De tussenwervelschijven hebben een zachte elastische kern (nucleus) met een stevige vezelwand van bindweefsel (annulus fibrosus). Bij een hernia zakt de tussenwervelschijf in en verzwakt de wand waardoor de elastische kern naar buiten puilt en een hernia veroorzaakt (herniated nucleus pulposus, afgekort HNP).
De oorzaak van een hernia is dat de tussenwervelschijf beschadigd raakt. Dit kan door meerdere factoren veroorzaakt worden. De meest voorkomende factor is dat men de rug op een verkeerde manier belast. Door een verkeerde belasting kan de wervel een te hoge belasting te verduren krijgen en barsten.
Een beknelde zenuw in de rug wordt ook wel zenuwcompressie genoemd. Dit resulteert in pijn rondom de aangedane zenuw en uitstralende pijn, afname in kracht en tintelingen in het gebied dat de zenuw aanstuurt. De locatie van de beknelde zenuw bepaalt waar de klachten optreden.
Een lumbale hernia nuclei pulposi (HNP, kortweg hernia) is een uitstulping van een tussenwervelschijf in de onderrug die een zenuw beknelt die naar het been loopt. Door een verticale houding ontstaat druk op de tussenwervelschijf.
Probeer niet in een houding te staan of zitten die veel pijn doet. Maak ook geen bewegingen die veel pijn doen. Kies de houding die de minste pijn geeft als u gaat liggen, bijvoorbeeld: op uw rug met een paar kussens onder uw knieën.
Naast pijn kunt u last krijgen van een slapend, dof gevoel in uw been. Anderen hebben een doffe rugpijn met wisselende pijn naar de benen en worden steeds stijver. Als de zenuw erg bekneld is, kan een spiergroep in het been kracht verliezen en zelfs verlamd raken.
Gebruik nooit warmte bij acute pijn. Warmte voelt in eerste instantie prettig aan maar is alles behalve goed voor uw hernia. Dit zorgt er namelijk voor dat het geprikkelde deel nog meer zal zwellen. Een coolpack in een doek gewikkeld zal de ontsteking remmen en de zwelling laten afnemen.
Door slijtage (bijvoorbeeld door artrose) van de tussenwervelschijven kunnen zenuwen bekneld raken. Dit kan ontstaan doordat botwoekeringen de ruimte voor de zenuwwortels vernauwen. Hierdoor kunnen uw zenuwen bekneld raken. Een andere oorzaak is het uitstulpen van een tussenwervelschijf (hernia).
Een tussenwervelschijf kan niet genezen van een hernia, maar de klachten kunnen weggenomen of verminderd worden. In een eerste fase tracht de kinesitherapeut de druk op de onderste tussenwervelschijven (bij een lumbale hernia) te verlagen, zodat de uitstulping wordt teruggedrongen.
Een hernia van de tussenwervelschijf L4/5 geeft druk op en knikt de linker wortel L5, wat de pijn veroorzaakt in het gebied van het linker been dat wordt verzorgd door L5. Indien er degeneratie van de tussenwervelschijf optreedt kan deze gaan puilen.
Een MRI-scan geeft een veel 'scherpere' afbeelding dan een CT-scan. Vooral de aantasting of beknelling van bepaalde zenuwen kan soms met een MRI goed in beeld worden gebracht. Het maken van een MRI duurt langer dan het maken van een CT-scan, gemiddeld ongeveer een half uur. Deze tijd moet iemand ook stil kunnen liggen.
Tijdelijke beknelling
Een zenuw kan tijdelijk uitgeschakeld worden door een verkeerde houding zoals bij een 'slapende' hand of voet of bij een gekneusde zenuw na een harde klap of hoge druk van buitenaf. Deze vormen van zenuwbeschadiging gaan na enige tijd vanzelf weer over.
De zenuw blijft geïrriteerd terwijl de hernia weg is. Dit is zo bij ongeveer 2 van de 100 mensen die geopereerd worden aan een hernia. Heel ernstige gevolgen, zoals verlamming of pijn in het been die niet meer overgaat. 1 van de 1000 mensen die geopereerd worden aan een hernia krijgt zulke ernstige problemen.
De neuroloog kan met lichamelijk onderzoek vaststellen of u een rughernia heeft. De arts onderzoekt of de pijn toeneemt door bepaalde bewegingen of standen van het been. Ook kijkt hij naar de stand en de beweeglijkheid van de rug.
Van de mensen met rugklachten heeft ongeveer vijf procent een hernia. Omdat tachtig procent van alle hernia's binnen zes tot acht weken vanzelf genezen, vindt er bij voorkeur geen hernia operatie plaats. Dit betekent dus dat lang niet iedere hernia geopereerd hoeft te worden.
Slaap op uw zij of rug – Probeer op uw zij te slapen of anders op uw rug, maar bij voorkeur niet op uw buik! Op de buik slapen veroorzaakt namelijk veel druk op uw nek en onderrug, waardoor u rugklachten kunt krijgen. Als u op uw zij slaapt, plaatst u uw kussen onder uw hoofd en nek.
Probeer zoveel mogelijk te blijven bewegen en door te gaan met uw dagelijkse activiteiten, maar vermijd houdingen en bewegingen die pijn veroorzaken en/of de rug belasten. Probeer zoveel mogelijk de gewone dagelijkse zaken te blijven doen, maar ga niet over uw pijngrens heen.
De meeste herniaklachten verdwijnen binnen een aantal weken of maanden vanzelf. Als de hernia is ontstaan door bijvoorbeeld een verkeerde houding, kunt u door aan uw houding te gaan werken en door oefeningen een heel eind komen. Het is wel belangrijk dat u blijft bewegen! Door te blijven bewegen, herstelt u sneller.
Doordat de spier overbelast is, kan deze de onderliggende zenuw irriteren en kan dit leiden tot klachten in het been. U ervaart dan pijnklachten in de bil met uitstraling naar het been. Bij lang zitten ervaart u klachten in het been, wat kan doortrekken naar de kuit.
Zenuwpijn kan erger worden of pijnscheuten geven: bij aanraken, kou of wrijven. Probeer daarom de huid niet aan te raken, niet te wrijven en te voorkomen dat de huid koud wordt. Sommige mensen vinden het wel prettig om de pijnlijke plek warm te maken of juist koud. Dat kan helpen om de pijn minder te maken.
Over het algemeen heeft de voorkeur om een hernia te behandelen zonder operatie. Bij de meeste mensen hersteld een hernia binnen 12 weken, zonder operatie. Om te herstellen van een hernia raden wij aan om contact op te nemen met een gespecialiseerd fysiotherapeut.
Tijdens een massage bij hernia wordt de pijn enorm verlicht, wordt de spierspanning geëlimineerd, en wordt de kracht en de mobiliteit van de ledematen herstelt. Het effect is merkbaar na de eerste sessie na een massage bij hernia.
Tegen de pijn kun je pijnstillers gebruiken, bij voorkeur paracetamol (4 maal per dag 1000 mg). Als dat niet genoeg helpt, kun je NSAID's gebruiken zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen. Herniaklachten gaan meestal vanzelf weer over binnen ongeveer zes tot twaalf weken.
Fietsen is een uitstekende manier van bewegen met een hernia. Dit komt omdat je op de fiets je rug niet teveel belast. Door met een hernia te gaan fietsen train je namelijk de omliggende spieren. Deze maak je hierdoor sterker, wat betekent dat je minder last zal hebben.