Er zijn goede redenen om de RCT-methode als gouden standaard te beschouwen voor medisch onderzoek bij patiënten. Bij een RCT worden patiënten willekeurig verdeeld ('gerandomiseerd') over twee onderzoeksgroepen: een zogeheten interventiegroep en een controlegroep.
Een randomised controlled/clinical trial (RCT) is een interventiestudie (controlled clinical trial) waarin de onderzoekspopulatie op aselecte wijze wordt verdeeld in een interventiegroep en een controlegroep. RCT's worden beschouwd als de beste onderzoeksmethode om een hypothese te testen.
Door gebruik van een controlegroep en randomisatie worden RCT's gezien als een van de beste methodes om bewijs te vinden voor de effectiviteit van een behandeling, sterker dan bijvoorbeeld een cohortonderzoek, waarbij een controlegroep ontbreekt.
Vaak wordt er een selectie gemaakt naar bijvoorbeeld leeftijd, andere behandelingen die de persoon krijgt, bijkomende pathologie, etc. Een ander kenmerk is de blindering, het liefst dubbele blindering. Hierbij weet de proefpersoon niet of hij/zij een “echte” of placebo c.q. controle-behandeling krijgt.
In een observationele studie wordt de keuze voor een behandeling, onafhankelijk van de onderzoekers, bepaald door zorgverleners in de (gangbare) medische praktijk. Hoe en waarom voor een bepaalde behandeling is gekozen, zijn factoren waarop onderzoekers geen invloed hebben.
Bij een RCT worden patiënten willekeurig verdeeld ('gerandomiseerd') over twee onderzoeksgroepen: een zogeheten interventiegroep en een controlegroep. De interventiegroep krijgt bijvoorbeeld een medicijn (met werkzame stof) en de controlegroep een placebo: een medicijn zonder werkzame stof.
Bij cross-sectioneel onderzoek verzamel je data van veel individuen op één moment in de tijd. Je observeert variabelen zonder ze te beïnvloeden. Onderzoekers op het gebied van economie, psychologie, geneeskunde, epidemiologie kiezen vaak voor een cross-sectioneel design.
Een cohortonderzoek kan ook retrospectief worden uitgevoerd, indien zowel de determinant als de uitkomstmaat al hebben plaatsgevonden, maar waarbij de cohorten ingedeeld zijn naar de determinant, en niet naar de uitkomstmaat zoals in een patiënt-controleonderzoek (zie volgende paragraaf).
Bij een dubbel blind onderzoek zijn noch de onderzoekers noch de deelnemers aan het onderzoek op de hoogte van de toegewezen behandelingsvorm. Deze procedure wordt toegepast bij klinische studies om te voorkomen dat de uitkomst van het onderzoek wordt beïnvloed door kennis van de groep waarin een patiënt is ingedeeld.
Bij een open onderzoeksopzet zijn behandelaars en deelnemers op de hoogte van de toegewezen interventie of behandeling, dit in tegenstelling tot blind onderzoek.
Een systematisch review is een samenvatting van de literatuur over een specifiek onderwerp waarin op een transparante en gestructureerde wijze data verzameld en beschreven wordt om vertekening te voorkomen. Een systematische review kan kwalitatieve en/of kwantitatieve onderzoeken beschrijven.
Een klinisch onderzoek, klinische studie of klinische trial (Engels: clinical trial) is het testen van behandelingen of andere medische 'interventies' op menselijke proefpersonen. Zulke onderzoeken zijn bijvoorbeeld nodig om de werkzaamheid en veiligheid van (potentiële) nieuwe geneesmiddelen aan te tonen.
Blok randomisatie
Een blok krijgt een bepaalde grootte, bijvoorbeeld 4, 6 of 8 waarin beide studiearmen evenredig verdeeld zijn (voorbeeld ABAB of BAAB etc.). Na ieder blok heb je dus een gelijke verdeling over beide studiearmen. De blokgrootte is een veelvoud van het aantal studiearmen in de studie.
Controlled clinical trials zijn onderzoekingen die ten doel hebben bij groepen patiënten met een bepaalde, goed omschreven ziekte de effecten van verschillende behandelingen te vergelijken. Deze onderzoekingen worden volgens een bepaalde methode opgezet, uitgevoerd en geanalyseerd.
Een evidence-based guideline (oftewel: een richtlijn voor de klinische praktijk) is een systematisch opgestelde verklaring die aanbevelingen bevat om artsen, patiënten, zorgverleners of beleidmakers te helpen bij het nemen van beslissingen over passende gezondheidszorg in specifieke klinische omstandigheden met als ...
Blindering is een belangrijk aspect van elk uitgevoerd onderzoek om bewuste of onbewuste bias (vooringenomenheid) in de opzet en uitvoering van een klinisch onderzoek te vermijden en te voorkomen.
Bij enkele blindering (Eng: single blind) kennen de onderzoekers of de behandelaars wel de inhoud van de interventie, maar de patiënten of de deelnemers niet. Bij dubbele blindering (Eng: double blind) zijn noch de onderzoekers of de therapeuten, noch de deelnemers op de hoogte van de behandeling.
' Een prospectief onderzoek begint in het heden en gaat door in de tijd. Een retrospectief onderzoek daarentegen kijk achteruit (retro) naar een bekende uitkomst, waarbij de factoren worden bepaald die de uitkomst hebben beïnvloed.
Op basis van de interne validiteit kunnen onderzoeksontwerpen geplaatst worden op de zogenaamde ladder van 'evidence'. Hoog op deze ladder staat onderzoek met veel zeggingskracht, laag op de ladder onderzoek dat veel alternatieve verklaringen toelaat.
Hoelang duurt een longitudinaal onderzoek? Een longitudinaal onderzoek kan enkele weken, maar ook tientallen jaren duren. In alle gevallen worden participanten meerdere keren geobserveerd of onderzocht. In de meeste gevallen duurt dit type onderzoek al snel enkele jaren.
Longitudinale onderzoeken zijn heel handig om de juiste volgorde van gebeurtenissen vast te stellen. Ook kun je veranderingen door de tijd heen onderzoeken en krijg je inzicht in oorzaak-gevolgrelaties. Helaas zijn longitudinale onderzoeken over het algemeen wel duurder en tijdrovender dan andere soorten onderzoek.
Een dwarsdoorsnede-onderzoek is zinvol om op een gegeven moment de samenhang tussen een breed scala aan omgevingsfactoren en verschillende ziekten of klachten vast te stellen. Het belangrijkste nadeel van dwarsdoorsnede-onderzoek is het gelijktijdig vaststellen van de blootstelling en de status van de gezondheid.