Biologische boeren bewaken de biodiversiteit op en rond hun boerderij. Ze zorgen met name voor diversiteit in rassen en gewassen en kiezen voor robuuste dieren en plantensoorten. Door die grotere soortenrijkdom hoeden ze zich voor eventuele plagen of ziektes.
Uit onderzoek blijkt dat dankzij biologische landbouw het bodemleven veel gezonder is, de bodem als systeem veel veerkrachtiger is, het grondwater minder vervuild wordt door bestrijdingsmiddelen en biologische praktijken algemeen een mindere belasting veroorzaken op het milieu.
Biologische landbouw is milieuvriendelijker in vergelijking met reguliere landbouw. Producten bevatten minder (of geen) resten van bestrijdingsmiddelen en er wordt minder stikstof en fosfor in de vorm van kunstmest gebruikt. Daardoor is er minder verzuring van de bodem en minder watervervuiling.
De biologische boer gebruikt geen kunstmest, maar natuurlijke bemesting zoals compost om de bodem vruchtbaar te houden. Kunstmest veroorzaakt op den duur bodemverarming, doordat het bodemleven langzaam afneemt. Compost zorgt juist voor een levende bodem met veel biodiversiteit.
Biologisch is milieuvriendelijker. Geen gebruik van pesticiden, het levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit, er worden minder broekasgassen uitgestoten en afval wordt vaak weer hergebruikt als bijvoorbeeld mest. Biologsche producten zijn eerlijk en vaak ook lekkerder.
In het algemeen is niet aangetoond dat biologisch voedsel gezonder is dan gangbaar voedsel. Onderzoek naar individuele producten laat zien dat biologische producten in het algemeen minder resten van bestrijdingsmiddelen bevatten en soms minder nitraat dan gangbare producten.
“Het grote probleem is dat er voor biologische producten veel meer land nodig is,” zegt hij. “Bioboeren gebruiken minder effectieve pesticiden en daardoor is hun opbrengst kleiner. Ze hebben meer grond nodig om evenveel voedsel in de winkel te krijgen. Ze gebruiken bovendien geen kunstmest, maar dierlijke mest.
In de biologische landbouw is genetische modificatie van gewassen (gentech) niet toegestaan. In de gangbare landbouw is dit wel toegestaan - maar in Nederland staan geen gentech-gewassen (alleen veldproeven).
Biologische groenten worden wel bespoten
Het enige verschil is dat er bij de biologische teelt gebruik wordt gemaakt van natuurlijke bestrijdingsmiddelen in plaats van synthetische pesticiden. Deze 'natuurlijke' pesticiden zijn echter nog steeds allesdodende middelen.
Een van de grootste nadelen van biologische landbouw zijn de hoge kosten. Er wordt geen gebruik gemaakt van pesticiden, dus de gewassen zijn veel kwetsbaarder voor plagen en andere ziekten. De landbouw is arbeidsintensiever omdat er veel met de hand wordt gedaan.
Milieuvriendelijker. Consumenten blijken voor bio te kiezen omdat ze het gezond, milieuvriendelijk en authentiek vinden. Ook dierenwelzijn is een belangrijk argument om bio te kopen, en het steeds grotere bio-aanbod maakt het hen gemakkelijker om de keuze te maken.
In de Europese Unie is het biologische areaal in 2019 met circa 6% gegroeid tot 8,1% van het landbouwareaal (in Nederland 3,7% in 2019).
Uit een Zweedse studie blijkt dat biologisch eten meer uitstoot veroorzaakt omdat er (veel) meer ruimte nodig is om gewassen te verbouwen. En meer oppervlak voor een kilo groenten betekent relatief meer CO2-uitstoot. Biologisch eten is dus niet beter voor het milieu, en daarmee niet 'duurzaam'.
Gemiddeld genomen is een bioproduct een derde duurder dan zijn gangbare variant, al zijn er wel grote verschillen tussen producten. Biologische eieren zijn soms tot twee keer zo duur, terwijl biovleesvervangers maar lichtjes duurder zijn.
Grofweg de helft van de Nederlandse boeren doet al iets voor het milieu. Ze maaien na het broedseizoen, laten kruiden in de berm staan, geven hun vee klimaatvriendelijk voer, of ze gebruiken minder vaak zware machines en landbouwgif.
Doordat het voer van de dieren aangevuld wordt met biologisch voedsel, krijgen ze ook geen pesticiden binnen. Dat betekent dat je al deze schadelijke stoffen niet binnenkrijgt, wanneer je biologisch vlees eet.
U kunt als consument biologische producten herkennen aan het EU-logo voor biologische productie. Het EU-logo voor biologische productie is voor alle biologische producten die in de Europese Unie (EU) zijn gemaakt.
Bio zorgt voor het milieu, de maatschappij…
Zo zijn er een aantal onmiskenbare ecologische voordelen. Niet alleen veroorzaakt de bioboer minder milieuschade door het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen, ook bevordert hij of zij de biodiversiteit rond zijn bedrijf.
Ekoplaza is de meest biologische supermarktketen van Nederland en voert een 100% gecontroleerd biologisch assortiment. Het Europees Biologisch keurmerk wordt onafhankelijk gecontroleerd door SKAL die erop toeziet dat er geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden.
De meest effectieve manier om pesticiden te verwijderen van fruit en groenten? Volgens een wetenschappelijke studie is de meest effectieve manier om de groenten en fruit te wassen om pesticiden te verwijderen is om ze 12-15 minuten te weken in een mix van water met baking soda (zuiveringszout).
Naast vers gras krijgen de biokoeien ook biologisch ruwvoer (grasklaver), verse of gedroogde biologische voedergewassen (bv. luzerne) of biologisch kuilvoer te eten. Tenminste 60% hiervan moet de bioboer zelf telen of aankopen bij een ander biologisch landbouwbedrijf uit de EU.
Albert Heijn heeft het grootste marktaandeel in supermarktland en verkoopt dus ook de meeste biologische producten: zo'n 60 procent van het totaal in Nederland (natuurwinkels en biosupermarkten uitgezonderd).