De nervus trigeminus ("drielingzenuw") is de 5e hersenzenuw (nervus V) en verzorgt de gevoeligheid van het gelaat, de ogen, tanden en controleert de kauwfunctie.
De nervus trigeminus verlaat de hersenstam aan de ventraal-laterale kant van de pons en betreedt het cavum trigeminale. Het zintuiglijke ganglion van n. V ligt daar. Vanaf het ganglion lopen de aparte aftakkingen naar hun respectievelijke doelgebieden.
De aangezichtspijn wordt veroorzaakt door een prikkeling van de aangezichtszenuw. Deze zenuw vertakt zicht in drie takken naar gebieden in het gezicht: boven de ogen (tak 1), rond de neus en wang (tak 2) en onder de mond (tak 3). De drie takken komen samen in een zenuwknoop die het ganglion Gasseri wordt genoemd.
De oorzaak van aangezichtspijn is vaak niet duidelijk. Artsen denken dat de pijn misschien ontstaat door een bloedvat dat op de zenuw drukt. De zenuw zou daardoor extra gevoelig worden voor bijvoorbeeld kou of aanraken. Dit voelt u als pijnaanvallen.
Anatomie. De nervus trigeminus of 5e hersenzenuw is verantwoordelijk voor het gevoel in het aangezicht. Ieder mens heeft er twee, één voor de linker en één voor de rechter zijde van het gelaat.
Chronische pijn veroorzaakt vaak emotionele stress en daarmee vermindering van de kwaliteit van leven. Bovendien wordt stress vaak gezien als factor die (aangezichts)pijn kan uitlokken of verergeren. Symptomen van aangezichtspijn kunnen onderling verschillen, afhankelijk van type of subtype.
Limiteer of vermijd ook de inname van fastfood en suiker.
Kies voor water in plaats van frisdrank, en kies voor gezonde snacks zoals een stuk fruit, groente, of magere yoghurt. Probeer meer thuis te koken en minder af te halen.
Typisch voor een trigeminusneuralgie is dat de pijn optreedt na een prikkel die normaal niet pijnlijk is, zoals aanraking van de huid van het aangezicht, kauwen, tanden poetsen of een koude wind. Het is mogelijk dat de pijn maanden of jaren spontaan verdwijnt en dan plotseling weer terug komt.
Wat is pijnbehandeling voor trigeminus neuralgie? Er zijn drie behandelingsmogelijkheden. In eerste instantie krijgt u meestal medicijnen, zoals carbamazepine (Tegretol), oxcarbazepine (Trileptal) en gabapentine (Neurontin) of pre-gabaline (Lyrica). Ook epilepsiepatiënten gebruiken deze medicijnen.
Medicijnen bij aangezichtspijn
Bij atypische aangezichtspijn kunnen zowel pijnstillers zonder recept gebruikt worden, zoals paracetamol, als opioïde pijnstillers. De opioïde pijnstillers zijn altijd op recept van de specialist. Anti-epileptica. Deze groep geneesmiddelen worden ook aan mensen met epilepsie gegeven.
De bekendste medicijnen voor de behandeling van aangezichtspijn zijn carbamazepine (Tegretol) of gabapentine (Neurontin). Deze middelen zijn ontwikkeld voor de behandeling van epilepsie, maar 'dempen' ook de activiteit van zenuwcellen. Wel kunnen er bijwerkingen optreden, zoals sufheid, duizeligheid of futloosheid.
Bij aangezichtspijn begint de pijn vaak na prikkels die normaal geen pijn doen. Bijvoorbeeld het aanraken van de huid, eten, praten of een koude wind. De pijnscheuten duren een paar seconden tot een paar minuten. Soms gaat aangezichtspijn vanzelf over na enkele maanden of jaren.
Een of meer zenuwen kunnen ook beschadigd raken bij een auto-ongeluk of tijdens een operatie. Zenuwpijn kan ontstaan na een hersenbloeding of een bloeding in het ruggenmerg. Bepaalde stoffen in alcohol en sommige middelen voor chemotherapie kunnen het zenuwstelsel beschadigen.
Trigeminusneuralgie is een zeer pijnlijke aandoening van het aangezicht, voornamelijk aan één zijde. De pijn kenmerkt zich door kortdurende aanvallen van felle schietende pijn. De pijn kan uitgelokt worden door gewone prikkels, zoals eten, wassen, scheren, kou, warmte en tocht.
In veel gevallen komt kaakpijn voort vanuit spanning in de nek of het gezicht. Deze spanning kan ontstaan door hoge spierspanning, veroorzaakt door stress of overbelasting. De kaakfysiotherapeut kan de spanning in de nek, schouders en rug verminderen waardoor vaak de spanning in de kaken ook afneemt.
Bij aanhoudende angstklachten raden we je ten eerste aan om met je huisarts en/of een psycholoog te spreken. Daarnaast kunnen meditatie (bijvoorbeeld mindfulness, een bodyscan of shikantaza-meditatie) en yoga je helpen te ontspannen. En gelukkig is er in de keuken genoeg te vinden om je geest en lichaam te kalmeren.
Voorbeelden zijn amitriptyline, clomipramine en nortriptyline. Anti-epileptica worden van oorsprong toegepast tegen epilepsie. Ze worden echter ook gebruikt bij zenuwpijn die in aanvallen optreedt, zoals de trigeminusneuralgie (aangezichtspijn) en bij zenuwpijn als gevolg van diabetes mellitus.
Een gebrek aan vitamine B12 kan je zenuwcellen verslechteren, wat tot tintelingen in je voeten en handen leidt. Ook een brandend gevoel of zenuwpijn kunnen op een tekort wijzen. Zonder de bescherming van vitamine B12, kunnen de zenuwen in je ruggenmerg verdoofd raken waardoor je je duizelig voelt en begint te wankelen.
Verder kan magnesiumsulfaat, in doseringen van 500-1000 mg ingezet worden om de pijnstillende werking van andere stoffen te potentiëren, via het effect op de zogenaamde NMDA receptor. Deze receptor speelt een belangrijke rol bij de pijnverwerking op ruggenmergniveau.
Het is dus goed mogelijk dat niet alle symptomen optreden. Enkele voorbeelden van lichamelijke klachten (pijnklachten door stress) die als gevolg van stress kunnen optreden: Neuropatische pijn; Pijn in het middenrif of de longen.
De fysiotherapeut helpt u om rustig in beweging te komen én te blijven. In veel gevallen zal de arts ook een pijnstiller voorschrijven. Omdat paracetamol vaak goed werkt, is dat de eerste keus. Vermindert paracetamol de pijn onvoldoende, dan krijgt u een sterkere pijnstiller.