwe onderzoek gekoppeld kan worden aan een lager risico op een chronische nierziekte. Het consumeren van een beetje cafeïne kan het risico op overlijden voor nierziektepatiënten zelfs verlagen.
Het belangrijkste medicijn bij een niersteenaanval is een sterke pijnstiller, zoals diclofenac of naproxen. Vaak krijgt u eerst een prik met een pijnstiller omdat dit snel werkt. Daarna krijgt u meestal zetpillen. Zetpillen werken namelijk beter dan tabletten als u misselijk bent of overgeeft bij nierstenen.
Soms zit een steentje rustig in een hoekje in de nier en groeit niet. Kleine steentjes, kleiner dan 5 millimeter, worden vaak vanzelf uitgeplast. Na 2 maanden is 90% weg.
Voedingsmiddelen met veel calcium zijn melk, kaas, yoghurt, groene bladgroenten en sinaasappels. Water lijkt misschien vanzelfsprekend, maar het is uiterst belangrijk bij het uitscheiden en voorkomen van nierstenen.
Bij mannen komen nierstenen drie keer vaker voor dan bij vrouwen. Vaak komen stenen voor tussen het dertigste en vijftigste levensjaar. Gelukkig worden de meeste nierstenen spontaan uitgeplast. Het uitplassen van de stenen is wel vaak pijnlijk en de pijnaanvallen (koliekpijnen) kunnen voor veel onrust zorgen.
U ondergaat binnenkort een nefrolitholapaxie (PNL) in verband met een niersteen. Na deze ingreep blijft u minimaal een nacht in het ziekenhuis.
Nierstenen kunnen overal in de nieren of urineleiders voorkomen. De meeste bestaan uit een combinatie van veel calcium en wat magnesium, fosfor en oxalaat. Ze kunnen in grootte variëren van enkele millimeters tot enkele centimeters. Een verzameling kleine niersteentjes wordt gruis genoemd.
omdat ze te veel suikers bevatten (frisdranken, vruchtensap) of omdat ze zelfs de kans op nierstenen kunnen verhogen. Dit is onder meer het geval met grote hoeveelheden cola en grapefruit- of appelsap. Spreid het drinken over de hele dag en wacht zeker niet met drinken tot je dorst krijgt.
Ter afwisseling mogen light frisdranken (gezoet met zoetstoffen) gebruikt worden (behalve Cola light of Cola Zero). Vermijd suikerrijke dranken zoals frisdranken, fruitsappen of zelf geperst fruitsap. Ze bevorderen de vorming van nierstenen. Ook dranken met fosforzuur zoals cola kunnen leiden tot steenvorming.