De nadelen van sojaproteïne: Beperkte aanwezigheid van aminozuur methionine. Kan allergieën en kruisallergieën veroorzaken. Bevat structureel gelijkende stoffen als het vrouwelijke hormoon oestrogeen.
De peulvrucht soja is rijk aan tal van componenten die ons kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Hij bevat onverzadigde vetten en zit boordevol pectine, een soort voedingsvezel die de slechte cholesterol (LDL) verlaagt. Soja is ook rijk aan plantaardige eiwitten die de cardiovasculaire gezondheid verbeteren.
Langdurige blootstelling aan oestrogeen zou kunnen leiden tot borstkanker en daarom wordt inname van soja-supplementen bij hormoongevoelige borstkanker in elk geval afgeraden. Maar bij niet-hormoongevoelige borstkanker zou het consumeren van enkele sojaproducten per dag juist gunstig zijn.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
De meeste vleesvervangers hebben sojabonen als belangrijkste grondstof. Daar zitten hoogwaardige eiwitten, ijzer en vitamine B1 in, en dat maakt soja een goed alternatief voor vlees. Ook qua textuur komt soja – vooral in combinatie met tarwegluten – behoorlijk dicht bij echt vlees in de buurt.
De meeste sojaproducten van Alpro zijn arm aan verzadigde vetten, bevatten voldoende onverzadigde vetten, zijn een goede bron van hoogwaardige eiwitten, vitamine B2, B12 en D, en leveren calcium in dezelfde hoeveelheid en met een vergelijkbare biobeschikbaarheid als zuivel.
Plantaardige melk
Er zijn een paar dingen waar je op moet letten: "In tegenstelling tot koemelk bevat sojamelk van nature geen vitamine b2 en b12 en calcium. Om toch van de gezondheidsvoordelen te genieten, kun je op de verpakking kijken of deze twee nutriënten achteraf zijn toegevoegd aan de drink.
Oestrogeen is verantwoordelijk voor geslachtskenmerken bij vrouwen, vergroting van borsten, baarmoeder en vagina, verbreding van de heupen, een hogere stem en vrouwelijke lichaamsvet. Oestrogeen wordt zowel door mannen als vrouwen geproduceerd en speelt bij beiden een belangrijke rol.
Conclusie: eet soja liever direct
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten – dus in plaats van via de koe die het als voer heeft opgepeuzeld – is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten.
Melk kun je door sojadrink vervangen, mits er calcium en vitamine B12 aan toegevoegd is. Van alle zuivelvervangers is sojadrink wat betreft voedingswaarde de beste vervanger. Het lijkt op die van halfvolle melk wat betreft eiwit en energie. Calcium, vitamine B2 en B12 worden vaak toegevoegd en soms ook vitamine D.
Om geen last te krijgen van de risico's wordt het aangeraden om soja niet te veel te consumeren. Een dosis van twee porties soja per dag wordt als veilig gezien. Een glas sojamelk (van 200-250ml), een kwart blok tofu of een halve kop tempé en sojabonen worden als één portie gezien.
Teveel soja kan zorgen voor intolerantie en daarmee huidproblemen. Ook lijkt de samenstelling van soja veel op het vrouwelijke hormoon oestrogeen, iets dat bij sommige mensen net zoals de anticonceptiepil op basis daarvan juist voor acne zorgt. Helaas is soja dus niet voor iedereen de perfecte vervanger voor zuivel.
Wel is het goed rekening te houden met soja, want dat bevat een hormonale stof die de werking van de schildklier mogelijk kan vertragen. Hoewel niet bewezen, is het voor mensen met een vertraagde schildklierwerking verstandig terughoudend te zijn met het gebruiken van soja. Zo adviseert ook het RIVM.
Amandelmelk, rijk aan gezonde voedingsstoffen
Wat betreft voedingsstoffen wijkt amandelmelk af van koemelk en de meest klassieke melkvervanger sojamelk. Amandelmelk bevat minder calorieën en veel minder eiwitten. Het kleine percentage aan vet in de melkvervanger omvat gezond, onverzadigd vet.
Tachtig procent van de wereldwijd geproduceerde soja – een belangrijke grondstof voor veevoer – is genetisch gemodificeerd. Als er genetisch gemodificeerde organismen gebruikt zijn in voedingsmiddelen, wordt dat vermeld op de verpakking.
Zodra we opgewonden raken worden de hormonen oxytocine en vasopressine in hoog tempo aangemaakt. Deze stoffen zorgen ervoor dat de partners zich verbonden voelen, wat uiterst belangrijk is in een gezonde relatie. Oxytocine heeft ook een rustgevende werking.
Normaal gesproken moeten vrouwen minstens dubbel zoveel 2-OH oestron maken als 16-OH oestron. Als die verhouding niet meer klopt, of als er zelfs meer 16-OH oestron dan 2-OH oestron wordt gemaakt draagt dit bij aan oestrogeendominantie. Het gaat dus niet alleen om de aanmaak van oestrogenen maar ook om de afbraak.
Maar sommige stoffen uit voeding kun je als vrouw extra goed gebruiken, denk aan plantaardig oestrogeen. Dit noemen we fyto-oestrogenen. Deze komen voor in diverse groenten (zoals asperges, peulvruchten, groene paprika, broccoli), vruchten (appelen en peren) en granen (tarwe).
Sojadrink is niet slecht voor je, maar alleen als er minder dan 6 gram suiker per 100 gram zit én er voldoende calcium en vitamine B12 is toegevoegd. Dan staat het in de Schijf van Vijf. Sojadrink met minder dan 6 gram suiker per 100 gram past dus – afhankelijk van hoeveel je drinkt – in een gezond voedingspatroon.
Qua voedingswaarde scoren sojamelk, amandelmelk en havermelk het beste. Rijstmelk scoort het slechtst, met weinig vitaminen en mineralen en relatief veel calorieën en suikers. Kijkend naar eiwitten steekt sojamelk met kop en schouders boven de andere plantaardige melken uit.
Soja is rijk aan eiwit, onverzadigd vet en bevat ijzer en vitamine B1. Wil je geen of minder koemelk drinken? Dan levert sojadrink met toegevoegd calcium en vitamine B12 een deel van de voedingsstoffen die je normaal uit koemelk haalt.
Griekse yoghurt bevat een scala aan gezonde ingrediënten. Deze qua structuur stevige yoghurt is rijk aan vitamine A, B2, B12, de mineralen kalium, calcium, magnesium en fosfaat en eiwitten.
In yoghurt met kokossmaak op basis van soja zit wat meer vet en calorieën dan in gewone magere yoghurt. Bij yoghurtachtige producten op basis van kokosmelk, soja of andere plantaardige ingrediënten is het belangrijk dat er voldoende eiwit in zit en dat er calcium en vitamine B12 is toegevoegd.
Veel soja stimuleert dus de oestrogeen aanmaak in het lichaam, maar het kan deze ook verstoren. Volgens onderzoek heeft een verstoring effect op de menstruatiecyclus, maar zou het ook de schildklierfunctie beïnvloeden en zo vermoeidheid en futloosheid aanwakkeren.