De gallen zijn karakteristiek voor de soort galwesp, zodat je aan de vorm van de gal kan zien welke soort galwesp erin zit te groeien. Van elders uit de plant wordt voedsel – zetmeel, suikers, vetten en eiwitten – aangevoerd dat zich ophoopt in de sterk vergrote cellen.
Galwespen lijken op de wespen die we kennen maar zijn kleiner en steken niet. Ze vormen dus geen gevaar voor de mens. Volgens het ILVO is het de eerste keer dat de galwesp opduikt in ons land. Het is een van de meest schadelijke insecten voor tamme kastanjebomen, zegt Greet Ribbels.
Galwespen (superfamilie Cynipoidea)
Kenmerkend voor deze groep insecten is dat ze een legboor hebben waarmee ze eitjes leggen in planten en bomen waardoor gallen ontstaan. Een gal kan je omschrijven als een woekering van een plant of boom die wordt veroorzaakt door een parasiet of symbiont.
De galwesp is eigenlijk geen wespensoort. Ze ziet er namelijk niet uit als een gewone wesp. Ze is kleiner, niet gestreept en ze heeft vaak een roodbruine tot zwarte kleur, afhankelijk van de soort. Galwespen vallen geen mensen lastig, maar bepaalde soorten kunnen bloemen, planten en bomen wel aantasten.
Wetenschappers hebben meer dan 80 verschillende gallen ontdekt op eikenbomen. Want niet alleen galwespen kunnen zorgen voor gallen, er zijn ook soorten muggen, vliegen, luizen en mijten die hun eitjes leggen in bladeren. Gallen kunnen overal op de plant zitten.
Maak er bladaarde of compost van
Maak op een schaduwplek een korf van kippengaas. Gooi ze vol bladeren, en maak goed nat; nat blad verteert sneller. Es, beuk, berk, kers, olm, haagbeuk, linde, eik, populier en wilg verteren het snelst, binnen een jaar. De hoop omkeren hoeft niet.
Eikels (vooral groene) en groen eikenblad bevatten tannine. Deze stof kan bij paarden vergiftigingen veroorzaken. Met name groene eikels zijn giftig, maar ook eikenbladeren zijn niet ongevaarlijk.
Wespen zijn nuttig ze vangen zeer veel muggen en vliegen
Een wespennest met zo'n vijfduizend werksters is in staat om per dag zo'n honderdduizend steekmuggen, vliegen, langpootmuggen en zelfs hommels (zie onderstaande filmpje) en waterjuffers te vangen. Deze prooien voeren ze aan hun larven.
Als we dus jonge koninginnen wegvangen in het voorjaar of massaal wespen doden in de zomer lopen we een enorm risico op grootschalige insectenplagen. Die plagen kunnen ons, onze dieren of onze gewassen enorm aantasten. Oogsten kunnen verloren gaan en ziektes kunnen uitbreken onder ons en onze dieren.
Geuren om wespen op afstand te houden
Wespen houden niet van kruidnagel. Zet een schaaltje met kruidnagel op bijvoorbeeld de tuintafel en de wespen komen niet meer in de buurt. Zet een bakje met azijn (eventueel verwarmd) op tafel en de diertjes zullen op afstand blijven. Nog beter: voeg een paar kruidnagels toe.
Gallen. De bekendste soort is de eikengalwesp (Cynips quercusfolii) die op de onderkant van eikenbladeren 3 centimeter grote gele tot rode galappels veroorzaakt.
De volwassen sluipwesp eet honingdauw of nectar en bezoekt daarvoor bloemen. Sluipwespen die zich met nectar kunnen voeden, leven veel langer en leggen veel meer eieren dan sluipwespen zonder voedsel. De belangrijkste hulp voor deze nuttige rovers is een bloemrijke akkerrand of éénjarige bloemenrand langs gewassen.
Giet kokend water in het nest
Door dit kokend water sterven de wespen in het nest namelijk. Zorg er altijd voor dat u beschermende kleding draagt bij deze methode. Anders loopt u de kans gestoken te worden.
Binnen twee dagen zijn alle wespen in het nest dood, inclusief de koningin. Overleeft zij de bestrijding wel? De kans bestaat dan dat zij op een andere plek een nieuw nest begint. Dit komt echter niet zo vaak voor, want professionele bestrijders gaan altijd heel secuur - en bovenal: heel veilig - te werk.
Kruidnagelolie. Een veel gebruikt natuurlijk middel om wespen en horzels te verjagen zijn kruidnagels. Wespen, horzels maar ook zilvervisjes, hebben een enorme hekel aan kruidnagel geur.
Bijen en wespen vinden dikwijls onderdak in hun nestgangen. Sommige slapen in of op bloemen, wat soms tot slaapgezelschappen leidt. Andere slapen graag met de kaken vastgeklemd aan een plant.
Zij moeten in eerste instantie drinken om dehydratatie te vermijden. In tweede instantie hebben wespen bovendien ook water nodig om het papierachtig materiaal te maken waaruit hun nesten zijn opgebouwd (zowel het ballonvormig omhulsel als de raten).
Ze hebben goede oortjes die gevoelig zijn voor geluid. Het gaat om apparaatjes die ultrasonisch geluid uitstralen en dat is hinderlijk voor wespen. Daardoor slaan ze op de vlucht en verdwijnen ze dus. Gelukkig is het zo dat wespen verjagen met geluid voor mensen totaal niet vervelend is.
Eikels en eikenbladeren kunnen giftig zijn voor paarden. Vooral groene eikels en jonge bladeren vormen een risico. Zij bevatten tannines die schade kunnen veroorzaken aan de darmwand en aan de nieren. Het occasioneel opeten van enkele eikels of bladeren is geen reden tot ongerustheid.
Waarom eten paarden eikels? Net als bij mensen, zijn ook paarden verschillend in voorkeur voor voedsel en smaak. Veel paarden houden niet van eikels, omdat ze erg bitter van smaak zijn, anderen vinden ze juist erg lekker!
Het bladerenpakket zorgt er voor dat niet genoeg zuurstof door kan dringen tot het gras. Het gazon zal verstikken. De bladeren zorgen er verder voor dat het gazon gaat rotten doordat het niet kan drogen. Om er voor te zorgen dat je gazon in glorie blijft is het dus van groot belang om het blad te verwijderen.
Maar bladeren in de borders kun je het best laten liggen. En wel om de volgende redenen: Isolatie Het blad vormt namelijk een isolerende laag rond de planten, zodat ze beter beschermd zijn tegen de vorst. Fijn voor de dieren Je doet er dieren zoals egels, muizen en insecten een groot plezier met de bladeren.
Bladeren van de bomen, laten liggen of opruimen? Als je teveel bladeren hebt leg je ze op een hoop in een hoekje van de tuin. Laat ze daar enkele maanden liggen om te verteren of rotten en zie hoe ze veranderen in de beste compost die je ooit gezien hebt.
Eiken- of beukenblad verteert heel langzaam en is daarom niet zo geschikt voor de composthoop. Het is wel heel geschikt als winterdek voor vorstgevoelige vaste planten. Het blijft lekker droog en zal niet rotten terwijl het toch een goede isolatielaag geeft. Dit kun je nog meer doen met blad in de tuin.