In de normfase begint het team meer als een geheel te functioneren. Men zal kritiek niet meer ervaren als een persoonlijke aanval, maar als een constructieve, taakgerichte discussie. De groep ontwikkelt in deze fase gezamenlijk geaccepteerde omgangsvormen zoals: waarden, normen en methodes.
In de prestatiefase, de een na laatste fase binnen de vijf fasen van groepsontwikkeling, functioneert het team als eenheid en de groepsenergie komt geheel ten goede van de taak. Alle teamleden weten precies wat er van hen verwacht wordt en ze werken gezamenlijk naar doelen toe.
Fase 5: de adjourning-fase
Dit is de afscheidsfase. In deze fase van de vijf fasen van groepsontwikkeling kan een team worden opgeheven, omdat alle taken voltooid zijn. Emotie speelt in fase 5 een belangrijke rol. De teamleider heeft weer een belangrijke rol, omdat hij moet zorgen voor een passend afscheid.
Groepsontwikkeling volgens Tuckman
Dit model veronderstelt dat groepen achtereenvolgens vijf fasen doorlopen: forming, storming, norming, performing en 'adjourning'.
Net als mensen doorlopen ook groepen een ontwikkeling. Bruce Tuckman heeft deze groepsontwikkeling gevat in vier stadia: forming, storming, norming en performing. Een zeer inzichtelijk model om de ontwikkeling van de groep tastbaar te maken.
Tijdens de norming zijn de verhoudingen duidelijk en leren de kinderen elkaar steeds beter kennen. Ze gedragen volgens de regels die gezamenlijk zijn afgesproken. Bijleveld: “Als leerkracht is het belangrijk dat je daarbij ook het goede voorbeeld geeft.
In de stormingsfase, die maximaal twee weken duurt, voelt het een beetje aan als een storm in de klas. In deze roerige fase wordt de pikorde in de groep bepaald. De leerlingen zijn in deze fase kritisch op elkaars gedrag en ontwikkelen een voorkeur voor een leider en een type leiderschap.
Fase 5: Adjourning (Afscheidsfase) – Het team wordt opgeheven. Varianten: het team valt uiteen, teamleden vertrekken en/of er komen nieuwe leden bij; het leiderschap wisselt in het team, de teamopdracht verandert waardoor er andere kwaliteiten en competenties worden gevraagd.
Gedrag van de M2-groepsleden
Beconcurreren elkaar onderling. Luisteren beter naar elkaar. Proberen afstemming te vinden over de taak. Beginnen conflicten te krijgen.
Ontwikkeling van je team is veranderen op basis van inzicht in drijfveren, kwaliteiten, voorkeuren en competenties van een groep mensen die samenwerken. Het geeft een helder beeld van je drijfveren en hoe deze zich verhouden ten opzichte van je collega's.
Het Tuckman model wordt gehanteerd om de status van groepen in hun ontwikkeling te bepalen en in te zetten voor teamontwikkeling. Het model is ontwikkeld door Bruce Tuckman in de 60-er jaren. Hij startte met een 4 fasen model, in de jaren 70 maakte hij er een 5 fasenmodel van. Het model behandelt groepsdynamica.
“In september liggen de 'gouden weken': 3 weken waarin je als leraar samen met je leerlingen de klassfeer boetseert.
Het model van Tuckman veronderstelt dat groepen achtereenvolgens vijf fasen doorlopen: forming (vormgeving), storming (conflictfase), norming (groepsnormen ontwikkelen), performing (presteren) en adjourning (afscheid nemen).
Groepsdynamiek betekent dat de individuele groepsleden op een bepaalde manier op elkaar én de leider van de groep reageren. De groepsleden ontwikkelen interactiepatronen die al dan niet productief zijn en er ontstaan ongeschreven regels waaraan de groepsleden zich moeten conformeren.
Performing:
De groep is klaar voor het werken. De introductieperiode is voorbij. Deze fase gaat bij een groep die echt nieuw is, in na anderhalf tot twee maanden. Bij een groep die elkaar al kent kan deze fase al na twee weken ingaan.
Forming (Ieder voor zich) is de eerste fase. Hierin leert het team elkaar kennen. Er is nog geen hechting en het groepsgevoel ontbreekt. De individuen in de groep proberen conflicten te vermijden en zijn vaak routinematig bezig.
Belangrijk voor het opbouwen van een nieuwe groepsdynamiek is een positieve relatie tussen jou en je leerlingen. Zorg dat je op de hoogte bent van de thuissituatie. Welke impact heeft de coronacrisis gehad op leerlingen en hun omgeving? Geef ook complimenten, liefst klassikaal om de eenheid te bevorderen.
Hij onderscheidt vijf fasen: forming, storming, norming, performing en adjourning. Iedere fase kenmerkt zich door de processen die zich in een groep afspelen.
Natuurlijk is het belangrijk om jezelf goed te positioneren, de klas te doorgronden, omgangsvormen te bepalen en deze vast te leggen in een gezamenlijk commitment. Of je dit nu doet met groepsregels of op een andere manier. Leer je kids vooral hoe ze met elkaar om moeten gaan. En hoe ze met jou om moeten gaan.
In iedere groep proberen mensen hun positie te bepalen. Dat is voor leerlingen in een klas niet anders. Als leraar kun je een belangrijke rol spelen door dit groepsproces actief te leiden. Op die manier ontstaat een veilige sfeer in de klas waarin kinderen zich prettig voelen en het beste uit zichzelf kunnen halen.
De Zilveren Weken. Na elke vakantie doorloopt een groep bepaalde fasen in het proces van groepsvorming. De periode na de kerstvakantie is de Zilveren Weken. Met name de fase van storming kan in deze periode weer zorgen voor onrust in de groep.