Verhoren bij de politie worden ingedeeld in categorieën. De verhoren van categorie 3 hebben betrekking op het verhoor van een verdachte zonder vrijheidsbeneming voor misdrijven waar wel een vrijheidsbenemende straf op staat.
De verhoren in categorie 3 hebben betrekking op het verhoor van een verdachte zonder vrijheidsbeneming aangaande misdrijven waar wel een vrijheidsbenemende straf op staat. Deze beschrijving maakt dus duidelijk dat u verdacht wordt van een misdrijf.
Na verhoor neemt de officier van justitie een beslissing: Uw zaak wordt geseponeerd. U krijgt een oproep voor een strafzitting. Er is meer onderzoek nodig voor uw strafzaak.
Tijdens het bijstandrecht (Salduz 4) beperkt de raadsman zich tot het volgen van het verhoor met oog op de naleving van de spelregels tijdens het verhoor. Hij mag enkel tussenkomen indien die regels overtreden worden. Naar de inhoud van de zaak mag hij niet tussenkomen.
Veel mensen denken dat het verplicht is om op uitnodiging van de politie te verschijnen, maar dat is het zeker niet! U mag gewoon weigeren om naar het politieverhoor te komen.
Categorie IV: Verhoor als verdachte die van zijn vrijheid werd beroofd.
Het is goed mogelijk dat de verdachte na het verhoor weer terug naar huis mag. Dat is echter geen zekerheid en afhankelijk van het feit waar de verdenking op ziet en welk onderzoek nog nodig is.
Salduz categorie I: U wordt niet verdacht van de feiten waarover het verhoor gaat. Onder deze categorie vallen onder meer getuigen en slachtoffers. Salduz categorie II: U wordt beschouwd als verdachte van een misdrijf waarop geen vrijheidsstraf staat.
Indien u niet aangehouden bent, kan u door de politie worden uitgenodigd om te worden verhoord op een bepaalde datum en uur. Er bestaan daarbij verschillende mogelijkheden: U kreeg een uitnodiging tot verhoor als slachtoffer of als getuige van een misdrijf (d.i. het verhoor Categorie I).
In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek. De (hulp)officier van justitie kan bepalen dat u langer op het bureau moet blijven voor verhoor. U wordt dan in verzekering gesteld.
Personen die verhoord worden, hebben het recht om zich tijdens dat verhoor te laten bijstaan door een advocaat. Andere personen, ook 'derden' genoemd, zijn in principe niet toegestaan tijdens het verhoor.
Wilt u de gegevens inzien die de politie over u heeft geregistreerd? Dan kunt u daarvoor een schriftelijk verzoek indienen bij de politie. Op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens vindt u een voorbeeldbrief voor inzage in uw gegevens.
U heeft het recht om te weten van welk strafbaar feit u wordt verdacht. U hoeft de vragen niet te beantwoorden (zwijgrecht). U heeft het recht om vóór het (eerste) verhoor vertrouwelijk met een advocaat te praten. U heeft recht op de aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor om u bij te staan.
Liegen tijdens het verhoor bij de politie is niet strafbaar. Wel is het zo dat, wanneer later blijkt dat u tijdens het verhoor bij de politie hebt gelogen, uw verklaring als zelfstandig bewijsmiddel tegen u kan worden gebruikt. Dit heet ook wel een 'kennelijk leugenachtige verklaring'.
De politie wil een beeld krijgen wie u precies bent, of u bepaalde problemen heeft, wat voor werk u heeft, hoe uw woonsituatie is, etc. Tijdens het persoonsgericht verhoor zal de politie her en der ook vragen stellen die van belang kunnen zijn voor de zaak zelf, zonder dat u dat direct door heeft.
Geen kosten voor advocaat bij verhoor na aanhouding politie
In beide gevallen heeft u deze rechten volledig kostenloos. Dus zowel het spreekrecht voorafgaande aan uw verhoor als de bijstand van een advocaat tijdens uw verhoor.
Heeft u een laag inkomen en weinig spaargeld? Dan hoeft u de kosten van de advocaat misschien niet te betalen. De overheid betaalt de kosten dan voor u. Dit noemen we 'gesubsidieerde rechtsbijstand' of 'een toevoeging'.
Als u verdacht wordt van een misdrijf kan de politie u verhoren. Voor een verhoor deelt de politie u uw rechten mee. Gaat het om feiten waarop een vrijheidsstraf staat en werd u aangehouden, dan wordt u een advocaat toegewezen op basis van de Salduz-wetgeving indien u er zelf geen hebt.
Als de politie u vraagt een getuigenverklaring af te leggen op een politiebureau, bent u dit niet verplicht. Als de rechter u vraagt om te getuigen, bent u dit wel verplicht. U getuigt dan tijdens het gerechtelijk vooronderzoek bij de rechter-commissaris (onderzoeksrechter), of tijdens de zitting bij de strafrechter.
Het volledige proces-verbaal kan je inkijken via het parket. De politie mag dit, of een kopie ervan, niet meegeven.
Als de politie je vragen stelt, omdat ze denken dat je betrokken bent bij het plegen van een strafbaar feit, heet dat een verhoor. Voordat de politie het verhoor start, heb je recht op een gesprek met een advocaat. Ook is je advocaat bij het verhoor zelf aanwezig zijn.
Strenge regels rond bevoegdheid
Sommige bevoegdheden mag de politieagent zelf toepassen. Zwaardere opsporingsbevoegdheden, zoals een telefoon tappen, iemand observeren of een woning doorzoeken (huiszoeking) mogen pas worden toegepast na toestemming van de officier van justitie of de rechter-commissaris.
Na maximaal 3 dagen en 18 uur na je aanhouding, is er een zitting bij de rechter-commissaris. Die toetst of je geschorst kan worden en naar huis mag (vaak onder voorwaarden, zoals huisarrest en contact- of gebiedsverbod en/of onder begeleiding van jeugdreclassering).