Volgens fotograaf Dolph Kessler is Friesland ongeveer de kleinste geografische eenheid die je nog een 'land' kunt noemen. Het heeft onder meer een eigen taal, een eigen identiteit, eigen sporten en een eigen geschiedenis.
Nieuwste tijd. In 1814 werd Friesland een Nederlandse provincie, maar zonder de zelfstandigheid ten tijde van de Republiek.
De Frisii en de Friezen
Naar huidige inzichten stammen de tegenwoordige Friezen niet af van de Frisii van Tacitus, maar van landverhuizers uit de 5e en 6e eeuw die de kust van Nederland en Duitsland koloniseerden. Er is geen aantoonbaar bewijs voor continuïteit in de bewoningsgeschiedenis van het noorden van Nederland.
Fryslân. Op 1 januari 1997 werd de officiële naam van de provincie door de Friese Provinciale Staten veranderd van 'Friesland' in 'Fryslân'.
Friezen (mannelijk enkelvoud: Fries, vrouwelijk enkelvoud: Friezin of Friese) zijn de inwoners van de Nederlandse provincie Friesland of daaruit afkomstig, die zichzelf in meer of mindere mate beschouwen als onderdeel van een grotere Friestalige gemeenschap.
Typische Friese specialiteiten zijn ondermeer: Fryske Sûkerbôle (suikerbrood), Oranjekoeke (oranjekoek), Drabbelkoeken uit Sneek, Fryske dúmkes, het biertje Us Heit en natuurlijk de enige echte Sonnema Beerenburg of conculega Weduwe Joustra uit Sneek. Heerlijk na een doorwaaide dag op het water.
Hallo zeggen
Nederlands: Hallo, hoe gaat het? Fries: Hoi, hoe giet it? In de ochtend kun je zeggen 'goemoarn' (goedemorgen), in de middag kun je zeggen 'goemiddei (goedemiddag) en in de avond kun je zeggen 'goejûn' (goedenavond).
De Friese taal
De 17 keuren en 24 landrechten van het Friese volk zijn tussen de 11e en 13e eeuw in het Oudfries geschreven, een Germaans dialect. Vanaf het moment dat hertog Albrecht van Saksen in 1498 besloot dat het Nederlands de bestuurstaal in Friesland moest worden, werd het Fries voornamelijk een gesproken taal.
De Friese taal wordt door de meeste Friezen gesproken en begrepen. Het Fries is een van de officiële talen van Friesland. Leer een paar woordjes Fries en verras de locals. Ook de steden en dorpen hebben vaak twee namen: één in het Fries en één in het Nederlands.
De Friezen zijn een trots volk, ze zijn vaak koppig en standvastig (blijven bij hun ideeën). Zo worden Friezen vaak omschreven. Ook zijn ze vaak blond van haarkleur, hebben ze vaak een lichte oogkleur en zijn ze lang van gestalte.
De oorspronkelijke Friese taal wordt aangeduid als Oudfries. Deze taal werd gesproken in de periode van ca. 1100 tot 1575. Er zijn uit deze periode Oudfriese teksten uit het gebied van het hedendaagse Friesland, Groningen en Oost-Friesland, voornamelijk wetsteksten en notariële acten, bekend.
Het Fries is een West-Germaanse taal (vgl. hierbij de karakterisering van de Germaanse taalfamilie) die door ongeveer 400 000 mensen in de provincie Friesland wordt gesproken. Het is nauw verwant met het Nederlands maar vertoont ook een aantal frappante overeenstemmingen met het Engels, vooral op lexicaal niveau.
Friezen horen bij het geheel: bij de natiestaat, bij Nederland dus. Maar ze horen ook bij iets specifieks: hun eigen regio, hun eigen Friesland.
Friesland is de Nederlandse aanduiding van de provincie; Fryslân is de Friese naam. Sinds 1997 is Fryslân de officiële naam.
Zo is Leeuwarden wel veruit de grootste plaats in Friesland maar komt Drachten op de tweede plaats met bijna 45.000 inwoners, Sneek op de derde plaats en Heerenveen op de vierde plaats met bijna 30.000 inwoners.
Ik word niet anders bekeken door Friezen, hoewel sommigen het raar vinden dat ik mijzelf wel een Fries noem maar naast heit (papa) en mem (mama) eigenlijk geen andere Friese woorden gebruik.
Fries in het onderwijs
Scholen moeten verplicht het Fries als vak aanbieden. Behalve als de provincie Fryslân een school (gedeeltelijke) toestemming heeft gegeven om geen Fries te geven. Verder mogen Friese scholen het Fries naast het Nederlands ook als voertaal in het onderwijs gebruiken.
Het Westerlauwers Fries wordt geschreven met het Latijnse schrift, maar het Fries heeft maar 24 letters terwijl het klassiek Latijnse alfabet er 26 heeft. De Q en de X worden in de hedendaagse spelling van het Fries niet gebruikt. In Friese woordenboeken komen de I en de Y op dezelfde plaats.
De tekst 'Maltho thi afrio lito' ('Ik maak je vrij, halfvrije'), uit een wetboek uit de zesde eeuw wordt over het algemeen beschouwd als de oudste Oudnederlandse zin. Daaruit kun je concluderen dat de Nederlandse taal veel eerder bestond dan de Friese.
Ruim een op de tien Nederlanders spreekt thuis een van de erkende regionale talen. Nedersaksisch komt het meest voor (5 procent), gevolgd door Limburgs (3 procent) en Fries (2 procent).
jongen in Fries. In Fries betekent jongen: jonge, Jonge (we hebben 2-vertalingen gevonden). Er zijn minimaal 177 voorbeeldzinnen met jongen .
Ook woorden met miegen 'urineren' – vooral in het noordoosten van Nederland bekend – horen in deze groep thuis: mieghimmel, pismieger, miegemp, enz. Nochtans heeft dat mierenzuur niets met urine te maken.
West: Engels: daughter (Angelsaksisch: dohtor), Duits: Tochter, (Oudhoogduits: tohter), Fries: dochter (Oudfries: dochter)