Stof veroorzaakt doorgaans schade aan de longen en het ademhalingsstelsel, maar sommige soorten stof kunnen ook kanker veroorzaken. De voornaamste aandoeningen wegens inademing van gevaarlijk stof zijn: Goedaardige pneumoconiose.
De stofdeeltjes kunnen de longblaasjes beschadigen en zo een ontsteking veroorzaken. Vaak zal die het gevolg zijn van ROS, (Reactive Oxygen Species, chemisch reactieve stoffen die zuurstof bevatten), waardoor het DNA beschadigd kan worden en ook het celmembraan. Daardoor kunnen de cellen dan weer afsterven.
De lucht in huis is een mengsel van allerlei stoffen. De meeste zijn onschadelijk, zolang de concentratie laag blijft. Hopen de stoffen zich op, dan groeit het risico op luchtwegklachten, allergieën en ziekten zoals longkanker. Daarom is luchtverversing belangrijk: dat houdt de concentraties zo laag mogelijk.
Voor gezonde mensen kan een gewone hoeveelheid stof geen kwaad. Voor mensen met longaandoeningen wel. Gaat het om fijnstof in huis? Dan loopt u een groot risico op gezondheidsproblemen, dus het is belangrijk om daar onderzoek naar te laten doen.
Het inademen van stof kan leiden tot gezondheidsklachten. Wat begint met onschuldig lijkende klachten als prikkeling van de luchtwegen, niezen en hoesten, kan overgaan in ernstiger en chronische klachten als bronchitis, benauwdheid, astma of een verminderde longcapaciteit. Zorg dat je zo min mogelijk stof inademt.
Onze longen zijn erop gebouwd om al dat stof te verwerken. De grootste stofdeeltjes worden in de neus of luchtpijp al tegengehouden door piepkleine haartjes. Dan komen de deeltjes terecht in snot of speeksel. Dat verliest u door het door te slikken of het uit te spugen.
Hoewel de longen een zelfreinigende cyclus hebben, kan het goed zijn om je longen te ontgiften, zodat ze zichzelf optimaal kunnen herstellen. Het is gebleken dat zelfs bij rokers die al jaren gestopt zijn nog steeds sporen van beschadigingen aan de longen te vinden zijn.
Een stoflong ontstaat door inademing van stofdeeltjes zoals steenstof, metaaldeeltjes en asbest. De ziekte komt vooral voor bij mensen die in een stoffige omgeving werken, zoals mijnwerkers, metaalarbeiders, steenhouwers (silicose), bouwvakkers of bij mensen die vroeger veel met asbest hebben gewerkt (asbestose).
Langdurige blootstelling aan fijn stof
Longkanker en chronisch, obstructieve longziekte (COPD), vermindering van de longfunctie, verergering (en ontstaan) van astma (vooral bij kinderen), toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid.
Stof komt sneller tot ontwikkeling bij (te) droge lucht. Verminder stof van buiten. Bijvoorbeeld met borstels onder de deur en een goede droogloopmat, voorkomt u veel stof in huis. Borstel huisdieren regelmatig en probeer ze zo min mogelijk zand en vuil mee naar binnen te laten nemen.
Het lijkt wel alsof er nergens in huis zoveel stof tevoorschijn komt als in de slaapkamer. Of lijkt dat niet alleen zo? Dat dus, want in de slaapkamer ontstaat doorgaans meer stof dan elders in het huis. Dat komt omdat stof deels van je (gedragen) kleding afkomt en het bed vaak ook een grote bron van stof is.
Fijnstofdeeltjes kleiner dan 0,01 millimeter komen na het inademen diep in de longen terecht. Ze brengen in de longen een ontstekingsreactie op gang. Dit kan leiden tot: luchtwegklachten, zoals een astma-aanval, benauwdheid of hoesten.
Tips tegen luchtverontreiniging
Laat de auto wat vaker staan en neem voor korte ritten de fiets en voor langere de trein. Zo verminder je de uitstoot van ongezonde stoffen. Kijk op Fiets, OV of auto. Bij houtstook komt er veel fijnstof in de lucht.
De voornaamste symptomen zijn een irriterende hoest en kortademigheid. Eerst treedt deze op bij zware, en nadien ook bij lichte inspanning en zelfs in rust. Soms is de ademhaling piepend of reutelend.
Het is niet bekend hoeveel mensen sterven aan de gevolgen. Het RIVM schat het aantal op 7.000 tot 12.000 doden per jaar. Volgens longartsen verkort fijnstof het leven van Nederlanders met 13 maanden.
Jaarlijks sterven wereldwijd zeven miljoen mensen aan de gevolgen van luchtvervuiling.
Ultrafijnstof en roet zijn het meest schadelijk voor de gezondheid. Deze dringen het makkelijkst door tot diep in de longen, blijven daar zitten en richten schade aan. Dit is een gevaar voor gezonde en ongezonde longen. Ze dringen door tot in de bloedbaan waardoor je gevaar loopt op hart- en vaatziekten en dementie.
De keuken is zelfs in opgeruimde, schoongemaakte huizen vaak de smerigste plek. Bovendien bevinden zich hier naar verhouding veel bacteriën die mensen ziek kunnen maken, zoals de e. coli-bacterie die u wellicht ook kent als de poepbacterie. Daarvan kunnen mensen onder andere diarree krijgen.
Allergische neusklachten ontstaan door een stof waar iemand allergisch voor is (een allergeen). U kunt last hebben van een loopneus, verstopte neus, niezen en jeuk in de neus. Ook roodheid van de ogen, extra tranen of jeuk van de ogen komen voor. Een andere naam voor allergische neusklachten is allergische rhinitis.
"En als je twintig jaar lang een pakje per dag rookt, dan heb je twintig packyears", legt longarts Dekker uit. "Rook je die twintig jaar twee pakjes per dag, dan heb je veertig packyears. En vanaf twintig packyears beginnen de risico's op kanker te komen."
De longfunctietest kan bij je huisarts worden uitgevoerd, maar ook in het ziekenhuis, of een speciaal laboratorium. Een longfunctietest is een soort blaastest. Deze wordt ook wel spirometrie genoemd. De arts weet door deze test hoe goed je longen werken en of er sprake is van vernauwing van je luchtwegen.
Dertig à veertig jaar later komen de gevolgen tot uiting.” Volgens de longarts ontstaan de eerste adem- en hoestklachten geleidelijk, waardoor ze niet direct opgemerkt worden. “Roken is een sluipmoordenaar.” “Door roken ontstaat er een chronische ontsteking van de luchtwegen, waardoor er meer slijm wordt aangemaakt.