Het was inderdaad vooral aardappelen , groente vlees en stamppotten. Soms ook macaroni ham-kaas al waren er kennelijk ook voldoende mensen die het niet aten of het bereidden als dessert.
Onze prehistorische voorouders aten vroeger veel groenten en fruit, noten en zaden en vlees en vis. Dit 'oervoer' was rijk aan eiwitten en vezels en bevatte amper koolhydraten en verzadigde vetten. Het voedsel was puur en onbewerkt en volgens wetenschappers aten onze voorouders erg gezond.
De meest gangbare maaltijd van de jaren 60 was soep met ballen, kruimige aardappel met bloemkool of boontjes en varkenslapje en griesmeelpap of vla toe. En op feestelijke momenten kon de huzarensalade (of koude schotel uit het zuiden van het land) niet ontbreken!
In de jaren tachtig was veel snoep hetzelfde als nu, alleen heet het nu anders. Bekende snoepsoorten van die periode zijn Raider (nu Twix), Twix en Treets (M&M's), Bonitos en 3 musketiers. We aten veel kleurstoffen en suiker met snoep als Dummies, vliegende schotels, snoepschelpen- en lippenstiften en knettersnoep.
Het eten was destijds goedkoop en simpel. De warme maaltijd bestond voornamelijk uit aardappelen, groente en (een klein beetje) vlees. Gerechten als stamppot, bruine bonensoep, watergruwel, hangop en rijstebrij waren aan de orde van de dag.
Boeren aten veel brei van granen zoals rogge en haver, tarwe was een luxeproduct. Vlees, vis en eieren waren niet het hele jaar beschikbaar, en verse groente al helemaal niet. Het was dus voor een middeleeuwse boerin minder makkelijk dan tegenwoordig om smakelijke maaltijden uit haar kookpot te toveren!
Bloemkool, boerenkool, rode kool, spruitjes, sperziebonen, komkommer, tomaten, andijvie, sla, spinazie, witlof, rode bieten, bospeen, winterpeen, koolraap, rabarber, ui, prei. Meestal aten we gekookte groenten en werd alles met de aardappels door elkaar geprakt met een kuiltje voor de zeer vetarme jus.
Toen eten nog niet geïmporteerd werd
Vroeger at men dus vooral aardappelen, groente en vlees. Daarnaast waren groenten en fruit seizoensgebonden waardoor verse appels kopen in de zomer al lastig kon zijn. Broccoli, paprika of courgette waren tijdens de jaren '40 en '50 nog niet op grote schaal verkrijgbaar.
De groenten die vroeger veel gegeten werden, vergeten we tegenwoordig nog wel eens. Bijvoorbeeld pastinaak, schorseneren, zwarte kool en oerwortels. Deze zie je tegenwoordig bijna niet in de supermarkt liggen. Vandaar de naam: vergeten groenten.
Toch bleef de gemiddelde vleesconsumptie stijgen tot 2010. Toen aten Nederlanders gemiddeld 39,5 kilo vlees per persoon per jaar, ruim 20 kilo meer dan een halve eeuw ervoor.
Van brood met vet tot brood met jam.
Onno geeft aan dat we ons brood vroeger vaak alleen met wat vet aten. En wanneer zijn we zoet beleg gaan eten? Onno: “Zoet beleg was er niet omdat suiker zo duur was. In de 20e eeuw werd suiker goedkoper en kwamen er meerdere soorten jam en noten- en chocoladepasta.”
Wetenschappers hebben stukjes van een 1,5 miljoen jaar oude schedel teruggevonden die erop wijzen dat vlees eten in die tijd al heel gewoon was. En dat zou betekenen dat wij mensen al veel eerder dan gedacht met enige regelmaat vlees op het menu hadden staan.
HOE oneerlijk. Voor het onderzoek bestudeerden de wetenschappers het dieet van 36.400 Amerikanen tussen 1971 en 2008 en hielden ze de lichamelijk activiteiten bij van 14.419 mensen tussen 1988 en 2006. Wat bleek? Mensen die evenveel eten en sporten als mensen in het vorige millennium wegen nu zo'n 10 procent meer.
Antwoord: Tot de oudste groenten behoren kool, rapen, pastinaken (toen pinksternakels genoemd) en wortelen. Men gaat ervan uit dat pastinaken als het algemene voedsel voor de armere bevolking vóór de invoering van aardappelen was.
Oudere mensen hebben vaak een verminderde reuk- en geurzin dus bij hen vallen vooral de wat sterkere smaken goed. Daarbij is soep nog altijd mateloos populair en genieten ouderen ook veel van Hollandse gerechten zoals gehaktballen en stamppot. En ook toetjes zijn populair onder de oudere generatie.
De maaltijd van de armen was zeer eenzijdig en bestond vooral uit roggebrood en aardappelen. De goedkope aardappelen werden soms vermengd met wat groente of met een beetje vet of met wat peper en azijn. Vaak kwam het voor dat het voedsel van slechte kwaliteit was.
Als hoofdmaaltijd aten ze meestal een stamppot met veel aardappelen of een gerecht van peulvruchten, zoals bruine bonen en erwtensoep. Rijke mensen konden vaker vlees, vis en zuivel kopen. Behalve je rijkdom, bepaalde de plaats waar je woonde het menu. Aan de kust of dichtbij de rivier aten mensen meer vis.
Populaire groenten waren kool, prei, knolraap en ui. Indien voorradig werd ook vlees verwerkt in de stoofpotten. Het hoofdbestanddeel van een middeleeuws dieet was echter geen groente of zuivelproduct, maar granen.
In de natuur zijn knollen, wortels, bladgroenten, vruchten, noten en eieren (o.a. van ganzen) verzameld. De boeren jaagden op oerossen, edelherten, wilde zwijnen en vogels en visten.
Het paleodieet of holbewoners-dieet is in 2013 het meest gegoogled door mensen die op zoek zijn naar een vermageringsdieet. Het dieet bestaat uit ingrediënten die bekomen worden uit jacht en visvangst, zoals vlees en vis, en voeding dat kan worden 'verzameld' zoals eieren, noten, fruit, groenten en kruiden.
Dagelijks bier en 2 sneden brood. Op visdagen gestampte aardappelen met gedroogde vis of gestampte aardappelen en groente met gezouten vis, brood. Theedrinken: 3 sneden roggebrood met boter, thee met melk. Avondeten: zoetemelkse pap met 3 sneden roggebrood met boter of 2 sneden witbrood op zon- en feestdagen.
Brood vormde het hoofdvoedsel, gevolgd door andere graanproducten, zoals pap. Vlees was prestigieuzer en duurder dan graan of groente. De adel liet bij speciale gelegenheden een beer (mannelijk varken) slachten. Als smaakmakers werden verjus, wijn en azijn gebruikt.
We eten dan vaak vlees van een os, een varken of gevogelte.Vis eten we ook. De goede vis uit de zee en rivieren is voor de rijke mensen en de resten voor de armen. Bij het vlees eten we niet veel groente, dit vindt men bokkenvoer.