Liegen heeft te maken met de fase waarin je kind zit (zijn ontwikkeling) of met een bepaalde angst. Bijvoorbeeld omdat je kind bang is voor straf of afkeuring. Je kind wil dan door te liegen een straf voorkomen. Of je kind is erg onzeker en doet zichzelf anders voor dan het is.
Geef je kind het voordeel van de twijfel. Als hij of zij echt een leugen heeft verteld, geef hen dan een manier om die leugen terug in te trekken. Praat daarna over wat er gebeurd is, en wat ze de volgende keer kunnen doen als ze in de verleiding komen om te liegen. Zoek de reden achter de leugen.
Liegen: wie, waarom en waarover? Volgens 'De Leugenacademie' liegen mensen om er zelf beter van te worden of omdat ze aardig gevonden willen worden. Ook zaken als geld en aanzien zijn een belangrijke reden (2). Mannen schijnen drie keer zo vaak te liegen als vrouwen (3).
Wanneer je peuter je dus een leugentje op de mouw speldt, bedenk dan dat hij niet bewust probeert je te misleiden. Opzettelijk liegen kan je kindje pas vanaf een jaar of 6. Meestal doet je kind dit dan om straf te ontlopen.
Liegen heeft te maken met de fase waarin je kind zit (zijn ontwikkeling) of met een bepaalde angst. Bijvoorbeeld omdat je kind bang is voor straf of afkeuring. Je kind wil dan door te liegen een straf voorkomen. Of je kind is erg onzeker en doet zichzelf anders voor dan het is.
Herken afwijkingen. Wanneer iemand zich 'anders' dan zijn basishouding gedraagt, is dat een teken dat de ander aan het liegen is. Uitingen hiervan noemt onderzoeker Van Edwards 'hotspots'. Het zijn gedragingen en tics die wijzen op leugenachtig gedrag, maar waar de leugenaar zich niet van bewust is.
Pathologisch liegen is de onbedwingbare drang om te liegen. Veel mensen vertellen weleens een leugen, bij kinderen is er ook vaak sprake van fantasie. Pas als liegen tot ernstige problemen leidt in de omgang tussen de leugenaar en zijn omgeving is sprake van pathologisch ofwel ziekelijk gedrag.
Pseudologica fantastica is chronisch, excessief liegen dat onderdeel is geworden van iemands persoonlijkheid. Bij pseudologica fantastica is de patiënt niet uit op gewin en is er geen motivatie om de rol van zieke op zich te nemen.
Volgens dit onderzoek wennen onze hersenen niet alleen aan omgevingsfactoren zoals het tikken van een klok, maar ook aan eigen immoreel gedrag, zoals liegen. Bij een eerste leugen, zo werd met fMRI-scans vastgesteld, reageert het emotionele centrum van ons brein, de amygdala, nog hevig.
De meeste mensen voelen zich extra gespannen als ze liegen, waar ook hun lichaam op reageert. Hartkloppingen, zweten, misschien trillen – dezelfde reacties als je bij angst hebt. Dat is natuurlijk omdat je bang bent dat je leugen wordt doorzien.
Een pathologische leugenaar heeft een stoornis waardoor diegene telkens leugens vertelt. Pathologisch is afgeleid van pathologie, dat 'ziekteleer' betekent. Een pathologische leugenaar kan het liegen niet laten omdat zo iemand aan een psychische stoornis lijdt. Het liegen is dwangmatig (geworden).
Het aantal leugens neemt tussen mensen af naarmate ze elkaar beter leren kennen. Je kunt ook liegen tegen jezelf, om je bijvoorbeeld te beschermen tegen harde waarheden. Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld kankerpatiënten die een positieve instelling hebben door te liegen, langer leven.
Waarom zitten pubers graag de hele dag op hun kamer? Voor je puber is zijn kamer de plek waar hij alleen kan zijn. Daar heeft hij privacy om zijn emoties en gedachten te ordenen, ruzies te overdenken, plannen te maken of gewoon ongestoord te dagdromen.
Omdat liegen je gemakkelijker afgaat dan de waarheid vertellen, is het moeilijk om hiermee te stoppen. Het liegen kan er echter voor zorgen dat je vrienden, familieleden en je werkgever je niet meer vertrouwen en je verlaten. Daarom is het van belang om hier iets aan te doen en weer een oprecht persoon te worden.
Probeer erachter te komen waarom je kind heeft gestolen en praat daarover. Zeg dat stelen niet de manier is om dit op te lossen. Leg uit waarom je kind niet mag stelen: wijs op de negatieve gevolgen voor de ander en hoe je kind het zelf zou vinden als er iets van hem wordt gestolen. Geef altijd een passende straf.
Mensen met een pathologisch ziektebeeld zoals een narcistische persoonlijkheidsstoornis, kenmerken zich door een gebrek aan geweten en empathie. Deze mensen liegen pathologisch (pseudologica fantastica) en manipuleren altijd, overal en iedereen. Zij liegen zelfs over triviale dingen, ook tegen zichzelf.
Het gedrag is nerveus
Vaak gaan ze sneller praten en kunnen gaan zweten. Echter vaak zie je bij narcisten dat deze dermate geslepen zijn in hun gedrag dat het liegen ze gemakkelijk afgaat. Vaak zonder enig blikken of blozen liegen ze recht in je gezicht.
Een pathologisch leugenaar liegt zeer regelmatig, over van alles. Hij - of zij - weet wel dat hij liegt, maar op den duur gaat hij in zijn eigen verhalen geloven. Vaak zijn het heel gedetailleerde, fantasierijke leugens, die ergens te mooi zijn om waar te zijn.
Liegen, dingen expres geheim houden
Maar over andere dingen liegen en niet eerlijk zijn, kan nog veel erger zijn dan één keer een wippie buiten de deur. Zeker als het vaak gebeurt, die dingen achterhouden voor de ander. Van financiële ellende en nare gedachtes tot aan angsten, depressies, dromen, wensen, ambities.
“Mensen die bang zijn om te liegen, beginnen ook vaak met hun vingers te friemelen of tikken. Net zoals een leugenaar vaak de hals aanraakt, krabt aan de nek en de boord van zijn overhemd of das losmaakt”, stelt Glass. “En als hij de hand voor de mond doet, betekent dat vaak dat hij niet alles vertelt.”
Aan de zijkant nek krabben
Als we ons ongemakkelijk voelen, maken we vaak een wrijvende beweging aan de zijkant van onze nek. Mensen die liegen, maken een krabbende beweging op die plek. Deze beweging duidt op een combinatie van ongemak, stress en nadenken.