Ouderen hebben over het algemeen minder energie dan jongeren of volwassenen, maar als verminderde energie samengaat met een sombere stemming, is er kans op een dysthyme stoornis. Deze stoornis komt veel minder voor dan een depressie stoornis.
Waarschijnlijk openbaart zich een bipolaire stoornis bij 10% van de mensen na het 50ste levensjaar (Hirschfeld e.a., 2003). Dit hoofdstuk gaat over patiënten ouder dan 60 jaar met een bipolaire stoornis.
Ook nare ervaringen uit het verleden kunnen op oudere leeftijd weer naar boven komen en een depressie veroorzaken. Het hebben van weinig sociale contacten of een gevoel van eenzaamheid. Lichamelijke aandoeningen (bijvoorbeeld een hersenbloeding, kanker, de Ziekte van Parkinson, dementie, pijn, schildklieraandoeningen)
De verschijnselen van een depressie
De meest voorkomende verschijnselen bij ouderen die duiden op depressieve klachten zijn: concentratieproblemen, vergeetachtigheid en besluiteloosheid. slaapproblemen: moeite met in slaap vallen of doorslapen, of moeilijk uit bed kunnen komen.
De belangrijkste symptomen zijn een aanhoudende verdrietige stemming en een verlies aan interesse in bijna alle dagelijkse activiteiten. Daarnaast bestaan er andere stemmingsstoornissen, zoals de bipolaire stoornis, ook wel manisch-depressieve stoornis genoemd.
Ouderen hebben over het algemeen minder energie dan jongeren of volwassenen, maar als verminderde energie samengaat met een sombere stemming, is er kans op een dysthyme stoornis. Deze stoornis komt veel minder voor dan een depressie stoornis.
Sommige mensen raken in hun leven één keer depressief, andere mensen krijgen vaker last van een depressie. Bij ongeveer 50% van de mensen duurt een depressieve periode korter dan drie maanden. Bij 15 tot 20% van de patiënten wordt de depressie chronisch, dat wil zeggen dat de depressie wel meerdere jaren kan duren.
Depressies kunnen zeer ingrijpende gevolgen hebben voor de persoon en hun omgeving. Naast het psychisch lijden en de beperkingen in het sociale leven van de cliënt, hebben depressies vaak grote gevolgen voor relaties. Partners kunnen overbelast worden of de relatie met de kinderen raakt mogelijk verstoord.
Er zijn drie soorten stemmingsstoornissen: depressie, dysthyme stoornis en bipolaire stoornis. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Denk aan bijvoorbeeld gesprekken met uw psycholoog of (groeps)therapie. Als het echt slecht gaat, kan de psychiater ook medicijnen voorschrijven.
Over het algemeen gaan de klachten binnen drie maanden vanzelf over, maar als hulp te laat komt kunnen klachten flink verergeren en kan je depressie zelfs chronisch worden. Erkennen dat je depressief bent is vaak de eerste stap naar herstel. Depressiviteit worden niet altijd tijdig herkend.
Rouw maakt deel uit van het normale, gezonde leven, terwijl er bij depressie sprake is van een ziekte. Dit verschil is belangrijk omdat het gevolgen heeft voor de behandeling. Wie in de rouw is, kan wel dezelfde klachten hebben als iemand die depressief is.
Als je lusteloos bent is het goed om een tijdje wat rustiger aan te doen. Het is ook verstandig om je leefstijl eens goed onder de loep te nemen. Ga na of je wel gezond eet, voldoende ontspant en goed slaapt. Ook is het belangrijk dat je dagelijks minimaal een half uur lichaamsbeweging hebt.
Hoewel een eerste episode op elke leeftijd kan optreden, begint de stoornis meestal tussen het 15e en 24e jaar. Dit is voor mannen en vrouwen gelijk.
Bij een bipolaire stoornis heeft u manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin u zich normaal voelt. U bent veel actiever en opgewekter dan u gewend bent. U wordt snel boos als iets niet gaat zoals u het wilt.
Psychische factoren
Een stemmingsstoornis heeft te maken met bepaalde karaktereigenschappen en/of denkpatronen. Voorbeelden zijn perfectionisme, een laag zelfbeeld of het onvermogen om moeilijkheden zelfstandig op te lossen. Dit kan depressieve gevoelens of andere stemmingsstoornissen in de hand werken.
Oorzaken van stemmingswisselingen
Gebeurtenissen als een trauma of een overlijden van een naaste kunnen zorgen voor stemmingswisselingen. Dit kunnen ook gebeurtenissen uit een (verder) verleden zijn. Door veranderende hormonen komen stemmingswisselingen vaak voor tijdens de puberteit, overgang en zwangerschappen.
Als je stemmingswisselingen veroorzaakt worden door stress, probeer dan de oorzaak van die stress weg te nemen. Breng zo veel mogelijk structuur aan in je dag, dat geeft rust. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, ga lekker wandelen of fietsen. Mediteer of doe ontspanningsoefeningen.
U voelt zich leeg, nutteloos of schuldig. U heeft geen eetlust meer of eet juist veel meer dan vroeger. U voelt zich traag of juist onrustig. U bent bijna elke dag moe.
Zo zouden groenten, fruit, vis, kip, magere kaas en volkoren granen het risico op een depressie verlagen en bovendien zouden bestaande symptomen erdoor verminderen. Foliumzuur schijnt ook te helpen volgens de Finnen, en dan met name bij mannen.
U voelt zich triest voelen of hulpeloos, tot niets in staat. Het lukt niet meer om ergens nog plezier aan te beleven, u verliest interesse in onderwerpen en het is lastiger om zich te concentreren. Andere gevoelens die vaak voorkomen bij depressies zijn prikkelbaarheid, of juist een dof en leeg gevoel van binnen.
Mensen met een depressie denken vaak aan zelfdoding. Maar een depressie is zelden de enige oorzaak van een zelfdoding. De meeste mensen met een depressie maken geen einde aan hun leven. De kans dat ze dat doen is wel groter.
Opname in de ggz kan nodig zijn wanneer je psychische problemen zodanig groot zijn dat het je leven ontwricht en ambulante behandeling niet effectief genoeg is. Klinische opname kan vrijwillig zijn of gedwongen. Als je zelf de keuze maakt om opgenomen te worden, noemen we dat vrijwillige opname.
Mensen die depressief zijn, zijn langdurige tijd somber en hebben vrijwel nergens zin in. Ze verliezen vaak interesse in de dingen om zich heen en kunnen niet echt meer genieten. Men spreekt van een depressie als de gevoelens van neerslachtigheid minstens twee weken duren. Hierbij hoort ook een gebrek aan motivatie.
Als je depressief bent is het belangrijk dat je dit met je werkgever bespreekt. En samen met de bedrijfsarts onderzoekt hoe ernstig je klachten zijn en wat het beste is om te doen. Misschien niet doorgaan met depressief thuis werken, maar even helemaal stoppen en wat rust nemen en daarna weer rustig op gaan bouwen.