Het volk woonde honderden jaren geleden langs de Nederlandse kust, in Duitsland en in Denemarken. Ook toen hadden ze al een eigen taal. Nu leven de Friezen vooral in hun eigen provincie Friesland. En daar blijven ze hun eigen taal spreken.
De 17 keuren en 24 landrechten van het Friese volk zijn tussen de 11e en 13e eeuw in het Oudfries geschreven, een Germaans dialect. Vanaf het moment dat hertog Albrecht van Saksen in 1498 besloot dat het Nederlands de bestuurstaal in Friesland moest worden, werd het Fries voornamelijk een gesproken taal.
Gronings, Brabants en Limburgs zijn dat niet. Waarom? Heel eenvoudig: Fries voldoet als enige van de regionale talen aan de gestelde eisen. Zo heeft het een duidelijke grammatica, is er sprake van historische ontwikkeling en vinden de sprekers zelf dat ze de taal Fries spreken.
Geschiedenis van de Friese taal
De oorsprong van de Friese taal ontstaat al rond het jaar 500 en werd onder andere gesproken in wat nu Nederland, Duitsland en Denemarken is. Vanaf de middeleeuwen (1150-1550) ontwikkelde het Fries zich steeds verder en kwamen er ook verschillende dialecten.
Net als de in Duitsland gesproken Noord-Friese dialecten en het Saterfries, stamt het huidige Fries af van het Oudfries. Deze taal vertoonde sterke overeenkomsten met het Oudengels, waarvan sommige nog steeds zijn terug te vinden in het moderne Fries.
De Friese talen werden in 2004 door ongeveer 612.000 mensen als moedertaal gesproken , voornamelijk in de Nederlandse provincie Fryslân (Friesland), en verder in het Duitse Noord-Friesland en Saterland.
Naar huidige inzichten stammen de tegenwoordige Friezen niet af van de Frisii van Tacitus, maar van landverhuizers uit de 5e en 6e eeuw die de kust van Nederland en Duitsland koloniseerden.
De Keltische wortels van de wereldtaal Engels, maar ook van het Fries. Het zijn voorbeelden van recente ontdekkingen op het gebied van de Keltische talen en cultuur.
Hoewel de Friezen traditioneel niet geassocieerd werden met de Vikingcultuur, heeft recent onderzoek uitgewezen dat ze nauwe banden hadden met de Noormannen . Er zijn bewijzen van Vikingnederzettingen en artefacten gevonden in de hele regio.
De overheersende taal in het gebied dat nu Nederland is, was toen nog Fries. Nederlands is dus eigenlijk een importtaal. Migratiestromen uit het zuiden namen de taal mee en drongen het Fries terug richting het noorden.
Hoewel het Fries ongeveer 300 jaar na het einde van de Oudfriese periode nauwelijks als geschreven taal werd gebruikt, is er in de moderne tijd een opleving geweest in het West-Friese gebied . De taal wordt nu gebruikt in de scholen en rechtbanken in de provincie Friesland. Er is ook een Friese Academie.
Het Engels en Fries zijn nauw verwant aan elkaar. Toch is daar tegenwoordig niet zoveel meer van te merken, afgezien van een aantal woorden. Maar het Oudfries en het Oudengels lijken wél veel op elkaar. Bremmer: “Er zijn veel fonologische overeenkomsten tussen het Oudfries en Oudengels.
De letters Q en X komen niet voor in authentieke Friese woorden. De Q en X worden alleen gebruikt bij het schrijven/uitspreken van leenwoorden. Zowel in Nederland als in Duitsland wordt er Fries gesproken.
Natuurlijk heette Friesland vroeger ook Vriesland, observeerde toen iemand. Er waren in 2007 72 mensen die Van Vriesland heetten, en niemand heette Van Friesland. Ook Frankrijk zie je in die oude vormen vaak gespeld als Vrankrijk.
De reden om Fries te leren is dit: het is de levende taal die het dichtst bij Engels staat, en als zodanig is het heel eenvoudig te leren . Als je een beetje aanleg hebt voor het leren van talen (en vooral als je ook Nederlands, Duits of Deens hebt gestudeerd), zul je Fries waarschijnlijk heel gemakkelijk oppikken.
Volgens schattingen in het meest recente wetenschappelijk onderzoek, kan 95% van de inwoners van Friesland het Fries goed of redelijk verstaan.
Nederland. Het algemene geloof is dat de Nederlanders een mix zijn van Friezen, Saksen en Franken . Onderzoek heeft zelfs aannemelijk gemaakt dat de autochtone bewoners van de regio een mix waren van pre-Germaanse en Germaanse bevolkingsgroepen die in de loop van de tijd waren samengekomen op de belangrijkste delta…
Natuurlijk stroomt er ook Vikingbloed door mijn aderen. Die Vikingen vestigen zich in de jaren 800 – 1100 bij hun ontdekkings- en handelsreizen, plunderend door heel Europa en nog verder. Bijna de helft van de Nederlanders heeft Scandinavisch bloed.
De Friezen zijn een Germaanse etnische groep die historisch gezien delen van de kustgebieden van Nederland, Duitsland en Denemarken bewoonde. Ze hebben een rijke culturele geschiedenis en een aparte taal die overeenkomsten vertoont met zowel het Nederlands als het Engels.
Koese (slapen), halje-trawalje (haastig, onverwachts) , ferrinnewearje (vernielen), manjefyk (magnifiek). Oefriese woorden zou je zeggen. Mis. Hoewel ze Fries klinken, hebben deze woorden een hele andere oorsprong: het Frans.
De Friezen (/ˈfriːʒənz/) zijn een etnische groep die oorspronkelijk uit de kustgebieden van Nederland, Noordwest-Duitsland en Zuid-Denemarken kwam , en tijdens de Vroege Middeleeuwen uit de noordwestelijke kustzone van Vlaanderen, België.
De eerste bewoners van de Fries-Groningse kleigebieden komen waarschijnlijk merendeels uit Noordwest Nedersaksen, namelijk uit het gebied tussen de benedenloop van de Eems en de Weser (Eems/Weser kolonisten 600 - 400 v.C.).
In grote lijnen gaat het erom dat je een 'echte' Fries bent als de hele zin, in het Fries dus, zonder fouten kan opdreunen. Andere varianten van deze uitspraak zijn: Bûter, brea en brune sûker (bruine suiker) wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries.
De term "fries" is afkomstig van het Latijnse "frīsum", wat een band of een horizontale strook betekent. Architectonisch fries: Een deel van het entablement in de klassieke architectuur, gelegen boven de architraaf en onder de kroonlijst. Het kan eenvoudig zijn of versierd met reliëfsculpturen .
Dat was van 1515 tot 1524. In 1581 werd Friesland weer zelfstandig en ging samenwerken in de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden. In 1795 werd Friesland een provincie van de Bataafse Republiek. Vanaf 1815 was het een provincie in het Koninkrijk der Nederlanden.