Ieder hersenletsel verschilt. Er zijn mensen die hun intelligentie volkomen behouden hebben, en er zijn anderen die op deelgebieden moeite hebben en op andere gebieden even intelligent gebleven zijn. Als dat zo is noemen we dat iemand een disharmonisch intelligentieprofiel heeft.
Er is sprake van een disharmonisch profiel wanneer er significante verschillen bestaan tussen de verbale en de performale intelligentie. Dit is meestal een teken dat er iets aan de hand is waardoor de ontwikkeling van de verschillende soorten intelligentie niet harmonisch verloopt.
Disharmonisch profiel
Mensen met NAH kunnen op de verschillende leefgebieden en ontwikkelingsgebieden op zeer uiteenlopende niveaus functioneren. De ene taak voeren zij op een hoog niveau uit en andere dingen kunnen vervolgens te moeilijk zijn.
Men spreekt van een disharmonisch profiel wanneer het verbale IQ (dat betreft taalkundigheid en de mate van communicatie die je beheerst) van iemand sterk verschilt met het performale IQ (dat betreft de capaciteit om kennis toe te passen, de mate van ruimtelijk inzicht en de manier waarop je je gedraagt).
Een disharmonisch profiel maakt mensen met een verstandelijke beperking, vooral emotioneel, kwetsbaar en juist vanuit die emotionele kwetsbaarheid ontstaan bij velen psychische problematiek en/of moeilijk verstaanbaar gedrag.
Als het gemiddelde intelligentieniveau gezakt is, betekent dat dus niet dat iemand niet slim meer is. Er kunnen érg grote verschillen bestaan tussen het VIQ en het PIQ. Als dat meer is dan 25 punten wordt er gesproken over een disharmonisch intelligentie profiel of de verbaal performaal kloof (V-P kloof).
Performaal definities
naamw. Uitspraak: [pɛrfɔrmal] gezegd van denkhandelingen die niet met taal te maken hebben en ook niet in taal worden uitgedrukt Voorbeeld: `Door een kind plaatjes te laten ordenen of half getekende figuren te laten afmaken test je het performal...
Een IQ test score heeft een gemiddelde van 100 en een standaard afwijking van 15. Als je 10 mensen ontmoet met een autisme spectrum stoornis, hebben daar grofweg 3 er van een verstandelijke beperking (IQ <70) en 2-3 hebben zwakbegaafdheid (IQ 71-85). Vroeger dachten we dat dit nog veel vaker voorkwam.
Wat de verbaal-performaal kloof in de praktijk betekent
Wanneer de leerling sterker is in het verbale stuk, ligt het denken en redeneren in taal op een veel hoger niveau dan het praktische handelen.
Performale intelligentie heeft te maken met het oplossen van problemen en het praktisch denken. Hieronder valt ook het ruimtelijk inzicht, het plannen en de fijne motoriek. Het verbaal IQ, daarentegen, zegt iets over het denken in woorden en het verbale geheugen.
De zorg voor mensen met hersenletsel wordt verdeeld in drie fases. De acute fase, de herstelfase en de participatiefase (chronische fase).
Doorgaans wordt een IQ dat tussen de 85 en de 115 ligt gezien als een normaal of gemiddeld IQ. Een IQ dat hoger is dan 115 wordt gezien als een bovengemiddeld IQ. Bij een IQ van 130 of hoger is er sprake van hoogbegaafdheid. Wanneer het IQ lager is dan 85, dan is er sprake van zwakbegaafdheid.
De verschillende subtests zijn onderverdeeld in een performale schaal (ruimtelijk inzicht in het platte vlak) en een redeneerschaal (niet-talige redeneeropgaven). De performale schaal bestaat uit de subtesten Puzzels, Patronen en Mozaïeken. De redeneerschaal bestaat uit de subtests Categorieën, Situaties en Analogieën.
Bij ontremd gedrag heeft iemand moeite zijn impulsen en gedrag te controleren, alsof de 'natuurlijke rem' eraf is. De ontremming kan zich op verschillende terreinen uiten: motorisch, emotioneel, verbaal of op het gebied van voeding of seksualiteit.
Verbaal IQ betekenis
Het verbale IQ zegt iets over het denken in woorden en het verbale geheugen. Veel begaafden hebben een hoog verbaal IQ: ze zijn taalgevoelig, denken snel, hebben een ruime woordenschat, etc. De verbale intelligentie is een aardige voorspeller voor schoolse resultaten.
Bij non-verbale intelligentie wordt gekeken of men in staat is om logisch-systematisch te redeneren. Is men in staat om oorzaak- en gevolgrelaties te doorzien en systematiek te ontdekken? Tevens wordt gekeken naar abstract-analytisch inzicht.
Intelligentiekloof: verbaal en performaal. Een intelligentiekloof is een kloof tussen de verbale IQ en de performale IQ. Verbale intelligentie heeft betrekking op woordenschat, taalgevoel en redeneringsvermogen. Performale intelligentie gaat over praktisch inzicht, problemen oplossen en ruimtelijk of visueel inzicht.
Verschillen hoogbegaafdheid en ASS
Hoogbegaafde kinderen zijn met hun speciale intense interesse gericht op verdieping. Het onderwerp verandert na verloop van tijd in een nieuwe interesse. Kinderen met ASS zijn repetitief in hun interesse en gericht op slechts één aandachtsgebied.
Asperger lijkt wat betreft sociale problemen en communicatieproblemen op klassiek autisme. Het verschil is dat mensen met Asperger wel goed kunnen praten en leren. Het is echter wel moeilijker voor deze groep om taal te begrijpen en te begrijpen wat andere mensen denken en voelen.
De kritische instelling zorgt er bij hoogbegaafde kinderen voor dat ze het moeilijk vinden om zich naar andermans denken te conformeren. Ook kinderen met autisme volgen vaak hun eigen gedachtenspoor en vinden het lastig daarvan af te wijken. Beide groepen willen hun aandacht graag richten op wat zij belangrijk vinden.
Fluid Redeneren Index (FRI): De Fluid Redeneren Index betreft het kunnen oplossen van nieuwe onbekende problemen. Het gaat hierbij om inzicht, logisch redeneren en het leggen van verbanden. De FRI wordt berekend op basis van de subtests Matrix Redeneren en Gewichten.
Perceptueel redeneren: geeft een indruk van het algemeen redeneeraspect en doet een groot beroep op de perceptie. Verbaal leren: hierbij gaat het om het kunnen leren en onthouden van betekenisinhouden. Ruimtelijk inzicht en oriëntatie: naast ruimtelijk-motorische vaardigheden speelt hierbij ook de tempofactor een rol.
Verbaal is een manier van uitdrukken in woorden en geluiden. Het woord komt van het Latijn verbalis, wat mondeling betekent. Het woord verbaal heeft betrekking op het spreken en niet op het schrijven of gebaren.