Als twee continenten naar elkaar toe bewegen zal geen van beide platen subduceren, er zal dan gebergtevorming optreden. Omdat de beweging in de lithosfeer geconcentreerd is langs deze grenzen, vinden hier aardbevingen, vulkanisme en de vorming van gebergten en
Bergen onder water worden mid-oceanische ruggen genoemd. Plaatbewegingen zorgen ook voor gebergten. Als twee platen tegen elkaar aan botsen dan schuift de zwaarste plaat onder de lichtere, maar dit gebeurt wel met zo'n kracht dat er een gebergte ontstaat. Naast bergen kunnen er ook vulkanen ontstaan.
Orogenese is de geologische term voor gebergtevorming. De oorzaak van orogenese ligt in de plaattektoniek. De tektonische krachten zijn sterk genoeg om lage gebergteketens te vormen van kilometers hoog. Gebergten van betekenis worden doorgaans gevormd door het botsen van tektonische platen.
Als twee aardplaten onder elkaar schuiven (een oceanische plaat onder een continentale plaat bijvoorbeeld), dan ontstaat er extreme warmte onder de aardkorst. Hierdoor smelt de plaat deels. Door de zwakke korst kan gesmolten gesteente (magma) opstijgen en naar het aardoppervlak stromen.
Bij divergente plaatgrenzen vindt spreiding plaats, bij convergente grenzen subductie. Beide zorgen voor vulkanisme. Waar twee platen naar elkaar toe bewegen, spreekt men van een convergente plaatgrens.
Transforme plaatbeweging
Tot slot kunnen aardplaten ook transform of transvergent van elkaar bewegen. Dit betekent dat de aardplaten alleen maar langs elkaar schuren. Hierdoor ontstaat er geen vulkanisme, maar is er wel kans op aardbevingen.
Beweging in de aardkorst
Deze aardplaten bewegen al sinds ver voor de mens op aarde liep. Door deze bewegingen botsten de aardplaten, werden ze uit elkaar getrokken en schoven ze langs elkaar. Bij horsten en slenken wordt zo'n aardplaat uit elkaar getrokken. Er ontstaan dan breuken in de aardkorst.
Leer alles wat je moet weten over de vulkaanuitbarstingen van 2024 in Sundhnukagigar, IJsland.
Door verschuivingen van aardplaten verdween het water en kwam de bodem steeds meer naar boven. Daarom kun je op sommige bergen fossielen visjes vinden.
Interne spanningen en krachten zorgen ervoor dat de korst kan buigen en breken. Zulke spanningen en krachten worden meestal veroorzaakt door het naar elkaar bewegen van tektonische platen. Waar de korst door deze beweging wordt opgeheven ontstaan gebergten en plateaus.
Waar er nu zeven continenten zijn, is er ooit één groot continent: Pangea . Zo'n 200 miljoen jaar geleden komt dat continent in beweging. Er ontstaan breuklijnen en scheuren, waardoor de verschillende landmassa's langzaam uit elkaar drijven.
Sedimentaire gesteenten ontstaan door het bezinken en ophopen van sediment. De aard van het sediment hangt af van het afzettingsmilieu en de hoeveelheid sediment die wordt aangevoerd. Sommige sedimentaire gesteenten bestaan uitsluitend uit ter plekke gevormd materiaal, bijvoorbeeld evaporieten.
Wanneer twee oceanische platen samenkomen, zakt de koelere, dichtere plaat onder de bovenliggende plaat en zinkt in de mantel .
Het botsen van 2 continentale platen
De continentale Euraziatische Plaat en de Afrikaanse Plaat schuiven langzaam op elkaar, waarbij de randen van beide platen omhoog worden gedrukt. De plooiing van de aardkorst die daarbij ontstaat zien we als de bergen van de Alpen.
Hitte in de asthenosfeer creëert convectiestromen (vergelijkbaar met de stromen die je ziet als je kleurstof toevoegt aan een verwarmde bak water). Beweging van convectiestromen zorgt ervoor dat tektonische platen enkele centimeters per jaar ten opzichte van elkaar bewegen.
2024-2025 vulkaan uitbarsting / eruptie in IJsland - Reykjanes - Grindavik.
Er waren 72 bevestigde uitbarstingen op enig moment in 2024 van 64 verschillende vulkanen; 30 daarvan waren nieuwe uitbarstingen die begonnen tijdens het jaar. Een stopdatum met "(voortdurend)" geeft aan dat de uitbarsting als gaande werd beschouwd op de aangegeven datum.
Een vulkaan heeft eigenlijk drie 'standen': dood, slapend en actief. Een dode vulkaan zal niet meer uitbarsten. Een slapende vulkaan is soms duizenden jaren niet meer uitgebarsten, maar kan altijd weer 'wakker worden'.
Voorbeelden van convergerende grenzen tussen oceanen en continenten zijn de subductie van de Nazcaplaat onder Zuid-Amerika (waardoor het Andesgebergte is ontstaan) en de subductie van de Juan de Fucaplaat onder Noord-Amerika (waardoor de bergen Garibaldi, Baker, St. Louis zijn ontstaan).
Chili wordt vaak getroffen door zware aardbevingen vanwege zijn geografische locatie. Het land ligt op de zogenaamde "Ring van Vuur" van de Stille Oceaan, een gebied dat bekend staat om zijn hoge seismische en vulkanische activiteit.
Een uitzondering hierop is de Andes. In de Andes schuift de oceanische Nazcaplaat uit de Stille Oceaan onder de continentale Zuid-Amerikaanse plaat, maar toch heeft zich op de Zuid-Amerikaanse plaat in de afgelopen 50 miljoen jaar een enorm langgerekt en indrukwekkend gebergte gevormd.
slenk (geologie), het gezonken deel van de aardkorst tussen twee min of meer verticale breukvlakken. getijdengeul, een geul waar eb- en vloedwater doorheen stroomt, zoals in Zeeland of het waddengebied. Bijvoorbeeld de Slenk, de (ooit buitendijkse) voortzetting van het Reitdiep.
Zijn er dan breuken bij Xanten? In het grensgebied van Nederland en Duitsland, waar Xanten ligt, bevinden zich inderdaad breuklijnen. We zitten hier vlak bij de Venlo-slenk, die aan de oostzijde begrensd wordt door de Viersen-breuk.
Simon Stevin (Brugge, 1548 – Den Haag of Leiden, februari 1620) was een natuurkundige, wiskundige en ingenieur afkomstig uit Vlaanderen. Hij introduceerde het decimale stelsel voor breuken in de westerse wereld en gaf de vestingbouw een wiskundige grondslag.