Vriendelijkheid wordt een valkuil waarin je jezelf kwijtraakt. Psychologe Jacqui Marson heeft in haar jarenlange praktijk veel met deze andere kant van vriendelijkheid te maken. Het is erg lastig om los te breken van vertrouwde gedrags- en denkpatronen die de belangen van een ander boven de eigen belangen stellen.
Iedere eigenschap en persoonlijke kwaliteit heeft zijn valkuil. Je kunt valkuilen nog het beste vergelijken met slechte eigenschappen. Een valkuil is dan ook een eigenschap of kwaliteit die je te veel, of als destructief talent, inzet en laat zien.
Zoals hierboven in het kernkwadrant van behulpzaam is uitgelegd, is de valkuil van behulpzaam zijn om jezelf op te offeren. Je staat te veel klaar voor anderen waardoor je jezelf vergeet. Je bent loyaal, betrokken, gehoorzaam en 'nee' zeggen doe je niet snel.
een groot ego: egocentrisch of egoïstisch. profiteren graag van een ander. denken veel aan zichzelf en zijn niet gericht op een ander. willen best wat voor een ander doen als ze er maar beter van worden.
Deze 4 onderdelen samen vormen je kernkwadranten. Een kernkwadrant bestaat uit: je kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie.
Valkuil: Onderdanig
Door je trouwe opstelling naar andere toe kun je jezelf gemakkelijk wegcijferen ten gunste van die ander. Waarbij je over je eigen grenzen heen gaat. Anderen kunnen hierdoor gemakkelijk misbruik maken van jouw loyaliteit en trouw.
De valkuil van geduld is er ook en misschien herken je die wel: teveel tijd nemen en geen notie nemen van deadlines. te langzaam werken en niet begrijpen dat er druk is bij anderen of dat er deadlines zijn gesteld. dood gemoederd aan het werk gaan terwijl anderen in de stress zitten omdat iets af moet.
Dan wil je betrouwbaar zijn, maar je komt er zelf mee in de problemen. De valkuil van betrouwbaar is er dus wel. Wanneer je te betrouwbaar bent, word je naïef of kwetsbaar. Misschien soms te degelijk, dogmatisch, te principieel of zelfs saai of te braaf.
Té flexibel zijn leidt vaak tot vragen over tijdgebruik. Wanneer je té reactief ingesteld bent, teveel ad hoc op zaken reageert of wanneer je impulsief of wispelturig bent, dan gaat je dat tijd kosten. In ieder geval verlies je snel het overzicht. Of je creëert chaos.
Ongezonde nieuwsgierigheid: valkuil
wanneer je onbescheiden iemand het hemd van het lijf vraagt en vragen stelt waar je niks mee te maken hebt. wanneer je een bemoeial wordt en indringt in iemands privacy. wanneer je vraagziek wordt, ook naar zaken die niet tot jouw verantwoordelijkheid behoren.
De valkuil voor zorgzaam is bemoederend of te zorgzaam zijn. Overzorgzaam komt voort uit een overmatige gerichtheid op de ander. Je wilt dat het goed gaat met die ander. En je spant zich volop in om dat te bewerkstelligen.
Valkuil: Naïef
Maar wat als je te optimistisch bent en je de realiteitszin uit het oog verliest. Het gevaar is dat je zaken te rooskleurig stelt en daarmee ook teleurgesteld als het niet uitwerkt zoals jij hebt bedacht.
Een valkuil is net wat anders. Een valkuil is een doorgeslagen variant van een kwaliteit. Zo kan jouw kwaliteit bijvoorbeeld zijn dat je zorgzaam bent voor anderen. Een valkuil hierbij is dat je jezelf helemaal wegcijfert en dus niet goed voor jezelf zorgt.
Je slechte eigenschappen zijn bijvoorbeeld dat je ongeduldig en chaotisch bent of moeilijk nee kan zeggen. Maar bekijk het eens vanuit een ander perspectief. Deze eigenschappen tonen ook aan dat je gedreven bent en een hart voor de zaak hebt.
Betrokkenheid heeft ook een valkuil en dat noem ik: emotionele over-betrokkenheid. In dat geval is het moeilijk om los te laten. Je hebt je zo verbonden met jouw werk, of je voelt je zo verbonden met een situatie of met een persoon dat je snel over jouw eigen grens gaat of toestaat dat anderen over jouw grenzen gaan.
Alle zaken waar je goed in bent of die je helpen om het beter te doen in het leven zijn jouw sterke punten en dingen die verbetering nodig hebben of je beperken om jouw beste zelf te zijn worden beschouwd als zwakke punten.
Ontwikkelingspunten zijn eigenlijk eigenschappen die wij nog niet compleet beheersen, je kunt je op deze punten nog verder ontwikkelen. Een synoniem hiervoor is bijvoorbeeld, een verbeterpunt.
Wanneer je een hoog inlevingsvermogen hebt is het gevoelloos oordelen over een ander een echte allergie voor je. Ook is een hoge mate van onverschilligheid in dit geval een echte allergie voor je. Door zelfbescherming kun je in een allergie terecht komen waardoor je overprikkeld kunt raken.
We noemen die kwaliteiten ook wel kernkwaliteiten. Het zijn de eigenschappen die tot je kern behoren, ze maken je tot wie je bent. Het zijn dus de eigenschappen die bij je opkomen als je aan iemand denkt of als je iemand omschrijft. Gemiddeld heeft een mens zo'n vijf tot zeven kernkwaliteiten.
De valkuil is: gemakzuchtig of laks, té snel genoegen nemen met, achteloos, te gemakkelijk ingesteld of te weinig alert en waakzaam.
De valkuil van enthousiasme
Dat zal gebeuren wanneer je als overdreven uitbundig overkomt op anderen. Of wellicht ben je soms overweldigend. De omgeving wil je dan temperen. Eigenlijk zegt men: 'doe niet zo onstuimig' en 'reageer eens wat nuchterder'.
Over-loyaal of té loyaal is een valkuil
Te loyaal zijn is een valkuil. In feite ga je voorbij aan jezelf. Je nodigt de ander uit om over jouw grenzen heen te gaan. Je gaat dingen doen die je eigenlijk niet wilt.
Een kernkwaliteit is 'hoe je bent' en dat is wat anders dan hoe je soms 'doet'. Anders gezegd: je kunt je anders gedragen dan hoe je eigenlijk bent. Je doet je soms anders voor dan hoe jij de dingen voelt en ervaart. En dat kan gevolgen hebben voor jouw communicatie en hoe je overkomt op anderen.