Met een negatief zelfbeeld heb je weinig vertrouwen in jezelf. Je ziet alle sterke kanten van andere mensen en je vergelijkt jezelf daarmee. Van jezelf heb je niet zo'n hoge pet op en je bent vooral een kei in het opnoemen van je negatieve kanten.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Iedereen voelt zich weleens onzeker over zijn handelen, de manier waarop je overkomt of hoe je er uit ziet. Wanneer deze onzekerheid over jezelf zo groot wordt dat het bepalend gaat worden in je dagelijks handelen, spreken we van een negatief zelfbeeld en wordt de onzekerheid een probleem.
Je bent bijvoorbeeld sociaal, verlegen, moedig, behulpzaam, agressief. Zelfbeeld bepaald hoe jij jezelf ziet en hoe je naar aanleiding daarvan handelt, los van de realiteit. Je vindt jezelf bijvoorbeeld te dik en wordt daardoor onzeker.
Gevolgen negatief zelfbeeld
Je beschouwt jezelf als onbelangrijk en onbekwaam. Als dit een langere periode aanhoudt, kunnen er verschillende psychische klachten ontstaan. Zoals faalangst of sociale angst. Als je vooral kritiek hebt op hoe je eruit ziet, dan kun je ook een eetprobleem ontwikkelen.
Negatief denken komt voort uit angst. Angst voor het onbekende, angst voor verlies aan controle, angst dat het niet goed komt. Niet voor niets is er de uitspraak: 'de mens lijdt nog het meest aan het lijden dat hij vreest'.
Iemand die onzeker is twijfelt heel erg, heeft een negatief zelfbeeld en heeft weinig zelfvertrouwen. Onzeker zijn kan over van alles en is daarom een breed begrip. Onzekerheid heeft veel invloed op je leven, dusdanig dat je er overspannen van kunt raken en het je dagelijks veel energie kost.
De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden.
Je ziet jezelf in een positief daglicht: je kunt goede kanten benoemen en bent eigenlijk wel blij met jezelf. Het tegenovergestelde hoort bij een negatief zelfbeeld: je hebt weinig tot geen zelfvertrouwen, zit niet zo lekker in je vel en vindt het moeilijk om positieve punten over jezelf te benoemen.
Als je bijvoorbeeld erg beschermd bent opgevoed, kan het zijn dat het zelfvertrouwen zich niet genoeg ontwikkelt. Ook als je veel kritiek gekregen hebt op je gedrag of prestaties, of als je gepest bent, kan je zelfvertrouwen afnemen of zich niet genoeg ontwikkelen.
Als iemand een voortdurende onvrede met een (specifiek) deel van het lichaam heeft en het belemmert het dagelijks functioneren, dan wordt dit ook wel body dysmorphic disorder (BDD) oftewel ingebeelde lelijkheid genoemd.
Een zelfbeeld ontstaat door wat je hebt meegemaakt en wat anderen over je zeggen. Positieve en negatieve ervaringen vormen een zelfbeeld. Als je vroeger nooit werd uitgenodigd voor feestjes, denk je misschien dat je saai of onbelangrijk bent.
Wat de wetenschap weet over je laag zelfbeeld stemmetje
Je bent hierin niet alleen. Maar liefst 75% (!) van de mensen heeft er last van.
EMDR, ofwel Eye Movement Desensitization and Reprocessing, vervaagt de levendigheid van een herinnering en de pijnlijke emoties die eraan gekoppeld zijn. Het trauma blijft niet langer in jouw heden, waardoor je het steeds opnieuw beleeft, maar wordt echt verleden tijd.
Minderwaardigheidscomplex is een term uit de psychologie voor het gevoel minder waard te zijn dan anderen. Het is de combinatie van een negatief zelfbeeld en daaruit voortvloeiende gedragingen. Het is een onbewuste drijfveer wanneer iemand zich niet kan of wil realiseren dat het geldt voor haar of hemzelf.
Oorzaak van onzekerheid
Onzekerheid kan worden veroorzaakt door lichamelijke, sociale, financiële en emotionele factoren en angst. Iemands persoonlijkheid en verleden hebben veel invloed op iemands zelfbeeld.
Zoek afleiding
Wanneer je merkt dat je begint te piekeren of een negatieve gedachte opmerkt, ga dan iets doen. Dit leidt je af van je negatieve gedachten. Vooral bewegen kan goed helpen om piekeren en onrust tegen te gaan. Ga bijvoorbeeld sporten of wandelen.
Zoek leuke dingen op en maak er tijd voor vrij. Skip desnoods één van je mobiele avonden. Ga mediteren, lezen, stappen, sporten, minimaliseren, creëer een positieve mindset in 1 minuut of pak iets op wat je al veel eerder had willen doen. Verhoog het aantal leuke dingen en je verhoogt je positieve energie.
Zelfbeeld is de manier waarop je over jezelf denkt. Dit is medebepalend voor hoe je je voelt en welke acties je onderneemt. Het zelfbeeld heeft een grote invloed op het zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in jezelf of op jezelf hebt, dat je jezelf de moeite waard vindt.
Door een positief zelfbeeld heb je een goed gevoel over jezelf. Daardoor is het gemakkelijker om angst te overwinnen en uitdagingen aan te gaan. Door een positief zelfbeeld ben je minder afhankelijk van de goedkeuring van anderen. Je wordt niet belaagd door overmatig zelfkritiek.