Abstract. Dat Nijmegen de Keizerstad is, of wordt genoemd, lijkt vandaag de dag zo evident dat er vergeten wordt waar het eigenlijk vandaan komt.
Nijmegen staat sinds de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw bekend als rode stad. Er waren in die jaren veel marxisten te vinden die door de relatief grote populatie aan studenten erg opvielen. Bijnaam van Nijmegen was dan ook een tijdje 'Havana aan de Waal'.
De Latijnse naam voor Nijmegen, 'Noviomagus', herinnert aan het Romeinse verleden van de stad. Het eerste deel van die naam komt van het Latijnse 'novus', dat 'nieuw' betekent. 'Magus' is hoogstwaarschijnlijk van Keltische oorsprong en betekent 'markt'. 'Nieuwe markt' dus.
Het woord Nijmegenaar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Nijmegen is dé plek voor toonaangevend onderzoek over onder meer Brein & Cognitie, Ontwikkeling & Psychische Gezondheid en Gedrag & Omgeving. Er is een unieke samenwerking met de vervolgopleiding tot GZ-psycholoog.
Ook de naam 'Nijmegen' is een overblijfsel van de Romeinen. 'Noviomagus' heette de stad zo'n 2.000 jaar geleden, wat 'nieuwe markt' betekent. Via Novomagus, Neomagus, Noviomagi, Numaga en Nieumeghen is dat door de eeuwen heen uiteindelijk Nijmegen geworden.
Omdat van Karel de Grote gezegd wordt dat hij een palts bij Nijmegen liet bouwen, wordt de stad weleens aangeduid als Keizerstad. Hij zou rond 770 op het Valkhof een palts (paleis) hebben laten bouwen en hier meerdere malen het Paasfeest hebben gevierd, onder andere in 777, maar ook in 804 en 808.
Gangbaarheid. Het woord Nijmeegse staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Nijmegen is vooral bekend vanwege de jaarlijkse Nijmeegse Vierdaagse, een van de grootste wandeltochten ter wereld waar mensen uit verschillende landen aan deelnemen. Daarnaast staat Nijmegen bekend om haar historische waarde, waaronder het Romeinse aquaduct, het Valkhofpark en de recentere Oversteekbrug.
Nijmegen wordt over het algemeen beschouwd als de oudste stad van Nederland. Helemaal vast staat dit niet, en uiteraard zijn er meer Nederlandse steden die voor deze belangrijke historische titel gaan. Bewezen is in elk geval dat al voor de jaartelling de Bataven zich vestigden op de plek die wij nu Nijmegen noemen.
Nijmegen heeft een lange geschiedenis, die meer dan 2000 jaar teruggaat. Als Ulpia Noviomagus Batavorum kreeg het rond het jaar 100 marktrechten. In 1230 werd Nijmegen vrije rijksstad en in 1402 hanzestad.
Arnhem is qua oppervlakte (101,5 km²) bijna 2x zo groot als dat Nijmegen (57,6 km²) is. In termen van bevolking is Nijmegen groter dan Arnhem, maar grootte is slechts één aspect van de aantrekkingskracht van een stad.
1. Nijmegen vaakst geroemd als oudste stad van Nederland. Volgens archeologen waren er al in de late steentijd bewoners in het gebied dat nu Nijmegen is. Maar voor de Nijmegenaren werd de bezegeling van de titel oudste stad van Nederland een feit toen in 1980 een hele oude zuil werd opgegraven.
Het historische centrum van Nijmegen
Bewonder het Stadhuis en de Waag. Dwaal door de straatjes rondom de Sint-Stevenskerk, loop langs de oude stadsmuren in het Kronenburgerpark en kijk omhoog naar de gevels van de oude panden in de Lange Hezelstraat. Maak een stadswandeling en ontdek historisch Nijmegen.
Die stad kreeg geen Romeinse stadsrechten, maar in 1203 wel middeleeuwse stadsrechten. Nijmegen volgde in 1230. Voor de bepaling van de oudheid van een stad zijn Romeinse stadsrechten cruciaal. Zodoende is Nijmegen officieel de oudste stad van Nederland!
Het Nijmeegs (eigen naam Nimwaegs of Nimweegs) is het stadsdialect van de Nijmeegse volksklasse. Het behoort in principe tot de Zuid-Gelderse dialecten, en maakt in bredere zin deel uit van het Nederfrankisch.
Daarentegen hoor je in het Nijmeegse accent een duidelijk gerekte 'u'- of 'e'-achtige klank in woorden als 'huis' en 'kijken', bijna zoals in plat Haags. Zoals elk dialect heeft het Nimweegs ook kenmerken die uniek zijn ten opzichte van de omliggende dialecten.
Een ander woord voor non-binair is genderqueer of genderneutraal. Omdat iedere persoon zich anders voelt en anders gedraagt, uit ook iedereen dit anders. Bij het Radboudumc kunnen non-binaire of gender neutrale personen terecht. In overleg krijgen zij de begeleiding die zij willen.
Nijmegen werd ruim 2000 jaar geleden gesticht door Romeinen van meer dan 1500 km ver. Rond het begin van de jaartelling begon de stad als Romeins/Bataafs bestuurscentrum in het uiterste noorden van het Romeinse rijk. Vier eeuwen lang bleef de stad onder Romeins bestuur.
'Nijmegen, het grootste dorp van Nederland'
Nijmegen is met 5.763 hectare een gemeente van middelgrote oppervlakte. Een relatief groot deel van de gemeente bestaat uit oppervlaktewater, terwijl 92% van de oppervlakte bestaat uit land. Nijmegen is met 179.100 inwoners volgens de laatste cijfers een gemeente met een grote populatie.
NIJMEGEN – De stad Nijmegen zat na de Middeleeuwen opgesloten tussen de eigen stadsmuren, terwijl Arnhem die muren mocht afbreken en daardoor kon groeien. Daarom werd Arnhem provinciehoofdstad en niet Nijmegen.