GMO-vrij wil zeggen dat er er minder dan 0,9 % (de EU-regel) aan genetisch gemodificeerd materiaal in een product zit. Wanneer er meer in zit moet dit vermeld worden op het etiket. Wil je zeker weten dat er in jouw gekochte product geen GMO's zitten, dan is officieel het label 'biologisch' de enige garantie.
GGO's zijn organismen waarvan het DNA, de genetisch code, door de mens is veranderd. GGO staat voor Genetisch Gemodificeerd Organisme. Dit is een organisme waarvan het DNA, de genetische code, door de mens is veranderd.
Genetische gemodificeerde organismen (GMO)
Genetisch gemodificeerde soja en maïs wordt het meest gebruikt om veevoer te maken. Maar de olie van genetisch gemodificeerde soja en maïs zit ook wel in levensmiddelen, zoals margarine en oliën.
Risico's genetisch gemodificeerde organismen
Genetisch gemodificeerde organismen (ggo's) kunnen ook risico's geven. Zij kunnen misschien allergieën veroorzaken of nuttige insecten schaden. Buiten het laboratorium bestaat in theorie een kans dat ggo's zich vermenigvuldigen en andere gewassen verdringen.
Vaak staan op groente en fruit PLU nummers ( Price Look Up code). Bestaat de code uit 4 cijfers, is het een conventioneel verbouwd product ( en dus mogelijk GMO). Bestaat het uit 5 cijfers, beginnend met een 9, dan is het biologisch. Als de code uit 5 cijfers bestaat, beginnend met een 8, dan is het een GMO product!
Op dit moment geldt in Nederland een geografische toepassingsbeperking voor de teelt van EU-toegelaten genetisch gemodificeerde gewassen. U kunt daarom momenteel geen genetisch gemodificeerde gewassen telen en dus geen melding doen voor het openbare teeltregister.
Yoghurt wordt gemaakt door melkzuurbacteriën toe te voegen aan melk, brie is bedekt met schimmels. Dit zijn allemaal van oorsprong traditionele biotechnologische processen. Moderne biotechnologie (genetische modificatie) heeft ook zijn intrede gemaakt in de moderne voedselbereiding.
Hagelslag, vleeswaren, margarine, melkproducten, snoep, kant-en-klaarmaaltijden en wasmiddelen voor lagere temperaturen zijn een greep uit de veelheid aan producten die gekocht worden, ook door consumenten die terughoudend zijn over genetische modificatie.
Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de duur van rijpheid van een tomaat te vergroten door een bepaald gen te modificeren. De eerste bananen werden voor het eerst verbouwd in Azië, tussen de 7.000 en 10.000 jaar geleden. De banaan is eigenlijk het resultaat van een kruising tussen twee andere eeuwenoude vruchten.
Zitten er nadelen aan genetische modificatie? Aan de technologie, die het mogelijk maakt de eigenschappen van planten, dieren of micro-organismen heel gericht aan te passen, zitten geen bijzondere nadelen. Wel is het zaak dat de techniek goed gebruikt wordt. Daar zijn nationale en internationale afspraken over.
In de biodynamische en biologische landbouw komen gemanipuleerde gewassen niet voor. Alle producten van Machandel zijn gegarandeerd GMO-vrij, gecertificeerd volgens de Europese richtlijn 2001/18/EG. Dat betekent dat we ook alle relevante voorzorgsmaatregelen in acht nemen om verontreiniging met GMO's te voorkomen.
Tachtig procent van de wereldwijd geproduceerde soja – een belangrijke grondstof voor veevoer – is genetisch gemodificeerd. Als er genetisch gemodificeerde organismen gebruikt zijn in voedingsmiddelen, wordt dat vermeld op de verpakking.
Met de regeling voor gemeenschappelijke marktordening (GMO) wil de Europese Unie met subsidies een duurzame, concurrerende productie van groente en fruit stimuleren, schommelingen van telersinkomsten tijdens crises beperken, de consumptie verhogen en het milieu beschermen.
Van alle GMO-gewassen in de wereld bestaat 48% uit sojabonen. Daarna volgen mais (32%), katoen (14%) en koolzaad (5%). GMO is het meest populair in de katoenteelt.
Resistentie tegen ziekten
Net als mensen kunnen ook planten ziek worden door virussen, schimmels en bacteriën. Via GM kunnen planten resistent gemaakt worden tegen dergelijke ziekmakers, met daardoor minder kans op een verloren oogst.
Genetisch gemodificeerde gewassen zijn onder andere maïs, soja, katoen, suikerbieten, koolzaad en kleine hoeveelheden courgette en gele pompoen. Overigens is er in Nederland nog niet van al deze soorten een gemodificeerde versie te vinden.
Wereldwijd is afgesproken dat de mens het DNA van de mensheid niet zal veranderen. Maar het kan wél: aanpassen van wat ook wel 'de kiembaan' wordt genoemd. En er nog steeds discussie over die afspraak.
Dit kan verschillende voordelen hebben. De productie kan verhoogd worden of de plant kan worden versterkt. Hij kan bijvoorbeeld beter tegen droogte. De kwaliteit van voedsel kan worden verhoogd, ongedierte kan zonder pesticiden worden bestreden en er kunnen zelfs ziektes mee worden genezen en voorkomen.
De speciale koeien werden ontwikkeld door menselijke genen in koeienembryo's te stoppen en deze in koeien te plaatsen. Volgens Ning bevat de gemanipuleerde melk belangrijke eigenschappen van moedermelk zoals proteïnen en antistoffen. Deze zijn goed voor de gezondheid en versterken het immuunsysteem.
Sinds 1994, zijn een reeks planten ontwikkeld waarbij gebruik werd gemaakt van genetische manupulatie(GMO). Over deze GMO planten is heel wat controversie onstaan, hoofdzakelijk in Europa, waar men zich afvraagt of genetisch gemodificeerde planten wel veilig zijn.
Bij genetische manipulatie worden stukjes van het DNA van een plant of dier, met daarin een bepaald gen, geknipt en weer geplakt in de cel van een ander organisme. Denk daarbij bijvoorbeeld aan maïs. De cel krijgt daardoor de eigenschappen van het toegediende gen.
De genetische code beschrijft hoe mRNA wordt gelezen om een eiwit te vormen. Deze code is universeel geldig bij alle bekende organismen. Een mRNA-streng bestaat uit een opeenvolging van basen. Er zijn vier verschillende basen: Adenine (A), Guanine (G), Uracil (U) en Cytosine (C).
De term transgeen gebruikt men voor een organisme dat een gen afkomstig van een andere soort in zijn erfelijk materiaal draagt. Dit komt soms in de natuur voor, maar de term wordt vooral gebruikt voor organismen die een bijkomende genetische eigenschap ingeplant kregen via genetische technologie.