Mobiliteitsstoornissen, bestaande uit stoornissen in balans, looppatroon en/of spierkracht, zijn één van de belangrijkste risicofactoren voor vallen (CBO, 2004; NICE, 2013; Deandra, 2010).
Oorzaken. De oorzaken van valongelukken zijn in twee groepen te verdelen. Lichamelijke of geestelijke oorzaken zijn onder andere: duizeligheid, slechte mobiliteit, verstoord evenwicht, zichtproblemen, dementie, verkeerd gebruik van medicijnen, psychische verwarring en angst om te vallen.
Oorzaken van het vallen
Bij vallen kunnen meerdere factoren een rol spelen. Lichamelijk oorzaken zijn onder andere duizeligheid, bloedarmoede, artrose en zichtproblemen. Een val kan ook veroorzaakt worden door de omgeving, zoals natte vloeren, kleedjes of gebrek aan de juiste hulpmiddelen.
Bij diverse studies en meta-analyses bij thuiswonende ouderen en mensen in een verpleeg- of verzorgingshuis is aangetoond dat valrisico verhoogd is wanneer zij moeite hebben met activiteiten uit het algemeen dagelijks leven (ADL) of daarbij hulp nodig hebben, bijvoorbeeld een loophulpmiddel (CBO, 2004; NICE, 2013; AGS/ ...
Ouderen die op hun hoofd zijn gevallen, hebben ook een grote kans op overlijden. "Dat komt omdat de hersenen bij ouderen gekrompen zijn en er meer vocht om heen zit. De bloedvaatjes tussen schedel en hersenen staan daardoor meer op spanning en kunnen door een val scheuren.
Neem een arm van de zorgvrager en help hem/haar in zithouding. Laat nu de zorgvrager zijn benen optrekken, zodat de voeten plat op de grond staan. Ga dan tegenover de zorgvrager op je hurken zitten, met jouw voeten tegen die van de zorgvrager aan en neem elkaars bovenarmen beet.
Mentale veranderingen.
Iemand kan na een val een angst ontwikkelen om weer te vallen en zijn zelfvertrouwen verliezen. Hierdoor wordt hij minder zelfstandig, waardoor er een extra beroep moet worden gedaan op hulp. Tegelijkertijd vinden ouderen het vaak moeilijk om hulp te vragen.
Maar uit onderzoek blijkt dat: Het vastbinden van cliënten juist valrisico verhoogt! Door het vastbinden worden spieren minder gebruikt en vermindert de balans, waardoor het valrisico groter wordt. Het verminderen van heupgordels niet leidt tot meer valpartijen met ernstig letsel.
Waarom is valpreventie belangrijk? Valpreventie bij ouderen is een van de meest gelezen onderwerp op BeterOud. Een val veroorzaakt veel leed en leidt vaak tot een achteruitgang van de kwaliteit van leven van een oudere. Lichamelijk, door kneuzingen of een breuk, maar ook geestelijk.
De Valanalyse is een screeningsinstrument om een verhoogd valrisico en de oorzaken hiervan tijdig te signaleren en op te volgen met passend advies. In de training 'Starten met de Valanalyse' leer je hoe je de Valanalyse het beste kunt gebruiken en hoe je deze binnen jouw organisatie kan inzetten.
Welke medicijnen verhogen het valrisico? De belangrijkste groepen valrisicoverhogende medicijnen zijn psychotrope en cardiovasculaire medicijnen. Binnen de psychotrope medicijnen zijn vooral benzodiazepines, antipsychotica en antidepressiva gerelateerd aan een verhoogd valrisico.
Een laatste mogelijkheid om het vallen bij Parkinson-patiënten te verminderen is stereotactische neurochirurgie van de basale ganglia. Hoewel de evenwichtsstoornis bij sommige patiënten tijdelijk verbetert,32 33 valt het effect op langere termijn tegen.
Als de persoon zit, zorg er dan voor dat hij/zij stevig zit met beide voeten op de grond. Met schoenen aan kan hij/zij dan veilig opstaan. Het opstaan wordt makkelijker als het bed wat hoger staat ingesteld. Ga vervolgens ook echt samen staan en beweeg daarbij eerst naar voren en dan pas omhoog.
Een glijmat: dit is een mat waar de zorgvrager op komt te liggen. U kunt het (elektrisch verstelbare) bed dan kantelen, zodat de zorgvrager hoger komt te liggen. Daarna trekt u de mat eenvoudig weer weg. Er zijn ook glijmatten met handvaten, die er bijvoorbeeld voor bedoeld zijn om iemand zich te laten omdraaien.
In 40 tot 60 procent van de gevallen leidt een valpartij tot een lichamelijk letsel. Meestal gaat het om een klein letsel zoals verstuikingen, snijwonden of kneuzingen. Soms zijn de gevolgen ernstiger: u kunt bijvoorbeeld uw heup, pols of schouder breken, of schade oplopen aan bijvoorbeeld uw milt of aan uw hoofd.
Operaties vanwege een gebroken heup zijn berucht vanwege de vele complicaties en hoge sterfte. Van de bijna 18.000 patiënten per jaar overlijdt één op de drie in het eerste jaar na opname.
De behandeling van valangst is vaak een combinatie van cognitieve gedragstherapie en fysiotherapie. Dit wordt soms gecombineerd met ergotherapeutische adviezen. De fysiotherapeutische oefeningen leer je om weer op een gewone, adequate manier te lopen.
De meeste mobiliteitsproblemen bij ouderen worden veroorzaakt door aandoeningen aan het bewegingsapparaat, ofwel de botten, spieren en pezen die ervoor zorgen dat iemand kan bewegen. Voorbeelden daarvan zijn reuma, artrose en rugklachten.
De meesten waren tachtigplussers, 69 procent van de mannen en 84 procent van de vrouwen. Een kwart van de door een val overleden mannen en 43 procent van de vrouwen was 90 jaar of ouder.
Andere cijfers uit 2020: meer dan één op drie ouderen werd na bezoek aan de SEH-afdeling opgenomen in het ziekenhuis (36700 ouderen). 5012 ouderen overleden als gevolg van een val.