Je kunt zeggen dat assertiviteit betekent dat je een balans vindt tussen het behartigen van je eigen belangen en het rekening houden met de belangen van een ander. Als je te veel rekening houdt met het belang van een ander en je eigen belang verwaarloost, noemen we dat subassertief.
Wanneer je iemand vraagt wat assertiviteit is, dan krijg je meestal het woord 'zelfvertrouwen' als antwoord. Maar het is meer dan dat. Assertief zijn betekent eigenlijk opkomen voor jezelf met respect voor de andere.
Vaak durven mensen hun mening niet te zeggen omdat ze denken voor een ander. Wat er achter zit is vaak een angst voor afwijzing en tal van aannames en beschouwingen die in de meeste gevallen nergens op gebaseerd zijn.
Je wordt overweldigd door de woorden van een ander, waardoor je met je mond vol tanden staat. Je mist de communicatieve vaardigheden om direct op de juiste manier te reageren. Vaak bedenk je pas achteraf wat je op dat moment had moeten zeggen.
De eerste stap om assertief te worden is vaststellen wat je echt belangrijk vind en nodig hebt in plaats van automatisch mee te gaan in wat anderen van je verwachten. Zorg er voor dat je weet wat je wilt. Als je dat hebt vastgesteld voor jezelf is het makkelijker om daar duidelijk over te zijn naar anderen.
Onder assertief gedrag vallen verschillende aspecten zoals je grenzen aangeven, voor jezelf opkomen en je gevoel uiten. Assertief zijn wordt gezien als een positieve gedraging. Daarom willen veel mensen assertief gedrag vertonen.
Snel toegeven en onenigheid mijden. Je denkt van alles, maar zegt niets. Anderen maken snel misbruik van je, waardoor je je eigen doelen niet bereikt. Je stelt je aanpassend, voorzichtig en geremd op en laat anderen voor jou kiezen.
Subassertief. Volgzaam jezelf wegcijferen om aardig gevonden te worden is het tegenovergestelde van assertief gedrag. Met jezelf verstoppen en terugtrekken vermijd je de aandacht voor jou. Je gedraagt je dan subassertief.
Een assertief persoon is meestal weerbaar en laat niet met zich sollen. Het woord is ontleend aan het Engelse assertive, wat zoveel betekent als het hebben van een sterk zelfvertrouwen.
De beste manier om deze tegenpolen te omschrijven is als volgt: een subassertief persoon laat over zich heen lopen, terwijl een agressief persoon over mensen heen loopt. Beter is het om jezelf te trainen in assertief gedrag. En nee, dat is niet hetzelfde als agressief zijn.
Agressief gedrag kan verschillende oorzaken hebben. Het kan te maken hebben met het karakter van je kind, maar ook met de vrienden met wie je kind omgaat. De oorzaak kan ook liggen in spanningen en stress. Het is ook mogelijk dat je kind moeite heeft om emoties te beheersen.
De 'subassertief' betekenis is het eenvoudigst uit te leggen met de term onderdanig gedrag. 'Sub' betekent 'onder' en dat is precies waar het om gaat: je gedraagt je alsof je onder de ander staat en zegt niet wat je denkt. Je denkt misschien wel 'Hier heb ik geen tijd voor!
Als je assertief gedrag vertoont kom je op voor jezelf, maar je houdt tegelijkertijd ook rekening met de belangen en gevoelens van anderen. Je geeft aan wat je wel en niet wil vanuit je eigen behoeften. Op tijd voor jezelf opkomen is proactief en dus goed.
Een adequaat assertieve houding betekent opkomen voor zichzelf en de eigen mening, rechten en standpunten zonder gesprekspartners agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijven. Voor veel verlegen en introverte personen en mensen met autisme is assertief gedrag een moeilijke opgave.
Ontwikkelen van assertiviteit
Het opkomen voor jezelf is een belangrijke professionele vaardigheid. Je kunt je weerbaarheid verbeteren met een assertiviteitstraining. Mensen die hier grote moeite mee hebben noemen we subassertief. Wie juist doorslaat in assertiviteit noemen we agressief.
Dát is empathie. Dát is de ander als een gelijke zien met eigenschappen die jou maar al te bekend zijn uit eigen ervaring. Dát is de ander als een bekende aanschouwen, als jezelf aanschouwen. Probeer vanuit die empathie ook te begrijpen waarom de ander zo reageert.
Ga het gesprek aan (vanuit 'ik'-perspectief) In contact komen met je gevoel lukt het best als je dicht bij jezelf blijft. Maak dus niet zozeer verwijten naar een ander toe, maar leg de focus op jouw gevoel. Benoem wat jij vervelend, kwetsend of verdrietig vindt en wat dat met jou doet.
Definities die `meeloper` bevatten:
(m.) Uitspraak: [`melopər] Verbuigingen: meeloper|s (meerv.) iemand die onkritisch anderen navolgt in gedrag of denkbeelden Voorbeeld: `Een handjevol actievoerd...
Zeg direct en ronduit wat je bedoelt. Vermijd woorden als 'zoiets', 'misschien' en 'mogelijk' en zeg niet "Ik weet het niet, maar…". Ga na of de ander snapt wat je bedoelt. Geef aan wat je anders zou willen of hoe het beter kan volgens jou.