Wat gebeurt er als Rusland uit dat systeem wordt gegooid? Dan moeten Russische banken, voor zover zij geen alternatief communicatiesysteem hebben, alle betalingen weer met de hand doen. Dat betekent: bellen en mailen met medewerkers van de bank waar het geld heen moet.
De EU, VS, Canada, Japan en het VK hebben een aantal Russische banken uit het internationale betaalsysteem SWIFT verwijderd. Dit is onderdeel van een groter sanctiepakket tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. De SWIFT-sanctie is sinds 12 maart 2022 van kracht.
Wat zijn de gevolgen voor een bank die van SWIFT wordt afgesloten? SWIFT is in de praktijk als communicatiekanaal een bijna onmisbare schakel tussen banken en andere financiële instellingen in meer dan tweehonderd landen. Als een bank door SWIFT geblokkeerd is, is de bank wereldwijd niet meer bereikbaar.
De beslissing is verschenen in het Publicatieblad van de EU. De strafmaatregel in verband met de Russische invasie van Oekraïne gaat direct in. Het gaat om Vnesheconombank (VEB), Bank Rossiva, Sovcombank, Bank Otkritie, Novikombank, Promsvyazbank en VTB Bank. Via Swift wordt geen geld overgemaakt.
Overboeken met een Wereldbetaling
Een uitgaande overboeking in vreemde valuta of naar landen buiten SEPA in euro, doe je eenvoudig in internetbankieren of de Rabo App. Voor wereldwijde betalingen heb je het rekeningnummer nodig van de ontvanger, met of zonder nationale bankcode.
SWIFT is een systeem dat internationale betalingen regelt tussen banken in verschillende landen. Het is niet zozeer een systeem dat de betalingen afwikkelt, maar het verzorgt de communicatie tussen de banken. Je kunt het nog het best vergelijken met een soort van WhatsApp, maar dan met versleutelde standaardberichten.
De BIC of SWIFT-code is een belangrijk onderdeel van internationale transacties tussen banken en financiële instellingen. BIC en SWIFT zijn tegenwoordig bijna synoniem aan elkaar: we gebruiken beide codes om de ontvangende bank binnen een geldtransactie te identificeren.
Het idee om Russische banken de toegang tot Swift te ontzeggen, dook voor het eerst op in 2014, toen Rusland de Krim annexeerde. De Amerikanen waren al die tijd voor, in Europa was er weinig enthousiasme. De maatregel zou immers ook Europese banken en schuldeisers treffen.
SWIFT is een coöperatieve vennootschap naar Belgisch recht; de hoofdzetel van SWIFT is gevestigd in Terhulpen in de Belgische provincie Waals-Brabant. Het heeft datacenters in Nederland, de Verenigde Staten en Zwitserland. Bestuursvoorzitter is de Spanjaard Javier Pérez-Tasso.
Een aantal Russische banken zal verwijderd worden uit het internationale betaalsysteem SWIFT. Dat heeft de EU samen met de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada besloten, meldt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zaterdagavond.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
In 2020 was het Russische bbp bijna US$ 1500 miljard en dit was vergelijkbaar met de som van de Benelux landen.
De Europese Commissie heeft concreet bekendgemaakt welke Russische banken worden uitgesloten van het Internationale betalingssysteem Swift. Het gaat om een zevental banken, waaronder de op een na grootste van Rusland.
Rusland uit SWIFT verwijderen zou het voor financiële instellingen bijna onmogelijk maken om geld het land in of uit te sturen, wat een plotselinge schok zou zijn voor Russische bedrijven en hun buitenlandse klanten – vooral kopers van de Russische olie- en gasexport.
SWIFT is opgezet door banken om betalingsverkeer onderling te regelen. Via SWIFT wordt niet daadwerkelijk geld van de ene naar de andere bank verstuurd, maar banken laten elkaar via SWIFT-berichten weten dat er geld van de ene naar de andere rekening overgemaakt moet worden. Het is dus een betaalopdrachtensysteem.
SWIFT is een soort Whatsapp voor banken
De wereldwijd ongeveer 11.000 aangesloten banken versturen elkaar via het systeem versleutelde standaardberichten, waarmee betalingen worden aangekondigd en afgehandeld en valuta worden omgerekend.
Het wordt wel 'de nucleaire optie' onder de economische sancties genoemd: Rusland uitsluiten van het internationale bankensysteem, het zogeheten 'Swift'.
Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication. Elektronisch telecommunicatiesysteem voor het verzenden en ontvangen van betalingsopdrachten tussen banken. Veelal gebruikt voor spoedopdrachten.
Maak je geld over naar een land buiten het SEPA-gebied? Dan heb je de BIC (Business Identifier Code) van de buitenlandse bank nodig. Dit wordt ook wel het SWIFT-adres genoemd. Elke bank heeft een unieke code.
Wanneer je een transactie in euro's met kostenoptie SHA of BEN boven de € 250 overmaakt naar Rusland, worden door de correspondentbank verwerkingskosten ingehouden op het transactiebedrag. Je betaalt dan € 3,50. Voor transacties boven de € 2.500 zijn de kosten € 10,50.
Geld en mobiele telefoon
Bijvoorbeeld contant geld. Buitenlandse betaalpassen en creditcards werken op dit moment niet in Rusland als gevolg van internationale sancties.
Alle Rabobanken in Nederland gebruiken de volgende SWIFT- (of BIC-) code: RABONL2U. Meer informatie over SWIFT-codes van andere banken kunt u vinden op www.swift.com.
De BIC van ABN AMRO is ABNANL2A. Als iemand geld aan u wil overmaken, dan geeft u deze BIC door. De BIC heette eerst SWIFT-code.
De volgende 34 landen behoren tot de SEPA zone: België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Monaco, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, San Marino, ...
Sanctie, het grondwoord van sanctioneren, heeft in de standaardtaal twee betekenissen: – 'bekrachtiging, erkenning of goedkeuring'; – 'waarborgmiddel om de naleving van een voorschrift af te dwingen' en, bij uitbreiding: 'straf'.