Jouw puber gaat op zoek naar wie hij/zij zelf is en wat hij/zij belangrijk vindt.Jouw puber is bezig om zijn eigen identiteit te vormen. Het kan in deze overgangsfase van kind naar jong volwassene voorkomen dat jouw puber minder respect voor je toont. Veel pubers gedragen zich af en toe grof, onbeleefd of passief.
Pubers zijn vaak eigenwijs; ze zijn het liever niet met je eens. Dat komt door de groei van de hersenen en de wil om zelfstandig te worden. Ga je daar steeds tegenin, dan kun je veel ruzie hebben.
Leren omgaan met emoties
Boosheid is één van de emoties die niet zo makkelijk hanteerbaar zijn. Alle kinderen uiten hun boosheid daarom wel eens door brutaal of opstandig gedrag. Bijvoorbeeld door te schreeuwen, schelden of iets respectloos of onbeschofts te zeggen als iets niet mag of lukt.
Pubers gaan zich losmaken van hun ouders. Ze willen zelf beslissingen nemen. Ze willen experimenteren en hebben daarvoor meer vrijheid nodig. Door bijvoorbeeld kleding en gedrag zetten pubers zich af tegen hun ouders.
Wanneer een kind een grote mond geeft dan mag je dit nooit negeren of accepteren. Ook al zegt hij of zij misschien iets uit boosheid of onmacht; je moet laten weten dat je het gedrag niet accepteert. Jij bepaalt als volwassene wat de grens is en dit moet je duidelijk en zo emotieloos mogelijk aangeven.
Jonge kinderen kunnen nog niet goed praten over hun gevoelens. Daarom uiten ze hun frustratie soms in dwingend, boos, brutaal, opstandig of agressief gedrag. Als kinderen ouder worden, leren ze steeds beter op andere manieren met hun emoties om te gaan. Voor sommige kinderen is dat makkelijker dan voor anderen.
Het gedrag komt nu eenmaal voort uit neurobiologische veranderingen. “Als tieners tegen hun ouders ingaan of niet luisteren, dan komt dit omdat ze meer aandacht besteden aan stemmen buiten het gezin”, vertelt Menon. Een beetje meer begrip tonen, dus.
De houding van een puber wordt over het algemeen gekenmerkt door een groeiende volwassenwording en de zoektocht naar een eigen identiteit. Regelmatig kan het kinderlijke gedrag nog naar voren komen in de eerste jaren van de puberteit. Daarnaast kunnen pubers vaak dwars en opstandig zijn.
Waarom zitten pubers graag de hele dag op hun kamer? Voor je puber is zijn kamer de plek waar hij alleen kan zijn. Daar heeft hij privacy om zijn emoties en gedachten te ordenen, ruzies te overdenken, plannen te maken of gewoon ongestoord te dagdromen.
Het is verleidelijk om “terug te vechten”en straf te geven wanneer je kinderen je kwetsen. Toch is het het juiste moment om te handelen zonder te praten, af te koelen en op een later moment te zoeken naar wederzijds begrip.
Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel). Die tijd wordt doorgaans (47 procent) in overleg met het kind vastgesteld volgens de 'schippermethode': onderhandelen en een beetje water bij de wijn doen.
“De strijd aangaan heeft meestal weinig effect. Praat er op een rustig moment met je kind over. Vraag waarom hij die woorden gebruikt en vertel in de ik-vorm wat het voor jou betekent. Wil je op het moment zelf het schelden stoppen, geef het kind dan een time-out op een plek waar hij uit z'n dak kan gaan.
Wie brutaal is gedraagt zich baldadig, dwars of rebels. Hij/zij heeft zogenaamd schijt aan de wereld, is onbeschoft, heeft geen gevoel voor gezag. Gedragskenmerken zijn: onbeleefdheid en aanmatigend gedrag.
We spreken van gedragsproblemen als: een kind zich dwars en opstandig gedraagt, gauw geprikkeld is en driftig wordt, anderen ergert, antisociaal gedrag vertoont (zoals liegen of stelen) of zich agressief gedraagt. het kind, de ouders of de omgeving er nadelige gevolgen van ondervinden.
Verschijnselen van ODD
vindt het moeilijk te gehoorzamen, gaat snel in verzet. is snel boos of gefrustreerd. heeft vaak de neiging anderen te ergeren of te plagen. geeft vaak anderen de schuld van zijn eigen fouten.
Meest voorkomende gedragsstoornissen:
ADHD. ODD/oppositioneel opstandige gedragsstoornis. CD / antisociale gedragsstoornis. Agressie en woede uitbarstingen.
De hersengebieden, ook die van het puberbrein, ontwikkelen zich niet gelijkmatig, maar van achteren naar voren. En juist voor in de hersenen wordt het abstracte denken, het weloverwogen keuzes maken, consequenties van beslissingen overzien, goed plannen en prioriteiten stellen geregeld.
Stemmingswisselingen, moeite met autoriteit en gezag, zich los willen maken van ouders, nieuwe dingen willen proberen en daarbij soms bewust risico's en grenzen opzoeken. Het hoort allemaal bij de puberteit. Vaak gaat deze fase ook samen met de nodige spanningen en conflicten in huis.
Negeren kan naast wegcijferen inhoudelijk ook nog iets anders betekenen: respectloos, gevoelloos, sprakeloos en misschien wel nutteloos. Echter kun je het alleen maar invullen aan de hand van de manier waarop jij ernaar kijkt.
Valt collega's niet af en zeker niet tegenover anderen of in het openbaar maar spreekt eigen gevoelens direct uit naar de collega die het betreft. Gaat op grond van gelijkwaardigheid om met anderen. Komt afspraken na. Houdt rekening met collega's.