DEN HAAG (PDC) - Het Koninklijk Huis zal de Gouden Koets voorlopig niet meer gebruiken voor officiële gelegenheden, zoals op Prinsjesdag. Dat heeft koning Willem-Alexander vandaag in een videoboodschap bekendgemaakt. De koning verwees in zijn boodschap naar het slavernijverleden.
De opknapbeurt werd uitgevoerd binnen de begroting van de koning, die de vrijheid heeft te bepalen hoe hij dit geld uitgeeft. De restauratiewerkzaamheden werden in de eerste helft van 2021 afgerond. De koets werd van juni 2021 tot en met februari 2022 tentoongesteld in het Amsterdam Museum.
De Gouden Koets is ook geen eigendom van de Koning, maar is ondergebracht in de Stichting Kroongoederen. Ook andere zaken die behoren bij het Koninklijk ceremonieel, zoals de Koninklijke Kroon, zijn ondergebracht in een stichting. De Gouden Koets staat ten dienste van de Koning.
Koningin Wilhelmina kreeg de Gouden Koets bij haar inhuldiging in 1898 cadeau van de Amsterdammers. Ze nam het rijtuig in 1901 pas in gebruik bij haar huwelijk. Sindsdien deed de koets dienst bij huwelijken en doopfeesten van de Oranjes en sinds 1903 op Prinsjesdag.
De samenstelling van het goud is in een uitgebreid onderzoek vergeleken met monsters uit Suriname en Zuid-Afrika. Een mysterie is opgelost: het goud blijkt afkomstig uit Suriname. Van 18 juni 2021 tot en met 27 februari 2022 was de Gouden Koets na een restauratie van ruim vijf jaar te zien in het Amsterdam Museum.
De kosten van de restauratie van de Gouden Koets bedroegen eveneens 1,2 miljoen euro. Net als bij de restauratie van de Glazen Koets zijn deze kosten opgevangen binnen Begroting I de Koning en zijn niet extra ten laste van de belastingbetaler gekomen.
Het kosten van het groot onderhoud aan de Gouden Koets worden geschat op zo'n 1,2 miljoen euro. Het rijtuig dat op Prinsjesdag wordt gebruikt om het staatshoofd naar de Ridderzaal te rijden, is mogelijk zeven jaar uit de roulatie.
Op vrijdag 18 juni 2021 opende de tentoonstelling De Gouden Koets. Na een restauratie van ruim vijf jaar was hij voor het eerst weer te zien voor het publiek.
Eerste gebruik. Op 7 februari 1901 werd de Gouden Koets voor het eerst gebruikt bij het huwelijk van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik.
De Afdeling Koets- en Rijstal van het Koninklijk Staldepartement omvat ongeveer dertig paarden en ruim zeventig rijtuigen. Het grootste deel van de Koninklijke rijtuigen staat opgesteld en kan bekeken worden in Nationaal Museum Paleis Het Loo in Apeldoorn.
Gouden Koets bezichtigen
Van 18 juni 2021 tot en met 27 februari 2022 was de gerestaureerde Gouden Koets tentoongesteld in het Amsterdam Museum. Deze tentoonstelling ging over onder andere de geschiedenis, het ambacht en de symboliek rond de Gouden Koets.
De koets is gebruikt voor de kroning van elke Britse koning(in) sinds George IV (1821). Ook bij de kroning van Elizabeth II in 1953, bij haar zilveren jubileum (1977) en haar gouden jubileum (2002) werd de Gouden Koets ingezet. De koets weegt vier ton, is 7,3 meter lang en 3,7 meter hoog.
Het Koninklijk Staldepartement zorgt voor het vervoer van de leden van het Koninklijk Huis, hun gasten en de hofhouding. Het departement werd in 1815 door Koning Willem I opgericht. In 1878 werd het huidige onderkomen aan de Hogewal in Den Haag in gebruik genomen. Het ligt op het terrein van Paleis Noordeinde.
Wat niet veel mensen weten is dat de Gouden Koets een geschenk van de Amsterdammers was. De ontvanger was Nederlands eerste vrouwelijke monarch: koningin Wilhelmina die op 31 augustus 1898 haar achttiende verjaardag vierde en kort daarna in de hoofdstad werd ingehuldigd.
De naam. De naam 'Prinsjesdag' stamt al uit de achttiende eeuw. Het komt van de viering van verjaardagen van leden van de stadhouderlijke familie. 'Prinsjes' slaat hierbij op de kinderen van de oranjegezinden die bij zulke gelegenheden feestelijk gekleed waren.
Vanaf 2016 ging de Gouden Koets in restauratie en is de Glazen Koets ingezet op Prinsjesdag. In 2020 en 2021 ging de rijtoer van de Koning niet door. Dit kwam door maatregelen tegen het coronavirus. Sinds juni 2020 is de gerestaureerde Gouden Koets te zien in het Amsterdam Museum.
Deze kosten zijn opgevangen binnen Begroting I de Koning. De kosten voor de restauratie van de Gouden Koets behoren tot de functionele uitgaven (artikel 2) van de begroting van de Koning. De restauratiekosten worden opgevangen binnen het materiële budget van de Dienst van het Koninklijk Huis.
Vaste bewoners van de stallen
Tegenwoordig staan er gemiddeld 32 paarden op stal; 8 rijpaarden en 24 koetspaarden. De rijpaarden worden met name bereden door leden van het Koninklijk Huis en de adjudanten van de koning. Er zijn twee soorten koetspaarden.
De Koning is het staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden. Voor het vervullen van zijn functie zijn door de staat Paleis Noordeinde, Paleis Huis ten Bosch en het Koninklijk Paleis Amsterdam aan het staatshoofd ter beschikking gesteld. Paleis Noordeinde in Den Haag is het werkpaleis van de Koning.
Paleis Noordeinde is het werkpaleis van Koning Willem-Alexander. Jaarlijks vinden er vele ontvangsten en audiënties plaats op het paleis. Ook ontvangt de Koning er buitenlandse ambassadeurs voor de overhandiging van hun geloofsbrieven.
De koets staat in het koetshuis van het Koninklijk Staldepartement. Vanaf de restauratie van de Gouden Koets, die in 2016 startte, is de Glazen Koets op Prinsjesdag gebruikt voor de rijtoer van de Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima naar het Binnenhof.
Volgens het kadaster heeft hij in totaal 95 Amsterdamse adressen in zijn bezit, deels samen met een zakenpartner. Koning Willem-Alexander heeft het meeste bezit sinds hij in november vorig jaar landgoed De Horsten in Wassenaar kreeg van zijn moeder prinses Beatrix.
Paleis Huis ten Bosch is het woonpaleis van de Koning en zijn gezin. Naast woonfunctie heeft het paleis ook een representatieve functie, zo wordt het onder meer gebruikt voor audiënties en ontvangsten.
Er worden onder meer een fitnesszaal, een spa en een kapsalon gebouwd. De fitnesszaal komt in het huisje bij de tennisbaan en het zwembad, op deze plek is in de jaren 80 een schuilkelder aangelegd (34 x 22 meter).