BARNEVELD In de supermarkten zijn sinds eind vorige week gaten ontstaan in de schappen zonnebloemolie en frituurvet. Door de oorlog in Oekraïne is de levering van deze producten gestagneerd. In sommige winkels gaan flessen olie en vet daarom op rantsoen.
Oorlog en droogte
Dat u de olie in uw friteuse vandaag maar moeilijk kan verversen, is een gevolg van de oorlog in Oekraïne. Rusland en Oekraïne zijn verantwoordelijk voor zo'n 75 procent van de wereldexport van zonnebloemolie, en die wordt nu net het vaakst gebruikt voor frituurolie.
De tekorten worden veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne. Dat land is een grote producent van plantaardige olie. "Twee derde van de zonnebloemolie die hier in de winkels ligt, komt daar vandaan", zegt een woordvoerder van het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL).
Frituurolie, zonnebloemolie of frituurvet kopen bij 4UStore? Zoals eerder aangehaald kan je bij 4UStore frituurvet kopen. Hiernaast vind je bij 4UStore ook frituurolie.
Belangrijke factoren zijn de oogst die niet (goed) lukt en het transport dat een lastige opgave is ten tijden van oorlog. "Ook de mensen in de productie zijn van groot belang voor het realiseren van zonnebloemolie", vertelt Martis aan Hart van Nederland.
"Er zijn nog wel voorraden in Nederland, maar het is niet veel meer. We verwachten dat je over een aantal weken geen zonnebloemolie meer kan kopen." Dat is volgens hem geen reden tot paniek: "Er zijn voldoende alternatieven. Zoals koolzaadolie, slaolie en olijfolie.
De oorlog in Oekraïne leidt ook tot grote tekorten van biologische grondstoffen voor diervoeders. De sector heeft bij de Europese Unie een derogatie aangevraagd zodat pluimveebedrijven en varkensbedrijven 5 procent gangbaar eiwitrijk veevoer mogen bijmengen in biologisch voer.
BARNEVELD In de supermarkten zijn sinds eind vorige week gaten ontstaan in de schappen zonnebloemolie en frituurvet. Door de oorlog in Oekraïne is de levering van deze producten gestagneerd. In sommige winkels gaan flessen olie en vet daarom op rantsoen.
Dat de voorraden opraken, komt door de oorlog in Oekraïne. Het land is normaliter een grote producent van plantaardige olie. Als de voorraden weg zijn, zullen de schappen in de supermarkten leegraken. Voedingsmiddelenproducenten moeten op zoek naar alternatieven.
De prijs van eetbare oliën als palmolie en zonnebloemolie stijgt hard door de oorlog in Oekraïne, droogte en exportbeperkingen. De prijs van palmolie, de basis voor veel producten, is verdubbeld, terwijl zonnebloemolie en sojaolie 50 procent duurder zijn geworden.
Zo is twee derde van alle zonnebloemolie die Nederland invoert, afkomstig uit Oekraïne. Er komt nu nog wel wat ons land binnen, maar veel minder dan voorheen, zegt Frans Claassen, directeur bij MVO, de ketenorganisatie voor oliën en vetten.
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Zonnebloemolie kan gevaarlijke transvetten bevatten. Plantaardige oliën, waaronder zonnebloemolie, zijn hoog in essentiële omega-6 vetzuren waardoor de broodnodige balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren in het lichaam wordt verstoord.
De lichtgele olie wordt vooral gebruikt om in te bakken en braden. In combinatie met andere plantaardige oliën, zoals koolzaadolie, sojaolie of lijnzaadolie, wordt het ook gebruikt als slaolie, frituurolie of om margarine mee te maken. Zonnebloemolie wordt ook vaak gebruikt voor het maken van margarines.
"Er is nog steeds sprake van schaarste", aldus directeur Frans Claassen van MVO. "Ook is een deel van de zonnebloemolie die nu toch uit Oekraïne komt, niet bewerkt. Dat moet dan alsnog gebeuren, wat leidt tot hogere kosten. En er zijn handelaren in het gat gesprongen.
Productie. In 2014 was de wereldwijde productie van zonnebloemolie 15,8 miljoen ton. De grootste producent was Oekraïne met 4,4 miljoen ton, gevolgd door Rusland (4,1 miljoen ton), Argentinië (0,9), Bulgarije (0,8) en Turkije (0,7).
Alternatieven voor bakken
Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven. Ook palmolie (palmvet) en kokosolie kunnen worden gebruikt, maar die bevatten veel verzadigd vet. Daarnaast is palmolie allesbehalve duurzaam.
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, dat een grote producent van plantaardige olie is. 'We gaan dat op twee manieren merken', stelt een woordvoerder van de brancheorganisatie. 'Ten eerste zal het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg raken. ' Daarnaast zal zonnebloemolie ook uit allerlei producten verdwijnen.
Olie met een neutrale smaak
Maar nu het schaars is, gebruiken we arachideolie. Dat is wat duurder, maar wel neutraal: geur- en smaakloos." Voor het frituren gebruikt Ignacio frituurvet, een blend van oliën die bij supermarkten te koop is in grote flessen van 3, 4 of 5 liter.
Waarom ontstaat er een tekort aan Smeerolie? Smeerolie bestaat een basis olie en een pakket aan additieven. Die additieven geven bepaalde eigenschappen mee aan de smeerolie. Zo kunnen ze negatieve eigenschappen verminderen denk aan anti oxidant of eigenschapppen versterken dan aan anti slijtage eigenschappen zoals EP.
Zonnebloemolie is bij ons niet te betalen", zegt Guro Kirimoo. "Voorheen reden we ervoor naar Belgie en Duitsland, maar daar betaal je 1,05 euro per fles. In Nederland is de prijs (0,79 euro) veel beter." Volgens Kirimoo is het een lucratieve business om de flessen olie in Oost-Europa vervolgens te verkopen.
In grote delen van Duitsland zijn er tekorten aan zonnebloemolie, waarvan Oekraïne en Rusland voor de oorlog de grootste leveranciers waren. Veel supermarkten en groothandels in Duitsland zijn daardoor nu slecht bevoorraad en de zonnebloemolie wordt per afnemer gerantsoeneerd, zodat er niet kan worden gehamsterd.
Rusland en Oekraïne zijn grote exporteurs van tarwe en graan. Dus stijgen de prijzen door de oorlog. Landbouweconoom Koos Gardebroek voorziet vooral problemen voor Nederlanders met een kleine portemonnee: 'Het kan oplopen tot honderden euro's per jaar.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.