Het overgrote deel van de soja uit Zuid-Amerika wordt namelijk verbouwd als ingrediënt voor veevoer. Alleen al om veevoer voor al het vee in Nederland te verbouwen worden elk jaar 1 miljoen voetbalvelden vol soja gebruikt.
Bijna een kwart van alle door Nederland ingevoerde sojabonen gaat meteen door als wederuitvoer voor verwerking in het buitenland. Ruim drie kwart wordt in Nederland verwerkt door met name de diervoederindustrie en in mindere mate door de voedingsmiddelenindustrie en voor non-foodtoepassingen.
Sojabonen zijn rijk aan eiwitten en daardoor een gunstige voedingsbron voor zowel mensen als dieren. Sojabonen kunnen direct worden geconsumeerd, of verwerkt tot sojameel (ook wel sojaschroot genoemd) en sojaolie. Sojameel wordt met name gebruikt als veevoer-component voor kippen, varkens, kalveren en melkvee.
Is soja milieuvriendelijk? Niet-duurzaam geteelde soja zorgt voor ontbossing, verwoestijning en erosie. In veel producten zit echter duurzaam geteelde of biologische soja, die niet ten koste gaat van het kappen van regenwoud. Deze soja komt steeds vaker uit Europa.
De meeste soja wordt verwerkt in veevoer. Maar er wordt ook sojaolie gebruikt in sauzen en snacks, en ook in producten als zeep en biobrandstof.
De nadelen van sojaproteïne: Beperkte aanwezigheid van aminozuur methionine. Kan allergieën en kruisallergieën veroorzaken. Bevat structureel gelijkende stoffen als het vrouwelijke hormoon oestrogeen.
Sojabonen komen vooral uit Zuid- en Noord-Amerika. Van de 335 miljoen ton soja importeert Nederland zo'n 4,3 miljoen ton duurzame sojabonen, waarvan 1,8 miljoen ton voor diervoeders wordt gebruikt.
Waarom er een alternatief voor soja nodig is
Maar de teelt in Noord-Amerika zit aan zijn max en de teelt in Brazilië en omliggende landen krijgt veel kritiek. Sojateelt daar wordt geassocieerd met ontbossing, overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen, genetische modificatie en onrechtmatige landonteigening.
Conclusie: eet soja liever direct
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten – dus in plaats van via de koe die het als voer heeft opgepeuzeld – is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten.
Een koe of kip verwerkt het voedsel tot vlees, maar heeft daarbij ook energie nodig om te leven. Daardoor levert een kilo soja geen kilo vlees op. Elke kilogram vlees vraagt gemiddeld om zo'n vijf kilo aan plantaardige producten.
Soja wordt op rijen gezaaid met een afstand tussen de rijen van ongeveer 25-35 cm. Dit biedt de mogelijkheid om het onkruid tussen de rijen kwijt te raken via schoffelen. In de rijen moet het onkruid worden verwijderd met de hand of met de hak.
De meeste vleesvervangers hebben sojabonen als belangrijkste grondstof. Daar zitten hoogwaardige eiwitten, ijzer en vitamine B1 in, en dat maakt soja een goed alternatief voor vlees. Ook qua textuur komt soja – vooral in combinatie met tarwegluten – behoorlijk dicht bij echt vlees in de buurt.
De sojaboon is een peulvrucht afkomstig van de sojaplant, die als grondstof voor veel sojaproducten wordt gebruikt. Soja bevat 19% vet en 35% eiwit. Sojaolie is de meest geconsumeerde plantaardige olie wereldwijd. Sojabonen produceren aanzienlijk meer eiwit per hectare dan de meeste andere gewassen.
De totale import bedroeg in de eerste helft van 2020 2,4 miljard kilogram sojabonen. Dat komt overeen met een importwaarde van 811 miljoen euro. De totale invoerhoeveelheid ligt 14 procent hoger dan in de eerste helft van 2019 en de totale invoerwaarde 17 procent hoger.
Alpro produceert haar sojabonen uitsluitend in Europa en Canada en streeft naar meer lokale sojateelt. Dit omdat wij het belangrijk vinden dat de bonen duurzaam geproduceerd zijn, niet uit ontboste gebieden komen en niet genetisch gemanipuleerd zijn.
Voor een kilo peulvruchten is 4000 liter water nodig. Een kilo sojabonen verbruikt 2100 liter.
Tachtig procent van de wereldwijd geproduceerde soja – een belangrijke grondstof voor veevoer – is genetisch gemodificeerd. Als er genetisch gemodificeerde organismen gebruikt zijn in voedingsmiddelen, wordt dat vermeld op de verpakking.
5 Toch moeten we wel eerlijk blijven, want voor één liter sojadrink zijn 80 gram gepelde sojabonen nodig. En datzelfde geldt voor tofu: voor 1 kilo tofu zijn 330 gram gepelde sojabonen nodig.
Soja is rijk aan eiwit, onverzadigd vet en bevat ijzer en vitamine B1. Wil je geen of minder koemelk drinken? Dan levert sojadrink met toegevoegd calcium en vitamine B12 een deel van de voedingsstoffen die je normaal uit koemelk haalt.
Omgerekend eet een koe gemiddeld 750 gram aan sojaproducten per dag. Dit betekent dat soja 1,25% uitmaakt van het totale rantsoen van de koe.
Iedereen kent de agrarische producten uit Zuid-Amerika: soja uit Brazilië, koffie uit Colombia, rundvlees uit Argentinië en bananen uit Ecuador. Maar er is meer, want de landen van dit vierde grootste continent zijn leveranciers van verschillende grondstoffen voor de wereldwijde agribusiness. Een overzicht.
Soja eiwit wordt gemaakt uit de soja boon, die vermalen is tot sojabloem. Tijdens dit proces wordt het meeste vet verwijderd. De soja bonen worden gewassen, afgebroken, gepeld en tot slot plat gerold. Als volgt wordt alle olie verwijderd van de plat gerolde snippers die daarna worden gedroogd.
Vrijwel alle biologische soja voor de productie van biologisch veevoer in Nederland wordt namelijk geïmporteerd uit China en een klein deel uit Europa. Het gebied in China waar de soja vandaan komt, is een gebied met puur landbouwgrond.
Biologische soja komt vooral uit China en Europa. Hier vindt geen ontbossing plaats voor de teelt van soja. Dat geldt ook voor soja uit de VS en Canada." "Daarnaast hebben grote producenten van vleesvervangers een programma voor duurzame sojateelt in Zuid-Amerika.
Nederland is de grootste importeur en doorvoerhaven van soja binnen Europa. “De lading uit de Pacific South kan overal vandaan komen. Deels zal die waarschijnlijk afkomstig zijn uit het Atlantisch Regenwoud, uit gebieden die al langer geleden ontbost zijn.