Het massaal planten van bomen op landbouwgrond kan er daarbovenop voor zorgen dat de wereldwijde voedselprijzen tegen 2050 met 80% stijgen. Vooral de armste en kwetsbaarste mensen, zoals boeren, boerinnen en inheemse volken, worden getroffen. Zij lopen het risico dat hun kostbare land wordt afgepakt.
Grote gevolgen
Hoe meer bomen we kappen, hoe meer CO2 er vrijkomt en hoe sneller de aarde opwarmt. Bomen zijn onze bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Dieren hebben veel last van ontbossing. Hun leefgebieden raken versnipperd en hierdoor wordt het lastig om voedsel en soortgenoten te vinden.
Deze lucht bestaat voor 23 procent uit zuurstof en hiervan halen we per ademteug één derde zuurstof uit, zodat je uiteindelijk jaarlijks op een verbruik zit van dik 700 kilo zuurstof. Een volwassen boom produceert in die tijd 100 kilo zuurstof dus heb je per persoon zeven à acht volwassen bomen nodig.
Biodiversiteit. Voor onze fauna en flora zijn bomen van levensbelang. Door bomen te planten, geven we vogels, vleermuizen en insecten nest- en schuilplaatsen. Zij zorgen er op hun beurt voor dat plaaginsecten worden bestreden.
Staatsbosbeheer heeft afgelopen winter bijna 1,6 miljoen bomen geplant (1.597.934, om precies te zijn), ongeveer twee keer zoveel als in voorgaande jaren. Het is het startpunt van een massale boomplantactie in de komende tien jaar. In totaal moeten er in die periode ruim honderd miljoen bomen bij komen in Nederland.
"Een beetje boom is al gauw 8.000 euro waard." Dat een boom grote ecologische waarde heeft is bij de meeste mensen wel bekend. Maar boomtaxateur Joost Verhagen legt uit dat het voortijdig kappen van bomen ook nog eens flink wat geld kost. De kennis over de baten van een boom kan beter, vindt Verhagen.
Neen, zonder planten (bomen) kunnen wij niet leven. Bomen zorgen voor zuurstof en elk mens heeft zuurstof nodig om te leven. Zonder bomen zal de mens ophouden te bestaan.
Meer dan je denkt! Bomen helpen de lucht die we inademen te zuiveren, ze filteren het water dat we drinken en ze bieden leefruimte voor dieren. Bomen voorkomen overstromingen en erosie en helpen de bodem te vullen met voedingsstoffen die nodig zijn voor de landbouw.
Bomen halen CO2 uit de lucht en vormen die via fotosynthese om tot zuurstof en plantmateriaal. Fotosynthese is het proces waarbij planten, onder invloed van zonlicht, water en koolstofdioxide omzetten in glucose (C6H12O6) en zuurstof.
Een boom levert heel veel materialen zoals voedsel, brandhout, vezels, timmerhout, mulch, medicijnen, en dergelijke. Maar daarnaast levert hij ook heel wat diensten. Hij verschaft schaduw, verkoeling van de atmosfeer, bescherming van planten en dieren, nestgelegenheid voor vogels.
Een boom neemt ongeveer 25 kg CO2 op per jaar
Dit is gebaseerd op de schatting dat één kubieke meter hout net iets minder dan een ton CO2 absorbeert. Maar eigenlijk neemt een boom gemiddeld tussen de 10 en 40 kg CO2 op per jaar, afhankelijk van een heleboel factoren.
Van alle planten vangt de boom verreweg het meeste CO2 op. Met meer bomen komt er dus minder CO2 in de lucht. Dat helpt tegen klimaatverandering. Daarnaast zijn bomen ook goed voor je woonklimaat.
Als je een persoonlijk zuurstofbos aanplant, is de eik een goede keuze. Deze snelgroeier slaat in zijn eerste zestig levensjaren elk jaar gemiddeld 31 kilogram koolstof op. Dat staat gelijk aan de productie van zo'n 83 kilo zuurstof. Vier eiken produceren jaarlijks dus genoeg zuurstof om jou te laten ademen.
Finland is het land met relatief de meeste bomen. De Finse bodem bestaat zelfs voor 77 procent uit bossen.
Stamhout (mits van goede kwaliteit) zal in veel gevallen opgaan in de houtproductie en versnipperde takken verdwijnen meestal naar een energieopwekking. Dit kan gaan om een biovergassing of energiecentrale, maar ook een kolencentrale is hierin niet uitgesloten.
“Zo'n 15 procent van de Amazone is nu ontbost. En dat gaat richting de 20 procent. Het betekent dat 80 procent – zo'n 5,7 miljoen vierkante kilometer – nog overeind staat. En zo'n 40 tot 50 procent daarvan heeft officieel een beschermde status.
Per gemiddelde vlucht van 2000 km moeten we dus 15 miljoen/4 miljard = 0,00375 ha bos aanplanten en dat doen we met ca 38 boompjes. Volgens Nederlandse maatstaven voor aanplant van bos kost dat ruim €5 per boompje dus moet de prijs voor een gemiddelde vlucht met € 206,25 verhoogd worden.
Om de uitstoot van broeikasgassen kosteneffectief terug te dringen is de Europese Unie in 2005 gestart met een emissiehandelsysteem. De CO2-prijs was hoog, 30 euro per ton in 2008, maar schommelt sinds 2012 tussen de 3 en 9 euro per ton.
Staan in de top 10: vlinderstruik (Buddleja davidii), gelderse roos (Viburnum opulus), haagbeuk (Carpinus betulus), steeneik (Quercus ilex), wollige sneeuwbal (Viburnum lantana), Japanse bottelroos (Rosa rugosa), meelbes (Sorbus aria), witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum), douglasspar (Pseudotsuga menziesii) ...
Het totale bosareaal van de wereld bedraagt anno 2019 ongeveer 3,9 miljard ha of circa 30% van het totale landoppervlak.
Toch is er teleurstellend nieuws, want per jaar worden er ook zo'n 15 miljard bomen gekapt. Om dit enorme aantal iets behapbaarder te maken: dat zijn 41 miljoen bomen per dag, 1,7 miljoen bomen per uur, 29.000 bomen per minuut en bijna 500 bomen per seconde.
Waar bossen groeien, komen overstromingen minder voor. Onder meer omdat er bij hevige regenval veel meer water in de bodem sijpelt en dus niet rechtstreeks in de rivieren stroomt. Mangrovebossen beschermen de kust tegen tsunami's. Bossen beperken ook het risico op grondverschuivingen, lawines en zandstormen.
De voorraad zuurstofatomen op aarde raakt dus nooit op. De atomen wisselen alleen steeds van plek. Soms zijn ze bijvoorbeeld onderdeel van gasmoleculen als CO2 of van een geoxideerd gesteente, op andere momenten zitten ze als O2 (het zuurstofgas dat we inademen) in de lucht.
Zonder planten kunnen wij niet leven; zonder planten zou er nauwelijks zuurstof zijn en geen voedsel. Het bladgroen dat planten hun groene kleur geeft, is de krachtige motor. Aangedreven door zonlicht maakt dat zuurstof uit water en suikers uit kooldioxide (CO2). Dit unieke proces heet fotosynthese.
Planten zijn anders dan dieren. Ze hebben geen hersenen, geen zenuwen en geen centraal zenuwstelsel. Ze kunnen geen pijn voelen of bewust op een externe prikkel reageren. Planten kunnen reageren op trillingen, zonlicht of chemische stimuli, maar dit zijn autonome reacties, geen bewuste.