Verzuring, verdroging en versnippering In Nederland hadden we twee eeuwen geleden zo'n zeshonderdduizend hectare heidelandschap. Het merendeel hiervan is sindsdien ontgonnen voor de landbouw. Alleen de té schrale of té natte heidevelden zijn bewaard gebleven, zo'n veertigduizend hectare.
De schimmel maakt stikstof vrij die de heide nodig heeft en omgekeerd geeft heide voedingsstoffen aan de schimmel terug. Heide verrijkt dus de arme zandbodem, die daardoor geschikt wordt voor andere planten om te groeien.
Paarse heide heeft veel zonlicht nodig om goed te groeien en laat zich daarom laat in de zomer voor een relatief korte periode zien. ð UPDATE (7 augustus 2023): De paarse heide staat in bloei. Plan jouw bezoek en geniet!
Het grootste probleem is wat er tussen de heide groeit. Dan zie je steeds minder kruiden, planten en bloemen en daarmee ook minder insecten. En minder planten en insecten leidt ook tot minder vogels, amfibieën en hagedissen die daar van leven." Daar is het weer: stikstof, wederom de grote boosdoener.
Als heide niet wordt begraasd, dan zou alles al snel dichtgroeien met grassen, struiken en op termijn zelfs grote bomen. De heide zou binnen tienallen jaren helemaal verdwijnen… Schapen houden met hun gegraas de heide open.
Geef dat wel na de bloei – in de periode mei-juni – als je de planten buiten overhoudt. Na de bloei kun je de planten ook wat terugsnoeien. Zet de planten (binnen en buiten) op een lichte plek.
Een gemengde, gehoede kudde met schapen en geiten kan ingezet worden om enerzijds boomopslag en anderzijds vergrassing aan te pakken. De kudde wordt zo vroeg mogelijk in het groeiseizoen (half april) op het terrein gebracht, omdat op dat moment - vooral de geiten - de boompjes aanvreten.
Wanneer bloeit de heide paars? Van ongeveer half augustus t/m half september staat de heide in bloei in Nederland. Dan wandel je via de paden door prachtige paarse heidevelden. Natuurlijk kun je het hele jaar door heerlijk wandelen in deze Veluwse natuurgebieden want ieder seizoen is uniek.
Te weinig water: Als de heide te weinig water krijgt, kan de heide bruin worden en uitdrogen.
De heidegebieden tonen zich dan op hun mooist. Daarna begint de kleur langzaam minder te worden. Maar tot ongeveer half september zie je nog steeds een mooie paarse kleur. Dus de laatste week van augustus is de beste tijd om genieten van de bloeiende heide.
Wanneer bloeit de winterheide? Winterheide (ook wel Erica carnea of Erica darleyensis genoemd) bloeit meestal van november tot maart, afhankelijk van de weersomstandigheden en de groeiomstandigheden. De bloeiperiode van winterheide is langer dan die van zomerheide omdat de bloemen van november tot maart blijven staan.
#1 Kies voor de juiste soort heide
Calluna vulgaris is er in verschillende kleuren. Het plantje wordt zo'n 50 cm hoog en bloeit van augustus tot in november. Het is een zeer winterharde en groenblijvende plant. De dopheide (Erica) bloeit wat later, namelijk van december t/m april en wordt zo'n 20 cm hoog.
De heide bloeit van juli tot en met september, maar vooral in de maand augustus ziet het nationale park er schitterend uit. Eind augustus is de Sallandse Heuvelrug namelijk op zijn mooist dankzij een paarse zee van bloeiende heide. Waar je ook heen kijkt, overal in het park bevindt zich een paarse gloed.
Heideplanten vind je vaak terug op duinen of andere zandgronden. Maar weinig landen kennen heide: Nederland, België, landen aan de kust in West-Europa, Groot-Brittannië en Ierland. Dit heeft met het klimaat te maken.
Teveel stikstof is slecht voor de natuur. Planten die van stikstof houden, zoals grassen, brandnetels en bramen, groeien extra hard. Zo verdringen ze kwetsbare planten. Stikstof is van zichzelf niet schadelijk voor mensen en de natuur.
Stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3) zijn schadelijk voor de natuur als er te veel van in de bodem of het water terechtkomt. Planten als bramen, brandnetels en gras gaan er harder door groeien en overwoekeren andere planten. Daardoor verdwijnen ook insecten, vlinders en vogels.
Geschikte locaties voor heideplanten
Ze kunnen zowel in de volle zon als in halfschaduw gedijen, maar vermijd het planten onder een dicht bladerdak of in de schaduw van een huis. Een open plek waar de wind vrij spel heeft, is ideaal om schimmelziektes te voorkomen.
Heide komt in een beperkt aantal landen voor. Behalve in Nederland en België ook in de kuststrook van West-Europa, Groot-Brittannië en Ierland. Het is een typische vegetatie die zich thuis voelt in streken waar een zeeklimaat heerst, met een hoge luchtvochtigheid en niet al te warme zomers en geen strenge winters.
Heideplanten bemesten
Om je heide van voldoende voedingsstoffen te voorzien, is compost of een meststof met lange werking in het voorjaar ideaal. Als alternatief kan je om de vier weken een portie vloeibare meststof aan het gietwater toevoegen.
Heideplanten zijn zuurminnende planten. Dit betekent dat ze minder geschikt zijn voor kleigrond en kalkrijke grond. Over het algemeen kunnen deze planten goed groeien op een wat drogere bodem. Maar ook heide heeft in hele droge periodes extra water nodig.
De bloeitijd van struikhei is van half juli tot half september. In het tweede deel van de zomer heb je dus de meeste kans om de heide in bloei te zien staan. Dankzij de nectar in de bloemen van de heideplanten komen er volop insecten voor in de zomermaanden. Denk daarbij aan vlinders, sprinkhanen en mestkevers.
Winterheide is meerjarig. Deze tuinplant geeft jarenlang kleur aan je tuin. Zeker als je zorgt voor een mooi plaatsje in de tuin.
Schapen worden niet zwaarder als ze in de regen staan. Dit komt omdat er in het wol van een schaap wolvet (lanoline) inzit.Door het wolvet gaat het water langs zijn vacht en blijft het niet zitten. Zo wordt het schaap niet nat.
Schapen zijn slimmer dan wij denken. Dit blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Cambridge. Individuele schapen kunnen niet alleen de gezichten van vrienden twee jaar lang onthouden, maar zijn ook in staat om slimme keuzes te maken en patronen te doorgronden.